به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، در آستانه برگزاری «همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی؛ ایده ها الگوها و تجربه ها» در روزهای ۲۷ و ۲۸ اردیبهشت ماه به میزبانی شیراز، لیلی سیفی، دانشیار دانشگاه بیرجند و دبیر علمی همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی؛ الگوها، تجربه ها و ایده ها در گفتگو با روابط عمومی نهاد به چرایی نیاز به طراحی خدمات در کتابخانه های عمومی، بررسی وضعیت ارائه خدمات در کتابخانه های عمومی ایران و مسیر پیش رو برای نزدیک شدن به استانداردهای جهانی پرداخت.

دبیر علمی همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی؛ الگوها، تجربه ها و ایده ها، با اشاره به تحول در مأموریت کتابخانه های عمومی و اهمیت کارکرد اجتماعی این مراکز، گفت: اریک کلینبرگ، جامعه‌شناس آمریکایی، در کتاب خود با عنوان «کاخ‌هایی برای مردم: چگونه زیرساخت‌های اجتماعی می‌توانند به مبارزه با نابرابری، تضاد و نابودی زندگی مدنی کمک کنند»( Palaces for the People: How Social Infrastructure Can Help Fight Inequalit)، کتابخانه‌های عمومی را یکی از حیاتی‌ترین اشکال زیرساخت‌های اجتماعی و راهی قدرتمند برای ارتقای مشارکت اجتماعی و تعامل اجتماعی می داند؛ بنابراین پر واضح است با توجه به تغییر نقش سنتی کتابخانه های عمومی به عنوان مراکزی برای یادگیری مادام العمر، و انجام مأموریت اجتماعی از طریق مشارکت با نهادهای مدنی، اجتماعی و فرهنگی در جامعه، نیاز مبرم به طراحی و توسعه خدمات در کتابخانه های عمومی مشاهده می شود.

وی در خصوص تفاوت وضعیت خدمت رسانی در کتابخانه های عمومی ایران در قیاس با کشورهای توسعه یافته، گفت: با توجه به تجارب ارائه شده در وبینارهای همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی، به نظر می رسد مهم ترین تفاوت در ساختار مدیریتی کتابخانه های عمومی است. در کشور های توسعه یافته، سازمان های مادر به کتابخانه های عمومی رویکرد حل مسئله دارند و در تلاش هستند تا در حل مسائل و مشکلات محلی به کتابخانه های عمومی کمک کنند. شاید بتوان گفت به نوعی ارائه خدمات کتابخانه های عمومی ایران تحت تاثیر مدیریت متمرکز قرار می گیرد.

سیفی ادامه داد: تجربه دیگری که در این وبینارها شاهد بودیم، کتابخانه‌های عمومی از تمرکز داخلی به یک تمرکز بیرونی روی آورده اند تا بر مشارکت جامعه تمرکز کنند، جایی که کتابداران ساختمان کتابخانه خودشان را ترک کردند تا با جامعه ارتباط برقرار کنند، نیازهای جامعه را درک کنند، بیشتر به نیازهای جوامع پاسخ داده و ارزش کتابخانه هایشان را افزایش دهند. به نوعی کتابخانه های عمومی عامل تغییر جامعه بوده و در حمایت از سواد و یادگیری مادام العمر افراد جامعه در بیرون از کتابخانه ها مشارکت پر رنگ تری دارند.

دانشیار دانشگاه بیرجند در پاسخ به سوالی مبنی بر چگونگی نزدیک شدن سطح ارائه خدمات در کتابخانه­های عمومی ایران به استاندارهای جهانی، اظهار داشت: به نظرم تغییر ساختار مدیریتی کتابخانه های عمومی در ایران یکی از مواردی است که باید در راستای رسیدن به استاندارهای بین المللی مد نظر گیرد. البته در سال های اخیر فعالیت های خوبی در حوزه کتابخانه های عمومی از جمله برگزاری همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی؛ الگوها ، تجربه ها و ایده ها، انجام شده است. اعتقاد راسخ دارم اگر نتایج این رخداد بین المللی مستند سازی و در بافت کتابخانه های عمومی ایران بومی سازی و پیاده سازی شود، شاهد تحول و توسعه در حیطه خدمات کتابخانه های عمومی در ایران خواهیم بود.

سیفی در پاسخ به چگونگی اجرای ایده های برتر حاصل از همایش بین المللی «طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی؛ ایده ها الگوها و تجربه ها» در کتابخانه های عمومی، گفت: از جمله عواملی که در ارائه و پیاده سازی ایده های نوآورانه لازم است مد نظر قرار گیرد، راهبرد یا خط مشی کتابخانه، منابع مالی، رفتار سازمانی، مدیریت منابع انسانی و ارتباطات است. اما نکته دیگری که به نظرم می رسد در راستای ایده ها و برنامه های نوآورانه اشاره کنم، این است که برای اینکه کتابخانه ها رشد و نوآوری داشته باشند، باید مردم را در اولویت قرار دهند. در برنامه نوآوری کتابخانه های عمومی آمده است « از اشتباه کردن نترسید، پذیرای ایده های جدید باشید، با تیم های چند مهارتی کار کنید، با جوامع مشورت کنید.»

دبیر علمی همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی اظهار داشت: به اعتقاد من، مهم ترین دستاورد برگزاری رخدادهای بین المللی در زمینه کتابخانه های عمومی، ایجاد بستری مشترک برای سیاستگذاران، کتابداران، متخصصان و ارائه دهندگان خدمات اطلاعاتی جهت به اشتراک‌گذاری تجارب و ایده‌های نوآورانه است. به نظر می رسد چنین رخدادهایی به ویژه برای به اشتراک گذاشتن افکار و تبادل نظر در مورد چگونگی ترسیم سفر به جلو برای توسعه و دستیابی به خدمات جدید در کتابخانه‌های عمومی در ایران مثمر ثمر خواهد بود.

وی در خاتمه اظهار داشت: با توجه به نزدیک شدن به زمان برگزاری همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی از تک تک اعضای خانواده بزرگ کتابخانه های عمومی برای مشارکت در این رویداد دعوت می کنم و به عنوان دبیر علمی این همایش امیدوار هستم ایده ها و تجاربی که از کشورهای توسعه یافته در این رخداد مهم ارائه خواهد شد، چشم انداز بسیار خوبی برای ریل گذاری خدمات نوین در کتابخانه های عمومی ایران ترسیم کند.