به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان فارس؛ پنل ایده‌ها و تجربه‌های همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی با حضور لیلی سیفی دبیر علمی همایش و محمدرضا قانع، رئیس انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی شاخه جنوب کشور و رئیس پنل و با سخنرانی مصطفی آهنگر، مریم احمدی‌نسب، مرضیه فلاح‌کردآبادی، آماندا حسنی، حسین مرادی‌مقدم، حسین روحانی‌صدر، ندا شامحمدی و مژگان زارع از ایران برگزار شد.
لیلی سیفی دبیر علمی همایش ضمن اشاره به برگزاری زودتر پنل تجربه ها و ایده ها عنوان کرد: با توجه به فشردگی برنامه همایش و استفاده و بهره مندی هر چه بیشتر پژوهشگران و علاقه مندان از نتابج آن، پنل تجربه ها وایده ها چند روز زودتر برگزار می شود.
وی ابراز امیدواری کرد نتایج این پنل که تجربه هایی از کتابخانه ها، سازمان ها و ایده هایی است که ارائه خواهد شد بتواند گامی موثر در راستای توسعه و بهبود خدمات کتابخانه های عمومی داشته باشد.
محمدرضا قانع رئیس پنل و عضو کمیته علمی همایش ضمن تشکر از پژوهشگرانی که ایده ها و تجربه های خود را برای همایش ارسال کردند عنوان کرد: امیدواریم در ۲۷ و ۲۸ اردیبهشت شاهد همایش پرثمری باشیم و این همایش پشتوانه ای برای توسعه کتابخانه های عمومی به ویژه کتابخانه های عمومی ایران بر پایه ی آن ایده ها، تجربه ها و تحقیقات انجام گرفته باشد.
رئیس پنل تصریح کرد: باید اعتماد جامعه را به کتابخانه ها افزایش دهیم. جامعه باید کتابخانه را به عنوان ستونی بشناسند که می تواند در جمیع جهات به مردم کمک کند. مهارتی که کتابخانه و کتابدار باید در افراد ایجاد کند باید خود کتابدار هم آن مهارت را داشته باشد. ما نیازمند کتابداران متخصص هستیم تا بتوانند با ایجاد مهارت در جامعه یک بالانس و توسعه فرهنگی و اجتماعی را فراهم آورند.
مصطفی آهنگر، کارشناس‌مسئول دفتر برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و کارشناس‌ارشد مطالعات کتابخانه‌های عمومی به ارائه تجربه خود با عنوان: «تجربه اولین ساختکدۀ ایرانی در کتابخانه عمومی: خدمتی نو در جهت تسهیل خلق دانش در کتابخانه عمومی فرهنگیان همدان» پرداخت.
مصطفی آهنگر ضمن اشاره به ساختکده عنوان کرد: پژوهش حاضر درنظر دارد، حضور پدیده‌ای نو به نام ساختکده را در دنیا که دربرگیرنده نقش‌های ذکر شده از کتابخانه‌های عمومی است، بررسی کند و ضمن بیان تأثیر این خدمت جدید برای کاربران کتابخانه‌های عمومی، تجربه و شرایط راه‌اندازی بخش ساختکده را در ایران، بیان نماید. فرهنگ ساختکده با تحت تاثیر قرار دادن هوش هیجانی کاربران کتابخانه به عنوان میانجی، نقشی پر رنگ در تبدیل دانش کاربران و توسعۀ آن دارد.
وی ضمن ارائه نتایج این پژوهش تصریح کرد: با توجه به یافته‌های این پژوهش، پیشنهاد می‌شود با سیاستگذاری مناسب، نیازسنجی و اولویت‌بندی تجهیز کتابخانه‌های عمومی در سطح ملی انجام شود. در نظر گرفتن ساختکده در طراحی نقشه‌های ساختمان کتابخانه‌های جدید و بازطراحی فضاهای موجود به عنوان یکی از الزامات ملی زمینه‌ساز گسترش فرهنگ تولید با بهره‌مندی از الگوهای بومی است. استفاده موثر از شرکای داخلی و خارجی می‌تواند ایجاد و مدیریت ساختکده را تسهیل و پیشبرد آن را با راهبرد نوآوری باز موثرتر کند.
مریم احمدی نسب، کارشناس مسئول امور کتابخانه‌های استان همدان و دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور به ارائه ایده خود با عنوان «نیاز به خدمات تسهیلگر در طبقه‌بندی و بازیابی منابع کتابخانه‌های عمومی (ویژه منابع کودکان)» پرداخت.
احمدی نسب ضمن اشاره به لزوم ارائه طرح تسهیلگر عنوان کرد: مشاهدات صورت گرفته در تمامی بخش‌های کتابخانه، بررسی دقیق رده‌بندی مورد استفاده، بررسی گسترش‌های ایجاد شده جهت رفع کاستی‌های رده‌بندی دیویی و همچنین توجه به کیفیت بازیابی منابع، نشانگر این مسئله بوده که اهمیت کاربر و آسودگی او در دسترسی و بازیابی منابع درکتابخانه‌های عمومی مورد غفلت واقع شده‌است.
وی ادامه داد: بدیهی است که در آینده تغییر و تحول در طرح‌های رده‌بندی قدیمی و اقدام به رده‌بندی مجدد در کتابخانه‌های عمومی دور از انتظار نیست و پژوهشگران به دنبال نیازسنجی صورت گرفته و در پاسخگویی به این مسئله که از اهمیت بالایی برخوردار است پیشنهاد می نمایند که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در راستای پویایی بیشتر، بازیابی سریعتر منابع و امانت بیشتر کتب و همچنین صرفه‌جویی در هزینه‌های رده‌بندی مجدد منابع، نسبت به طراحی خدمات تسهیلگر واحد برای تمامی کتابخانه‌ها اقدام نماید.
مرضیه فلاح‌کردآبادی، کتابدارکتابخانه عمومی قائم آل محمد(عج) تجربه خود را با عنوان « ایستگاه مشاوره امین» ارائه کرد.
مرضیه فلاح کردآبادی عنوان کرد: با اجرایی شدن این طرح کنترل و مدیریت هیجانات، ارتقای کیفیت زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی، بهبود روابط زوجین، بهبود مهارت‌های فرزندپروری، افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس، احساس شادی و رهایی از عادت های ناپسند و ... بهبود می یابد.
وی ضمن اشاره به نقش و اهمیت جایگاه کتابداران تصریح کرد: بهترین عنصر برای تشخیص تضادها و تناقض‌های میان هدف عالی با قوانین و مسیرهای فعلی و نیز تبیین چرایی‌ها و چگونگی‌ها در طی این دوران گذار،کتابداران هستند که می‌توانند میان مشاهدات عینی و تجربیات عملی خود با ایده‌ها و راهکارهای علمی، پلی بسازند و تا فرصت‌های موجود را مغتنم شمرده و توسعه دهند و تهدیدها را به چالش کشیده و تبدیل به فرصت کنند .
آماندا حسنی، مشاور سیستم های کسب و کار نیز در ادامه مقاله خود را با عنوان «شناسایی منابع و ظرفیتهای درآمدی کتابخانه های عمومی و ارائه راهکارهای عملیاتی و الگوهای کسب و کار» ارائه داد.
وی هدف از ارائه این مقاله را شناسایی وضعیت درآمدزایی خدمات کتابخانه های عمومی دنیا و ارائه الگوی پیشنهادی موفق کسب و کار برای کتابخانه های عمومی ایران عنوان کرد و گفت: دراین تحقیق نقشه راهی با تدوین الگوی کسب و کار در آمد زا در اختیار کتابخانه های عمومی کشور قرار می گیرد.
حسنی با توجه با دستاوردهای اطلاعاتی و تکنیک های طراحی استراتژی (وضعیت موجود و کشف فضاهای خالی رقابتی داخلی)، رصد و استفاده از منابع درآمدی جدید برپایه نیازهای مخاطبان، تخصصی کردن کتابخانه ها بر اساس امکانات موجود، تغییرات فیزیکی وزیر ساختی و استاندارد کتابخانه‌ها، اجرای برنامه برندینگ، تمرکز بر فضای مجازی وامکانات آن، ایجاد مراکز برای مدیریت بحران های شهری را به عنوان استراتژی‌های پیشنهادی خود بیان کرد.
در ادامه پنل ایده ها و تجربه ها؛ حسین مرادی مقدم، عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه سمنان، به ارائه گزارشی از طرح خود با عنوان «ضرورت راه اندازی خدمات مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خوانندگان در کتابخانه های عمومی کشور» پرداخت.
مرادی مقدم ضمن اشاره به اهمیت مشاورۀ خوانندگان به‌عنوان یک خدمت کتابخانه‌ای در دنیا عنوان کرد: وجود کتابداران جوان و با انگیزه در رشته تخصصی علم اطلاعات و دانش شناسی فرصت مناسبی برای ارائه خدمات نوین در کتابخانه ها خواهد بود. از مزایای ارائه خدمات مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی می توان به بهبود خدمات کتابخانه و ارتقاء جایگاه کتابخانه در جامعه اشاره نمود.
وی به اهمیت نیروی انسانی متخصص برای ارائه خدمات مشاوره اطلاعاتی از نظر کتابداران اشاره کرد و گفت: پیشنهاد می شود دوره های آموزشی برای آموزش کتابدارن متخصص کتابخانه های عمومی برای آمادگی و راه اندازی خدمات مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی از طرف نهاد کتابخانه های عمومی برگزار گردد و در آن به آموزش مهارت های ارتباطی و فنون مصاحبه مرجع و ارتباطات کلامی و غیر کلامی و استفاده از زبان بدن به همراه دوره های تخصصی آشنایی با پایگاه های اطلاعاتی و راهبردهای جستجو در پایگاه های اطلاعاتی در کنار افزایش مهارت های سواد اطلاعاتی آنان پرداخته شود.
حسین روحانی صدر، دانشجوی دکتری تاریخ ایران پس از اسلام، کارشناس گروه مرجع و خدمات ویژه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز در این نشست به ارائه تجربه خود با عنوان « نقش مکان‌های معنوی در ارائه خدمات ویژه کتابخانه‌ای به توانخواهان» پراخت.
روحانی صدر هدف از ارائه این موضوع را تعریف اولیه از کاربری این فضاها، نحوه به‌کارگیری آن‌ها برای توسعه خدمات کتابخانه‌ای به‌ویژه تامین نیازهای کاربران با شرایط خاص و ارائه تقسیم کار همگانی در راستای بروزرسانی دستاوردهای تکنولوژی برای تامین نیازهای توانخواهان و تولید منابع موردنیاز ایشان با استفاده از امکانات عمومی موجود در کتابخانه‌های عمومی و دیگر فضاهای معنوی دانست.
وی تصریح کرد: می‌توان چشم‌انداز توسعه خدمات کتابخانه‌ای را در مکان‌های معنوی ازجمله مساجد، به‌عنوان یک الگوی عملی در برنامه‌ریزی‌های کلان کتابخانه‌های عمومی مدنظر قرار داد و آن را در کشورهای فارسی‌زبان منطقه نیز ترویج نمود و با لحاظ خدمات فنی کتابداری، بانک‌های اطلاعاتی مشترک دست‌یافتنی شود. دسترسی به خدمات کتابخانه‌ای با به‌کارگیری توانمندی همه امکانات موجود در فناوری‌های اطلاع‌رسانی به‌صورت یکپارچه امکان‌پذیر است؛ بالابردن فرایند معنوی خدمات‌رسانی به توانخواهان خارج از فضای نهادهای تعریف‌شده کنونی ضرورتی جدی دارد.
ندا شامحمدی، دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی و کتابدار کتابخانه کودک و نوجوان قاصدک فردیس از استان البرز مقاله خود را با عنوان «بازطراحی خدمات بخش کودک کتابخانه‌های عمومی(براساس الگوی آموزشی مونته سوری)» ارائه داد.
وی هدف از این پژوهش را بررسی چگونگی اجرای روش آموزش مونته‌سوری در بخش کودک کتابخانه‌های عمومی جهت بهینه‌سازی فعالیت کتابخانه‌ها و ترغیب و تشویق کودکان و نوجوانان به کتابخوانی عنوان کرد و گفت: پژوهش حاضر می‌تواند به عنوان یک الگوی آزمایشی کم هزینه در بخش کودک کتابخانه‌های عمومی و در کتابخانه‌های اختصاصی کودک و نوجوان به عنوان الگوی آزمایشی مورد بررسی عملی قرار گرفته و موجب تغییر در سیستم آموزشی کتابخانه‌ها گردد.
مژگان زارع، کتابدار کتابخانه عمومی ولی‌عصر(عج) شهرستان مرودشت استان فارس، به عنوان آخرین ارائه دهنده پنل ایده ها و تجربه ها، مقاله خود را با عنوان « تجربه زیستی ارائه خدمات کارآفرینی در کتابخانه های عمومی: مطالعه موردی کتابخانه عمومی ولی عصر(عج)، شهرستان مرودشت» به اشتراک گذاشت.
وی هدف از این پژوهش را، بررسی نقش کتابخانه‌های عمومی به عنوان مهم‌ترین مراکز فرهنگی جامعه و تأثیر آنان در رشد و بالندگی جامعه در ایجاد کسب و کارهای خانگی و اشاعه خدمات کارآفرینی عنوان کرد و گفت: نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند ارتقای کمی و کیفی خدمات ارزش‌آفرینی و به دنبال آن کارآفرینی، کسب سود و منافع تجاری و اقتصادی را در کتابخانه‌ها دربرداشته باشد.
وی ادامه داد: عوامل محیطی، فردی و ساختاری نقش مهمی در ایجاد کارآفرینی در کتابخانه ولی عصر(عج) دارد. همچنین نزدیکی به مجموعه آثار باستانی تخت جمشید، حضور توریست های داخلی و خارجی، بازار فعال صنایع دستی، علاقه افراد به صنایع دستی و ارزشمند بودن هنر در ایجاد کسب و کار محلی در کتابخانه موثر بوده است.از گزینه های محیطی می توان به امکانات، تجهیزات، تسهیلات و تکنولوژی اشاره نمود.
در پایان پنل تجربه ها وایده های همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی به سوالات شرکت کنندگان در نشست پاسخ داده شد.