پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱ - ۱۲:۲۰

در هشتمین پنل همایش بین‌المللی طراحی و توسعه کتابخانه‌های عمومی مطرح شد؛

کتابخانه‌ها فضایی جهت انتقال دانش به نسل آینده 

پنل هشتم

هشتمین پنل همایش بین‌المللی طراحی و توسعه کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها؛ تجربه ها و ایده‌ها ظهر چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت جاری برگزار شد که در این نشست دکتر «دافنه کیریاکی مانسی»، استاد دانشگاه اتیک غربی یونان؛ «بولنت یلماز»، استاد مدیریت اطلاعات دانشگاه حاجت تپه ترکیه؛ لیلی سیفی، عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند؛ «جان هولمکویست»، کارآفرین و مشاور از کشور دانمارک؛ مریم کشوری، مورتالا اسماعیل آداکاوا، بهروز رسولی و مجید نبوی حضور مجازی یافتند.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان فارس، دکتر دافنه کیریاکی مانسی، استاد دانشگاه اتیک غربی یونان در این همایش موضوع کتابخانه عمومی پست مدرن را ارائه کرد و با تأکید بر اینکه استفاده از هوش مصنوعی در حوزه کتابخانه‌ها کمک بسیاری می‌کند، گفت: باید به کاربر این اجازه را بدهیم که به اطلاعاتی که نیاز دارد دسترسی داشته باشد، چرا که هدف ما افزایش پیشرفت و تدوام بخشی به فرآیند سازماندهی کتابخانه‌ها است. 
وی ابراز کرد: ما با کمک خالقین تکنولوژی و اینترنت باید در به روز کردن کتابخانه‌ها اقدامات لازم را فراهم کنیم تا این فضاها مجهز به اینترنت باشد که این اقدام نقطه مقابل کتابخانه سنتی است.
مانسی اضافه کرد: باتوجه به ارزشمندی اطلاعات در دسترس اما رهیافت‌های شناختی و روان‌شناسی افراد تحت تأثیر تغییرات است. 
وی با بیان اینکه انتخاب کتاب‌ها هرروز مهم و مهم‌تر می‌شود و محدودیت‌های آن از ابعاد سیاسی اجتماعی تغییر می کنند، گفت: این تغییرات در حالی است که تنها محتوای کتاب خوب حائز اهمیت است و انتخاب کتاب‌ها مثل سال‌های گذشته مهم نیست.
دکتر مانسی همچنین تصریح کرد: در این خصوص خطرها و چالش‌هایی وجود دارد که این موارد از ویژگی اثرگذار بر ما است و باتوجه به اینکه تکنولوژی عصر جدیدی را در کتابخانه‌ها بوجود آورده است این فضاها مکان‌هایی جهت انتقال دانش به نسل آینده می‌باشند، دانشی که مقدس است و وظیفه ما انتقال آن به آیندگان است. 
استاد دانشگاه اتیک غربی یونان خاطرنشان کرد: یک کتابخانه باید از مرکزی به عنوان محل نگهداری کتاب به مرکزی آگاهانه و خرمندانه‌تر تبدیل شود که در راستای آن باید عملکرد آن متغیر باشد. 
دکتر مانسی افزود: نقش تکنولوژی در عرصه کتابخانه‌ها انکار ناپذیر است و جهان در حال حرکت به سوی هوشمندی است و ما باید علایق مخاطبین را شناسایی و شرایطی را ایجاد کنیم که کتابخانه با کاربران خود رابطه تنگاتنگ داشته باشد.
وی در پایان به پارامترهای مربوط به کتابخانه‌ها اشاره و عنوان کرد: باتوجه به هوشمندی کتابخانه و انعطاف‌پذیری آنها، می‌توانیم تکنیک‌های آموزش را از طریق اینترنت در خود جای دهیم تا فرهنگ الکترونیک بهبود یابد. همچنین باتوجه به اینکه کتابخانه‌های امروزی دارای یک فضای بزرگ است و با تمام چالش‌های امروزی مواجه است، با بهبود بخشیدن خود با جامعه می‌تواند در این رقابت پیروز باشد.
در ادامه این نشست، «حاکمیت و سیاست خدمات کتابخانه‌های عمومی در ترکیه» از نگاه استاد مدیریت اطلاعات دانشگاه حاجت تپه ترکیه مطرح شد.
بولنت یلماز، گفت: نقش کتابخانه‌های عمومی در کشور ترکیه در راستای حمایت از حوزه‌های مختلف است از جمله اقتصادی، اجتماعی و آموزشی است. 
وی با بیان اینکه کتابخانه عمومی نقش مهمی در یک جامعه ایفا می‌کند، افزود: کتابخانه‌های عمومی به عنوان نهادهایی در جامعه ارتباطاتی ایجاد و مزیت و عدم مزیت را مطرح می‌کنند. 
به گفته این استاد دانشگاه، در کشور ترکیه عملکردهای مهم کتابخانه‌ها در جهت دسترسی به اطلاعات درست در عین حال نقطه نظرات انتقادی را در جهت آزادی‌های جامعه مطرح می‌کنند. 
یلماز در ادامه، گفت: باید برای بهینه کردن عملکرد کتابخانه‌های عمومی ساختارهای درستی را تدوین کنیم. ترکیه بیش از ۹ قرن از زمان امپراتوری عثمانی کتابخانه‌های عمومی را تاسیس کرده است. سال ۱۸۶۹ نقطه عطفی در تاریخ کتابخانه‌های عمومی ترکیه است زیرا این نهاد به وزارت آموزش و پرورش وصل شدند و هویت سازمانی کسب کردند و سال ۱۸۸۲ دولت متصدی تاسیس کتابخانه‌های عمومی شد.
وی ادامه داد: در سال ۱۹۲۳ نقش کتابخانه‌های عمومی به صورت فردی و اجتماعی بیش از قبل نمودار شد زیرا همان زمان که الفبا از عربی به انگلیسی تغییر کرد، ترکیه از این زمان به فرهنگ غرب سوق یافت.
نیازمند ایجاد ساختاری درست برای کتابخانه‌ها هستیم  
«مورتالا اسماعیل آداکاوا» در این همایش به تشریح موضوعاتی پیرامون کتابداران، توسعه خدمات و ناشناخته‎ها؛ نیاز به گنجاندن ابهامات در ارائه کلی خدمات کتابخانه معمولی پرداخت و عنوان کرد: ما نیازمند ایجاد ساختاری درست برای کتابخانه‌ها می‌باشیم و باید تکنولوژی را قبول و آنرا در این فضاها بکار ببریم. این اتفاق می تواند در ابتدا سخت باشد اما در نهایت این اقدام در جهت تطبیق‌پذیری با ارائه خدمات است. 
وی اظهار کرد: باتوجه به تغییر برنامه های دانش و هنر ما از دانشمندان خود درخواست کردیم تا روش های تحقیقاتی خود را با ما در میان بگذارند تا به صورت شفاف ببینیم که چگونه می توانیم به قسمت های پوشیده از منابع و اطلاعات دسترسی داشته باشیم. 
آداکاوا همچنین تصریح کرد: در این حوزه باید متمرکز شویم که وارد دنیای گمراه نشویم و از اطلاعات دانشمندان در این جهت به درستی بهره ببریم که چگونه دانش را از منبع اصلی خود دریافت کنیم. 
به کفته آداکاوا اگر بخواهیم سیستم پویا را اعمال کنیم، آموزش تغییرات و دانش را باید به عنوان الگوی خود قرار دهیم و این موضوع را در نظر داشته باشیم که همراهی کاربران با ما یک مسأله اجتناب ناپذیر است و این چالش باید به صورت رابطه ای دو طرفه رفع شود. 
وی یادآور شد: در حقیقت کتابخانه های عمومی ایجاد شدند تا اتصالی بین جهان و ارائه خدمات خرد به کاربران باشد و ما نیازمند این هستیم تا همیشه شواهد را بررسی کنیم؛ چرا که اطلاعات هر روزه از همه نقاط جهان بر ما وارد می شود و در این راستا ما باید افق دید خود را گسترش و مسائل بیشتری را بررسی کنیم. 
آداکاوا ادامه داد: در طول پاندمی کرونا با این موضوع مواجه شدیم که دسترسی به اطلاعات باید دارای رهیافت واقعی باشد و قطعیت داشته باشند و اگر این فرآیند کنترل شود می تواند نقطه عطفی در جهت آینده نگری اجتماعی و کتابخانه‌های عمومی باشد. 
وی با تأکید بر اینکه مطالعات ما باید بیشتر متمرکز بر تحقیقات علمی باشد، افزود: باتوجه به فاصله ای که میان محققین و جامعه وجود دارد این‌ موضوع پیش می آید که بین داده های واقعی و داده های پژوهش شده فضای خالی وجود دارد. لذا ما باید آینده پژوهشی را ملاک کار خود قرار دهیم و این موضوع نیازمند ارائه خدمات مناسب به کاربران می باشد. 
آداکاوا در پایان خاطر نشان کرد: ما باید شاخصی را ایجاد کنیم تا کاربران به صورت شفاف و واضح به اطلاعات صحیح دسترسی داشته باشند.
به گفته جان هولمکویست، کارآفرین و مشاور از کشور دانمارک که در این نشست سخنرانی کرد، برای توسعه پایدار نیاز است تجارب خود را به اشتراک بگذاریم و افراد توانمند را به جامعه بیاوریم.
وی به کتابخانه های دانه یا سیب اشاره کرد که در دانمارک فعالیت می کند. این کتابخانه ها در جهت یاد دادن عملی به مخاطبان است. 
هولمکویست از دسترسی همگانی به اطلاعات در آینده نزدیک در کشور دانمارک خبر داد و گفت: این پروژه توسط کتابداران انجام می گیرد. از نظر من یک کتابدار متصل کننده افراد و اتصال دهنده جامعه است. کتابخانه ها موسسات فرهنگی هستند که با عموم مردم در ارتباط هستند. این نهاد به تقویت و توسعه جامعه می پردازد. 
وی به مهارت‌هایی در این زمینه اشاره کرد و افزود: اهداف توسعه پایدار باید ملموس در جامعه باید باشد بنابراین نیازمندی ها را در نظر گرفت. 
این کارآفرین و مشاور از کشور دانمارک در پایان به سوالات شرکت‌کنندگان در پنل ششم همایش پاسخ داد. 
بهروز رسولی استادیار پژوهشکده جامعه و اطلاعات پژوهشکده علوم فناوری اطلاعات ایران (ایران داک) و مجید نبوی استادیار بخش علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز به ارایه پژوهشی با عنوان «طراحی چارچوبی برای ارایه خدمات فرانهادی در کتابخانه های عمومی» پرداخت.
مریم کشوری دکترای اطلاعات و دانش‌شناسی با مقاله ای با عنوان «امکان‌سنجی ارائه خدمات کتابخانه‌ای از طریق رویکرد مشارکتی با دفاتر توسعه محلی» بر اساس مطالعه موردی دفاتر توسعه محلی خرم آباد به ارایه پرداخت و گفت: دفاتر تسهیل‌گری با مشارکت مردم و شناخت مسایل و مشکلات جامعه فعالیت می‌کنند.
به گفته او، ۸ دفتر تسهیل‌گری در ۱۵ نقطه حاشیه‌نشین خرم‌آباد فعالیت می‌کنند و در هیچ یک از این نقاط کتابخانه عمومی نداریم و کتابخانه سیار در این نقاط خدمت‌رسانی می‌کنند.
یادآور می‌شود: آیین پایانی همایش بین‌المللی طراحی و توسعه کتابخانه‌های عمومی؛ الگوها؛ تجربه ها و ایده‌ها عصر چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت در شیراز برگزار می شود.