به گزارش پایگاه اطلاعرسانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، اصغر گودرزی، مدیرکل توسعه کتابخانهها و مشارکتهای نهاد ۲۵ آبان ماه با حضور در برنامه صبح بخیر ایران شبکه یک سیما با اشاره به فعالیت بیش از ۳۷۰۰ باب کتابخانه عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانههای عمومی کشور، گفت: ۲۷۰۰ باب کتابخانه نهادی داریم که مستقیماً زیر نظر نهاد فعالیت میکنند. قریب به ۸۰۰ کتابخانه روستایی، ۴۰ باب کتابخانه سیار، کتابخانه مرکزی و کتابخانههایی با تنوع درجات مختلف زیر نظر نهاد به فعالیت مشغول هستند.
وی افزود: از نظر تعداد کتابخانههای عمومی در سطح منطقه و جهان اسلام رتبه اول را داریم و در آسیا چهارم هستیم.
گودرزی تصریح کرد: بر اساس پژوهشهایی که چندین سال قبل در نهاد انجام شده بود، تقریباً ۲۰ درصد از جمعیت کشور دسترسی به کتابخانه داشتند. این نشان از نیاز به جدی گرفتن توسعه کتابخانهها است. بر اساس استانداردها شعاع خدمتی یک کتابخانه ۱.۵ کیلومتر است و بعد از آن، از دسترس مراجعه مستقیم خارج میشود؛ برای همین نیاز است که توسعه کتابخانهها در دستور کار قرار گیرد. نهاد کتابخانهها، وظیفه ارائه خدمت به جامعه را دارد و علیرغم اینکه بودجه عمرانی ندارد، به جد پیگیر بحث توسعه کتابخانهها است. بر این اساس در ایام هفته کتاب حدود ۱۸ باب کتابخانه به شبکه کتابخانههای عمومی کشور افزوده شد.
مدیرکل توسعه کتابخانهها و مشارکتهای نهاد ادامه داد: بر اساس قانون تأسیس نهاد بودجه عمرانی نداریم و از اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای استانها و کمکهای خیرین برای توسعه کتابخانهها بهره میگیریم. در قانون، نهاد بهرهبردار است؛ برای همین ابتدا میبایست ساختمان کتابخانه، پس از احداث، جهت بهرهبرداری به نهاد کتابخانهها واگذار شود. البته با همت وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، دبیرکل و نمایندگان مجلس، اصلاح قانون تأسیس نهاد در کمیسیون فرهنگی در حال بررسی است و انشاءالله در این قانون بحث توسعه کتابخانهها مطرح میشود تا بتوانیم گامهای بلندتری برداریم.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص کارکرد کتابخانههای سیار نیز گفت: کتابخانه سیار دارای اثربخشی بسیار بالایی است و هر کتابخانه سیار بین ۸ تا ۱۲ منطقه فاقد خدمات کتابخانهای را پوشش میدهد. به این شکل که روزهایی در هفته مشخص میشود و در زمان مشخص در منطقهای مستقر خواهد بود. عموماً این استقرار در روستاها و مناطق فاقد کتابخانه است. هر هفته در زمان مشخص به آن محل مراجعه میکند و مردم عزیزی که کتابهایشان را به امانت گرفتهاند یا تمدید میکنند یا کتابهای جدیدی را به امانت میگیرند. علاوه بر این در کتابخانههای سیار برنامههای فرهنگی هم داریم. اجرای برنامههای نقاشی، کاردستی، نمایشنامهخوانی و... از جمله فعالیتهای کتابخانه سیار است.
وی افزود: تنوع خودروهای کتابخانههای سیار بالا است. از وانت تا کامیونت و اتوبوس امکان تبدیل شدن به کتابخانه سیار را دارند. ما استانداردهایی برای تبدیل کتابخانههای سیار داریم که بر اساس آن خودرو تجهیز میشود.
گودرزی تأکید کرد: امروز سیاست نهاد توسعه کتابخانههای سیار است. دو سیاست کلی برای توسعه کتابخانههای عمومی داریم؛ یکی راهاندازی کتابخانههای مرکزی در استانها و دوم کتابخانههای سیار. در هفته کتاب امسال ۳ دستگاه کتابخانه سیار به کتابخانههای موجود اضافه میشود. انشالله تا پایان سال حداقل ۱۰ دستگاه دیگر به تعداد کتابخانههای سیار موجود افزوده خواهد شد.
مدیرکل توسعه کتابخانهها و مشارکتهای نهاد در ادامه با اشاره به برنامههای هفته کتاب نهاد تصریح کرد: در برنامههای هفته کتاب یکی از جدیترین اتفاقاتی که رقم میخورد، تقدیر از فعالان عرصه کتاب و کتابخوانی است. سهشنبه ۲۴ آبان ماه مراسمی با حضور رئیس جمهور برگزار و از ۹۰ نفر از فعالان و کتابداران برتر در حوزههایی همچون کتابدار برتر حوزه ناشنوایان و نابینایان، سیار، نسخ خطی، مرجع مجازی، کتابدار و مسئول برتر و ... تقدیر شد. همچنین در ادامه از ۶۰۰ نفر از کتابخوانان و همکاران به صورت استانی تقدیر میشود.
وی با تشریح برنامههای نهاد در هفته کتاب گفت: پویش «اهدای کتاب، اهدای دانایی» را هرساله در هفته کتاب برگزار میکنیم؛ چراکه یکی از تأمینکنندگان منابع کتابخانهای مردم عزیز کشورمان هستند. در این ایام، با تبلیغاتی که انجام میشود، سعی میکنیم مردم را برای اهدای کتابهایی که مطالعه کردهاند، ترغیب کنیم.
گودرزی در پاسخ به سؤالی در خصوص رویکرد نهاد به کتابخانه دیجیتال تصریح کرد: ما در خصوص راهاندازی کتابخانههای دیجیتال با کتابهای الکترونیک از نظر حق تکثیر موانع قانونی داریم. البته این موضوع در قانون جدید در حال برطرف شدن است. در حال حاضر از طریق بهرهگیری از اپلیکیشنهای موجود در فضای مجازی، کتابهای صوتی در دسترس برخی از اعضاء، به ویژه نابینایان عزیز کشورمان قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر طرحی با عنوان «کتابخانه بدون کتاب» در نهاد در حال اجرا است که تمام نیازها و مشکلات را برطرف میکند. علاوه بر این، با هدف پاسخگویی به نیازهای پژوهشگران و محققان، کتابخانههای ما در فضای مجازی به پژوهشگران خدمات میدهند. کتابخانههای عمومی به بیش از ۱۸۰۰ پایگاه علمی جهانی متصل هستند و دانشجویان و پژوهشگران از طریق فضای مجازی میتوانند اطلاعات مورد نیاز را دریافت کنند.