شنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۸ - ۰۸:۳۱

سعید بی‌نیاز عنوان کرد؛

کارگاه‌های «زندگی بازی» کودکان را در برابر آسیب‌های اجتماعی واکسینه می‌کند

سعيد بي‌نياز

سرپرست گروه روان شناسان مجموعه کارگاه‌های «زندگی بازی» گفت: انتظار ما این است که بچه‌ها طی آموزش‌های این کارگاه‌ها خود را بهتر بشناسند؛ چرا که این موضوع کمک می‌کند آنها حسرتی نداشته باشند، آینده بهتری برای خود ترسیم کنند، احساسات خود را کنترل کنند و در نهایت نحوه صحیح تفکر را بیاموزند تا از آسیب‌های پیش روی زندگی در امان بمانند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دومین دوره مجموعه کارگاه‌های آموزشی «زندگی بازی» ویژه تابستان در شهرستان بهارستان استان تهران، با هدف اجرای مصوبات شورای معاونین نهاد کتابخانه های عمومی کشور برای آموزش مهارت‌های زندگی، در پنج کتابخانه عمومی این شهرستان به پایان رسید.

سعید بی‌نیاز، سرپرست گروه روان شناسان کارگاه‌های «زندگی بازی» درباره نحوه شکل‌گیری این کارگاه‌ها و برگزاری آن در شهرستان بهارستان گفت: در مهر ماه سال ۱۳۹۶ بود که برای اولین بار به دعوت مسئولان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، جلسه‌ای برای دست یافتن به طرحی به منظور تأمین نیازهای روان‌شناختی اعضای کتابخانه‌های عمومی در شهر تهران برگزار کردیم که حاصل مطالعات و جلساتی بعدی ما، طراحی و اجرای آزمایشی کارگاه‌های آموزشی برای والدین (پدران و مادران) و همچنین کودکان در زمستان همان سال شد.

وی افزود: پس از اجرای آن طرح و جمع‌آوری گزارشات و بازخوردها مشخص شد که کارگاه‌های کودکان به شکلی بسیار قوی‌تر و با بازخورد بسیار مثبتی همراه بود. بر این اساس این طرح در تابستان سال ۱۳۹۷ در قالب کارگاه‌های «زندگی بازی» در ۲۷ کتابخانه شهر تهران برای سه گروه سنی ۶ و ۷ سال، ۸ و ۹ سال و همچنین ۱۰ تا ۱۲ سال برگزار شد.

این مدرس حوزه روان‌شناسی ادامه داد: در ادامه بر اساس هدف‌گذاری نهاد در رسیدگی به مناطق محروم و پس از آن مطرح شدن بحث شهرهای دارای اولویت اجتماعی، مسئولان نهاد تأکید بسیاری بر اجرای این طرح در شهرستان بهارستان استان تهران داشتند. در نهایت کارگاه‌های آموزشی «زندگی بازی» از زمستان سال ۱۳۹۷ تا انتهای بهار ۱۳۹۸ در ۶ کتابخانه عمومی این شهرستان، برای ۲۴۰ نفر از اعضا، در رده سنی ۱۰ تا ۱۲ سال (باتوجه به تعداد و استقبال اعضا) برگزار شد.

وی درباره دومین دوره کارگاه‌های آموزشی «زندگی بازی» در شهرستان بهارستان نیز گفت: دومین دوره از این طرح فعلی که از هفته سوم تیر ماه سال جاری آغاز شد، در پنج کتابخانه عمومی شهید پورغلامی، شهید چمران، شهید ثانی، خاتم الانبیا و شهید باهنر شهرستان بهارستان برگزار شد که البته نسبت به دوره گذشته آن، گروه سنی گسترده‌تری را دربرگرفت. به طوری که مخاطبان این دوره را دو گروه سنی ۶ و ۷ سال، یک گروه سنی ۸ تا ۹ سال و هشت گروه سنی ۱۰ تا ۱۲ سال با ظرفیتی حدود ۲۰۰ نفر تشکیل دادند.

بی‌نیاز افزود: این کارگاه‌های آموزشی با هدایت گروهی از روان‌شناسان مجرب، تا پایان تابستان در ۱۰ هفته متوالی و در جلسات دو ساعته برگزار شد که مدرسان در هر هفته به آموزش یکی از این مهارت‌های ۱۰ گانه پرداختند. انتظار ما این است که بچه‌ها طی آموزش‌های این کارگاه‌ها خود را بهتر بشناسند؛ چرا که این موضوع کمک می‌کند آنها حسرتی نداشته باشند، آینده بهتری برای خود ترسیم کنند، احساسات خود را کنترل کنند و در نهایت نحوه صحیح تفکر را بیاموزند تا از آسیب‌های پیش روی زندگی در امان بمانند.

این مدرس حوزه روان‌شناسی درباره انتخاب عنوان این کارگاه‌ها توضیح داد: نامگذاری این دوره‌ها به نام«زندگی بازی» به این دلیل بوده که هیچ یک از روانشناسان حاضر، در این کارگاه‌ها تدریس نمی‌کنند؛ بلکه آموزش‌ها تنها از طریق بازی و قصه‌گوی به بچه‌ها منتقل می‌کنند. من کتابی با عنوان «مهارت‌های زندگی برای دانش‌آموزان دبستان» تألیف کرده‌ام که در واقع این کتاب منبع آموزش‌های این کارگاه بود. در این کتاب در در اختیار همه حاضران در این دوره قرار گرفت، هر مهارت با یک قصه و بازی تمرینی همراه شده است.

بی‌نیاز درباره محتوای ارائه شده در این کارگاه‌های آموزشی توضیح داد: به طور کلی مهارت‌های زندگی که در این کارگاه‌ها به آموزش آن پرداخته شد، ۱۰ مهارت بوده که از سوی سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۹۳ اعلام شده است. این سازمان به کشورهای مختلف پیشنهاد کرد که ۱۰ مهارت اساسی زندگی شامل «خودآگاهی، همدلی، ارتباط موثر، ارتباط بین فردی، مقابله با استرس، مقابله با هیجان‌های منفی، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، حل مسئله و تصمیم‌گیری» را به کودکان خود از سنین طلایی ۶ تا ۱۶ سال آموزش دهند.

وی در جمع‌بندی برگزاری این دوره از کارگاه‌های «بازی زندگی» گفت: بر اساس برآوردهای به عمل آمده شرکت کنندگان در این دوره در چند مهارت خاص ضعییف‌تر بودند؛ اول مهارت تفکر انتقادی که حدود ۸۰ درصد از شرکت کنندگان به باورهای خرافی اعتقاد داشتند. دوم قدرت مقابله با استرس که تعداد بسیاری از آنها سطح بالایی از استرس امتحان را تجربه می‌کردند. بر این اساس کارگاه‌های تفکر انتقادی و همچنین مقابله با استرس، هیجان و خشم برای آنها بسیار کاربردی‌تر از سایر کارگاه‌ها بود.

بی‌نیاز همچنین به برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای کودکان ۴ تا ۶ سال اشاره کرد و گفت: این کارگاه‌ها پدیده این دوره آموزشی بودند که در دوره‌های گذشته به اجرا درنیامده بود. بر اساس گزارش‌ها و بازخوردهایی که از والدین این کودکان پس از برگزاری این دوره دریافت کردیم، مشخص شد که کودکان خجالتی طی روند مشارکت در این کارگاه‌ها اجتماعی‌تر، و کودکان قانونگریز، قانونمندتر از گذشته شده بودند و آموزه‌های کارگاه‌ها را در خانه به عنوان یک الگوی استاندارد رفتاری، مطرح و رعایت می‌کردند.

این مدرس حوزه روان‌شناسی افزود: سازمان جهانی بهداشت تصریح کرده که اگر این مهارت‌ها از سنین پایین به کودکان و نوجوانان آموزش داده شود، آنها را تا حد بسیار زیادی در برابر انواع آسیب‌ها مانند اعتیاد، خشونت، افسردگی، خودکشی و غیره، واکسینه می‌کند. بر اساس این فراخوان حرکت عظیمی در ایجاد سیستم آموزش مهارت‌های زندگی در کشورهای مختلف دنیا به راه افتاد. این حرکت با تأخیر به کشور ما نیز وارد شد و در قالب فوق برنامه در مدارس و مراکز آموزشی آموزش داده می‌شود.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه آموزش مهارت‌های زندگی هنوز به درس رسمی در آموزش و پرورش ایران تبدیل نشده، لازم است سازمان‌های دیگری متولی برپایی دوره‌های آموزشی این مهارت‌ها بشوند که خوشبختانه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با آگاهی و درک از شرایط موجود و همچنین شناسایی مناطق دارای اولویت در آموزش مهارت‌های زندگی، به این حوزه وارد شده است.

سعید بی‌نیاز با تقدیر از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در رسیدگی به مناطق محروم گفت: من و همکارانم همواره تصور می‌کردیم که اگر روزی قصد خدمت در مناطق محروم را داشته باشیم، باید پس از گذشت از کیلومترها، به نقاط دور دست سفر کنیم؛ اما بررسی‌ها و شناسایی صحیح نهاد کتابخانه‌های عمومی در شناخت مناطق محروم از امکانات فرهنگی و اجتماعی نشان داد که می‌توان این مناطق را حتی در گوشه‌ای از پایتخت کشور هم پیدا کرد و به مردم آن خدمت کرد.