به گزارش پایگاه اطلاعرسانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، همزمان با چهل و پنجمین فجر انقلاب اسلامی پوستر «این چند کتاب» ساواک با معرفی ۸ کتاب «امپراطوری وحشت»، «چشمها و گوشهای شاه»، «خاطرات عزتشاهی»، «خاطرات مرضیه حدیدچی (دباغ)»، «خاطرات یک دانشجو از زندانهای ساواک»، «ساواک و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل»، «شکنجهگران میگویند ...» و «شکنجه به روایت شکنجهگران ساواک» منتشر شد.
«امپراطوری وحشت (ساواک از آغاز تا فرجام (۱۳۳۵-۱۳۵۷))»
پدیدآور: دفتر پژوهشهای مؤسسه کیهان
ناشر: شرکت انتشارات کیهان
تعداد صفحات: ۳۲۰
در این اثر بیان میشود که اصلاً چه شد که شاه تصمیم به ایجاد ساواک گرفت و ارتباطش با وقایع بعد از کودتای ۲۸ مرداد چه بود. نقش ایالات متحده (سیا) در تأسیس، انگلیس (MI-۶) در تربیت جاسوس و به خصوص اسرائیل (موساد) در آموزش و تجهیز شکنجهگران و عملیاتهای مشترک جاسوسی در داخل و خارج ایران از دیگر مطالب کتاب است. در فصل چهارم کتاب نیز به معرفی رؤسای ساواک با ذکر نکاتی کمتر شنیدهشده از دل تاریخ با استناد به منابع معتبر پرداخته شده است. جرم از منظر ساواک با تمرکز بر موضوع کتابهای مجرمانه از منظر ساواک از دیگر مطالب جالب توجه کتاب است. فصل ششم به مباحثی نظیر ساواک و روحانیت و انتخابات و مطبوعات و ارتباطات برخی چهرههای جامعهی روحانیت با این نهاد امنیتی میپردازد. فصل هفتم با عنوان شکنجه در ساواک، حاوی اسناد غیرقابل انکاری است که رسواکنندهی تلاشگران تطهیر این نهاد سفّاک از جنایات وحشیانهاش است. در فصل هشتم یکی از پروندههای مرموز رژیم پهلوی با عنوان ساواک و بهائیت گشوده میشود و به این بهانه، به موضوع کلانتر دلایل اشاعهی بهائیت توسط رژیم و گسترهی نفوذ و قدرت بهائیان در عصر پهلوی پرداخته میشود. فصل نهم که شاید بشود گفت تأمّلبرانگیزترین فصل کتاب است، بیان مستند عملیات پیچیدهی ساواک برای نفوذ در سازمان مجاهدین خلق و استحالهی این مجموعه در راستای اهداف خودش است، به ویژه با استفاده از عناصری نفوذی مانند تقی شهرام و عناصر خائن به سازمان نظیر مسعود رجوی!
فصل پایانی هم به بیان سرانجام ساواک اختصاص یافته است.
«چشمها و گوشهای شاه»
پدیدآور: ابراهیم حسنبیگی
ناشر: مدرسه
تعداد صفحات: ۲۲۳
در این اثر خوشخوان و چابک و مختصر و مفید، ضمن بیان جذاب سیر شکلگیری ساواک و عملکردش به صورت ویژه به گوشههایی از زندگی و کارنامهی نعمتالله نصیری و ناصر مقدم، آخرین رؤسای ساواک پرداخته شده است؛ ضمن آنکه کتاب مشحون است از اطلاعاتی بسیار ناب و تقریباً شنیده نشده، از فضای اطلاعاتی اواخر دوران پهلوی، به عنوان نمونه اینکه شاه حاضر شد زنده زنده یک معترض را به درون قفس شیرها بیاندازد و تکهتکه شدنش را با نهایت آرامش نظاره کند؛ مطلبی که به نقل از افسر بلندپایهی ساواک در آمریکا نقل شده و در زندگینامهاش به زبان انگلیسی هم بیان شده است و خیلی مطالب عجیب و تکاندهندهی دیگر در خصوص دیگر عناصر جنایتکار سازمان مخوف و جنایتپیشهی ساواک نظیر پرویز ثابتی!
این اثر جلد چهاردهم از مجموعهی موفق و مستند تاریخ پهلوی است که به زیبایی ناگفتهها و مطالب کمترشنیدهشده و مستندی را از دوران پهلوی برای نوجوانان بیان میکند (که البته برای همهی علاقهمندان به تاریخ میتواند مفید و حتی برخی مطالبش شگفتانگیز باشد.)
«خاطرات عزتشاهی»
پدیدآور: محسن کاظمی
ناشر: سوره مهر
تعداد صفحات: ۸۶۴
این کتاب مجموعهای از خاطرات عزت شاهی است که توانست در جریان رویارویی قهرآمیز با رژیم شاه از زیر ضربات مهلک ساواک و شکنجههای روحی دوران بازجویی و زندان جان نه چندان سالم «اما زنده» به در برد و خود را به پیروزی انقلاب اسلامی برساند.
خاطرات عزتشاهی، خاطره صرف و یا فقط حکایات تلخ و شیرین و شرح سردی و گرمی و تصویر شادی و غم زندگی نیست، بلکه تاریخ دو دهه مبارزه با رژیم شاه و سرگذشت جریانهای سیاسی و گروههای مبارز مسلح و قصه آدمهایی که با هر مرام، عقیده و مسلکی، روزی، روزگاری برای رسیدن به آرمانهای همیشگی بشری، همچون عدالت، قسط، مساوات و جامعه خالی از تبعیض قیام کردند و برای آن خون دادند و خون ریختند.
عزتشاهی با بیان خاطراتش بیهیچ واهمه و تعارفی بسیاری از جریانها و شخصیتهای مطرح سیاسی تاریخ معاصر را به چالش کشیده است. خاطرات و تحلیل او به دور از هر پسند این و آن، فقط به زعم او برای ایفای وظیفه در قبال تاریخ بیان شده است. وی در خاطراتش بسیاری از گروهها و سازمانهای مبارز و برانداز دهه چهل و پنجاه را به چالش کشیده است.
تدوینکننده کتاب برای مستندسازی اثرش در منابع و مأخذ متنوع از قبیل منابع مکتوب الکترونیکی و منابع شفاهی به تحقیق و جستجو پرداخته و حدود سه هزار سند، اخبار و گزارشهای حوادث مربوط به گروهها و مبارزان ضدشاهی قبل از انقلاب و پس از انقلاب، شرح زندگی شخصیتهای مطرح قبل و پس از انقلاب را واکاویده و با عزتشاهی در میان گذاشته است. حاصل آن است که پیش روی شما است.
«خاطرات مرضیه حدیدچی (دباغ)»
پدیدآور: محسن کاظمی
ناشر: سوره مهر
تعداد صفحات: ۳۴۴
انسان تا وقتی پای صحبتهای مبارزانی که برای تحقق انقلاب اسلامی جانفشانی کردهاند ننشیند، تصور درستی از سختیهایی که انقلابیون برای به ثمرنشاندن این انقلاب به جان خریدهاند را درک نمیکند؛ لذا آگاهی از این سختیهای و مرارتها و تلاشها، مخاطب را با قدر و قیمت این انقلاب بیشتر آشنا میسازد، ضمن اینکه با انگیزهها و دلایلی که انقلابیون را به انقلاب از جنس اسلامیاش واداشته به شکل عمیقتری آشنا میسازد؛ در این میان خاطرات خانم مرضیه حدیدچی (دباغ) به دلایل مختلف ویژگیهای متعدد و منحصر به فردی دارد که این اثر را برای خواص و عموم مخاطبان اثری خواندنی و ارزشمند ساخته است. محسن کاظمی، پدیدآورندهی اثر، کتابِ خاطرات مرضیه حدیدچی را از طریق گفتوگو و مصاحبه با ایشان و نیز با بهرهگیری از برخی دیگر از منابع مستند و تاریخ شفاهی تدوین و تکمیل کرده است. ماجرای قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، تحصیل در محضر آیت الله سعیدی و شروع مبارزات، دستگیری و شکنجه توسط عوامل شاه در سال ۱۳۵۲، هجرت به انگلستان، فعالیتهای سیاسی در انگلیس، سوریه و لبنان و ارتباط با شهید منتظری، عزیمت به نوفل لوشاتو، فرماندهی سپاه همدان و عزیمت به مسکو برای ابلاغ پیام حضرت امام خمینی(ره) به میخائیل گورباچف از جمله محورهای موضوعی خاطرات مرضیه حدیدچی در این اثر است.
«خاطرات یک دانشجو از زندانهای ساواک»
پدیدآور: طاهره کمالی
ناشر: خجسته
تعداد صفحات: ۱۲۷
پرویز ثابتی بعد از مدتها خود را آشکار کرد و مدعی شد که زنان در ایران آزاد نیستند؛ این کتاب مستند که از زبان یک دختر دانشجو نقل شده، دانشجویی که به گفتهی خودش گرایش مذهبی و سیاسی خاصی نداشته و تنها متوجّه بوده که سیستم حاکم (در عصر پهلوی) ظالمانه و نامطلوب است لذا به مخالفت با آن میپردازد و بر اثر همین مخالفت نیز دستگیر و زندانی و شکنجه میشود! این کتاب برای امثال پرویز ثابتی که ریاست مخوفترین بخش ساواک و شکنجهگاه آن را بر عهده داشته و بسیاری از بانوان مبارز و انقلابی را در زیر شکنجههای نامتعارف و وحشیانه، از نظر خودش با معنای واقعی آزادی آشنا ساخته و نیز برای طرفداران او، یکی از دهها سند مهم و معتبری است که نشان از پوچ بودن ادعای آزادیخواهی آنها خواهد داشت و وضعیت مواجههی امنیتی اسفبار و خباثتآلود ساواک با بانوان را تا حدی تبیین میکند.
«ساواک و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل»
پدیدآور: عبدالرحمان احمدی
ناشر: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
تعداد صفحات: ۵۵۱
در این کتاب، به مطالبی بیشتر و عمیقتر و گستردهتر از عنوان کتاب پرداخته شده است. از عنوان کتاب چنین بر میآید که باید مستنداتی مبنی بر نقش دستگاه اطلاعاتی اسرائیل (موساد) در خصوص ایجاد و تجهیز و آموزش ساواک را شاهد باشیم؛ اما با رجوع به محتوای اثر، در میابیم که با موضوعی گستردهتر و عمیقتر مواجه هستیم. در کتاب با استناد به مستندات معتبر و فراوان، اثبات میشود که ساواک، یکی از بازوهای مهم موساد بوده و موساد شرح وظایفی مبسوط برای ساواک در راستای اهدافش مشخص کرده است؛ نفوذ موساد در ساواک و بلکه نفوذ یهود (چه به شکل رسماً یهودی و چه به شکل یهودیانی جدید الاسلامی که به ظاهر مسلمان شدند، اما از نوع بهائیاش) را در حکومت پهلوی اول و دوم نمایان ساخته است.
بحث اصلی مقدمه کتاب بیان این حقیقت مهم است که چرا ایران برای اسرائیل بسیار مهم بوده است و انگیزه اصلی نفوذ در ایران از سوی اسرائیل چه بوده است. همچنین در خصوص یهودیان ایران نیز مطالب بسیار مهمی را بیان داشته است. در ادامه در خصوص چگونگی شکلگیری ساواک و نقش آمریکا و به خصوص اسرائیل در ایجاد و توسعه و آموزش و تجهیز آن مطالبی ارائه میشود و اهداف اسرائیل در پس این همکاریها را نیز بیان داشته است. همکاریهای داخلی و خارجی موساد و ساواک (بهویژه همکاریها در سطح خاور میانه نظیر عراق) بحثهای اصلی فصل سوم کتاب را تشکیل میدهد و در نهایت نیز به نفوذ فوقالعاده بالای یهود صهیونیسم، اسرائیل و عمّالش در ساختار رژیم پهلوی (اعم از ساواک) پرداخته میشود.
متن روان و مستندات فراوان و انسجام مباحث، از دیگر ویژگیهای مهم این اثر محسوب میشود.
«شکنجهگران میگویند ...»
پدیدآور: قاسم حسنپور
ناشر: موزه عبرت ایران
تعداد صفحات: ۶۶۴
در فضای جنگ نرم ترکیبی امروز، یکی از مهمترین مؤلفههایی که دشمن برای آن انرژی و هزینهی زیادی صرفکرده، موضوع و مسئلهی تطهیر پهلوی به خصوص تطهیر ساواک است. سازمانی که بسیاری از ناظران خارجی به اعمال وحشیانه و غیرانسانی آن با استناد به اسناد معتبر صحهگذاشتهاند، اما باز هم دشمن در تلاش است تا این واقعیت مسلم را به تحریف بکشد؛ این اثر یکی از مهمترین آثاری است که بطلان ادعای خاندان پهلوی و امثال پرویز ثابتی و طرفدارانشان را به خوبی افشا میکند؛ بخش عمدهای از این اثر مشتمل است بر نقل خاطرات و اعترافات شکنجهگران ساواک به ویژه (تهرانی) و (آرش) دو تن از مشهورترین شکنجهگران ساواک با ذکر اسنادی که صحت آن اعترافات را اثبات میکند.
بخش دیگر کتاب نیز به مباحثی نظیر تبیین نقش دستگاه اطلاعاتی در رژیم پهلوی و جایگاه آن؛ زمینههای پیدایش کمیتۀ مشترک ضد خرابکاری؛ بررسی فضای بازِ سیاسی پس از سال ۱۳۵۵؛ «فروپاشی دژ»؛ تصرف و تسخیر کمیتۀ مشترک و دستگیری شکنجه گران پرداخته است.
«شکنجه به روایت شکنجهگران ساواک»
پدیدآور: حشمتالله سلیمی
ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
تعداد صفحات: ۳۵۲
شکنجه در تاریخ بشری سابقهای دیرین دارد، بشر مدرن بعد از رنسانس و به اصطلاح عصر روشنگری نه تنها این لکهی ننگ را نتوانست از پیشانی خود پاک کند، بلکه با توانی که مدرنیته به او بخشیده بود، بر شدّت هولناکی و جنایتپیشگی شکنجهگران افزود. از این میان اما ما کمتر سازمانی در جهان داریم که رسماً در عرصههای بینالمللی به عنوان سازمانی شکنجهگر مطرح شود، اما ساواک و پهلوی دوم مفتخر به دریافت این نشان ننگ است! البته شکنجه پیش از آن که ابزاری برای تسلیم کردن متهمان باشد، نشاندهنده عجز ساواک در تعامل مبارزان بود. ساواک گرچه مبارزان بیشماری را تحت شدیدترین شکنجهها قرار داد، اما نه تنها در رسیدن به هدف خود یعنی برانداختن مخالفتها و مخالفان حکومت پهلوی ناکام ماند، بلکه خود به دستاویزی برای تداوم و تشدید مبارزات علیه آن حکومت تبدیل شد. در کتاب حاضر، روند شکلگیری ساواک و موضوع شکنجه در مقاطع زمانی مختلف فعالیت آن سازمان، بر اساس اسناد و مدارک موجود، بررسی شده است. کتاب در دو بخش مدخل پژوهشی و بخش اسناد تألیف شده است و عنوان برخی از فصول آن عبارتاند از: امنیت داخلی پیش از تاسیس ساواک، زمینههای داخلی و خارجی شکلگیری ساواک، ساختار و تشکیلات ساواک، و شکنجه در ساواک.