به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، چهاردهمین رویداد کسب‌وکار در کتابخانه‌های عمومی روز شنبه ۲۹ اردیبهشت ماه با حضور جمعی از مدیران ملی، استانی و شهرستانی و صاحبان کسب‌ و کار به همت اداره‌کل کتابخانه های عمومی استان تهران و به میزبانی اداره‌ کتابخانه‌های عمومی شهرستان ملارد در سالن جلسات فرهنگسرای بعثت برگزار شد.

سخنرانی عصمت مؤمنی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و عضو حقیقی هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی و آرش روازژیان، استاد دانشگاه و مدرس حوزه کارآفرینی و کوچینگ از جمله بخش های مهم این رویداد علمی بود.

در ابتدای این نشست علیرضا زند وکیلی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان تهران با اشاره به شعار سال جاری گفت: شعار امسال «جهش تولید و مشارکت مردم» است و چهاردهمین رویداد ملی کسب و کار در کتابخانه های عمومی به دنبال عملیاتی کردن این شعار است.

وی افزود: کسب و کارهای کوچک در این رویداد مورد توجه ما بوده چون برای مناطق کم برخوردار و شهرستان های کوچک امکان توسعه آن وجود داشته و به معیشت خانواده و توسعه کارآفرینی کمک می کند.

زند وکیلی گفت: اغلب مردم تلقی خاصی از کسب و کار دارند اما کسب و کارهای کوچک امروزی معنای جدیدی در این حوزه خلق کردند و باعث شدند ما از مفاهیم انتزاعی به مفاهیم عملیاتی برسیم.

وی به ظرفیت کتابخانه های عمومی برای رونق کسب و کارهای کوچک اشاره کرد و افزود: کتابخانه ها به دلیل داشتن شبکه ای پهناور از شهرهای بزرگ تا روستاهای کوچک این امکان را فراهم می آورند تا با استفاده از این شبکه برای توسعه کسب و کارها استفاده کنیم.

زندوکیلی اظهار داشت: در استان تهران در شهرستان های رباط کریم، پیشوا، ملارد و تهران کسب و کارهای کوچک با استفاده از ظرفیت های کتابخانه های عمومی راه اندازی شده و تلاش شده همزمان با آموزش به صاحبان کسب و کار مشاوره هم داده شود. در این راستا بسیاری از مشاغلی که هنوز در کسب و کارشان مشکل دارند در کتابخانه ها آموزش دیده و تلاش شده تا تجارب متخصصان در اختیار آنها قرار گیرد.

وی در پایان گفت: امیدواریم این کسب و کارها توسعه یافته و به اشتغال زایی و معیشت خانواده کمک کرده و در نهایت به رشد اقتصادی کشور یاری رسانده و به توسعه جامعه بیانجامد.

در ادامه این نشست مسئولین چهار باب کتابخانه عمومی شهید آوینی شهرستان ملارد، شهدای کیگا شهرستان تهران، علم و ایمان شهرستان رباط کریم و امامی امین پیشوا که اقدامات شایسته ای در خصوص کسب و کار در کتابخانه انجام داده بودند به بیان تجربیات خود پرداختند.

 آرزو بیگدلو، مسئول کتابخانه عمومی شهید آوینی شهرستان ملارد تجربیات کارآفرینی خود در کتابخانه را بیان کرد و گفت: پیش تر کتابخانه ها به عنوان محلی برای امانت دادن کتاب بود اما ما با مراجعه به روستاها می دیدیم افرادی هستند که توانمندی کار فرهنگی و کسب و کار دارند؛ بنابراین برای این افراد کارگاه های آموزشی برگزار کردیم؛ همچنین برای تعامل بیشتر بین کارآفرینان و کتابخانه ها منابعی در کتابخانه ها قرار دادیم تا کارفرمایان بتوانند از این منابع اطلاعاتی استفاده کنند.

وی با بیان اینکه جامعه هدف ما همه علاقه مندان به توسعه کسب و کار بوده است، عنوان کرد: در همین راستا کارگاه ها و برنامه های کارآفرینی، ایجاد فرصت های کارآفرینی در کتابخانه ها، استفاده از منابع بهینه موجود در این خصوص، ارائه مشاوره درباره کسب و کار و... در کتابخانه ها انجام شده است.

بیگدلو بیان کرد: ما برای بسیاری از کسانی که اطلاعات تخصصی کافی برای راه اندازی کسب و کارشان نداشتند، کارگاه هایی برگزار کردیم و شیوه های کسب سرمایه، دریافت وام های کسب و کار و مفاهیم مربوطه را آموزش دادیم.

زینب فتحعلی، مسئول کتابخانه شهدای کیگا شهرستان تهران نیز درباره تجارب خود توضیح داد و گفت: کتابخانه ما تنها مرکز فرهنگی این روستا است به همین دلیل تلاش کردیم منابع کتابخانه ای را برای راه اندازی کسب و کارها غنی کنیم. از سوی دیگر تلاش کردیم کلاس هایی مانند شیرینی پزی برای بانوان برگزار کنیم.

وی افزود: سیل امامزاده داوود باعث از بین رفتن کسب و کارهای بسیاری شد و  از این رو کتابخانه تلاش کرد با در اختیار قرار دادن فضای کتابخانه برای زنان کارآفرین و سرپرست خانوار به رونق دوباره کسب و کار آنها کمک کند.

فتحعلی در پایان عنوان کرد: ما باید در کتابخانه عمومی کلاس های تحقیقات بازار را برگزار کرده و کسب و کارهای متناسب با نیاز جامعه تولید کنیم. برخی از کسب و کارها نیازمند مجوز است و امیدواریم مساعدت لازم در این باره انجام گیرد.

مهتاب طالبی، مسئول کتابخانه علم و ایمان شهرستان رباط کریم نیز عنوان کرد: خوشحالیم با استفاده از ظرفیت های بومی خود کارگاه های آموزشی برای کسب و کارها راه اندازی کردیم. در این زمینه کارگاه کاشت زعفران را در کتابخانه برگزار کردیم چون این روستا می تواند یک قطب کشاورزی باشد، اما کارآفرینان ما نیازمند آموزش های لازم بودند؛ بنابراین با کمک دهیاری کلاس های آموزشی برگزار کردیم و با استفاده از ظرفیت های داخلی بسیاری توانستند کسب و کار در این حوزه راه اندازی کنند.

وی ادامه داد: مدرس کارگاه های ما متخصص بودند و تجارب خود را درباره کاشت زعفران منتقل کردند. ما همچنین منابع لازم را ارتقا دادیم. در ادامه نیز کارگاه های آموزش خیاطی را با استفاده از تعامل مرکز فنی و حرفه ای برگزار کرده و زنان را برای دریافت کسب مدرک هدایت کردیم. بسیاری هم توانستند با استفاده از این مدرک وام های مرتبط را دریافت کرده و کارگاه راه اندازی کنند.

فاطمه شیری، مسئول کتابخانه امامی امین شهرستان پیشوا در ادامه این نشست طی سخنانی گفت: این کتابخانه در سال ۱۳۹۶ افتتاح شده است. در ابتدا برای جذب اعضا با مساجد ارتباط گرفتیم و بسیاری از زنان خانه دار را جذب کتابخانه عمومی کردیم. این زنان بسیار توانمند بودند اما شرایطی برای راه اندازی کسب و کاری نداشتند. به همین دلیل ما تلاش کردیم کتاب های هنری کتابخانه را غنی تر کرده و از این طریق آموزش های لازم را به اعضا منتقل کردیم. همچنین با برگزاری کارگاه های آموزشی نیز راهکارهای مناسب راه اندازی کسب و کار را آموزش دادیم.

وی عنوان کرد: به تدریج با برگزاری این کارگاه های کسب و کار تعداد اعضای کتابخانه بیشتر شده و از سوی دیگر اعتماد به نفس زنان نیز بالاتر رفته است.

در ادامه این رویداد عصمت مؤمنی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و عضو حقیقی هیئت امنای کتابخانه های عمومی کشور با محوریت نقش کتابخانه در کسب و کارهای خرد و کوچک سخنرانی کرد و گفت: تاریخ شهرستان ملارد استان تهران نشان می دهد رفت و آمد تمدنی در این بخش وجود داشته است. بنابراین یکی از مهمترین فعالیت های نهاد کتابخانه های عمومی کشور در این شهرستان برنامه ریزی منسجم برای راه اندازی اکوسیستم کسب و کارهای کوچک بوده است.

وی افزود: کتابخانه ها می توانند منابع اطلاعاتی لازم را به کارآفرینان بدهند و به نوعی مشاور علمی برای مؤسسان کسب و کارها باشند. بنابراین در اکوسیستم کسب و کار حلقه اطلاعاتی برای تأمین منابع لازم است.

عضو هیئت امنای کتابخانه های عمومی کشور با اشاره به مؤلفه های اثرگذار و وظایف کتابخانه های عمومی بیان کرد: مؤلفه اجتماعی مغفول مانده و نهاد کتابخانه های عمومی کشور باید روی این موضوع کار کند. شبکه سازی با صنعت برای کسب و کارهای کوچک توسط کتابخانه بسیار بااهمیت است. کسب و کارهای کوچک توقع دارند و در ادامه این حرکت ارزشمند می خواهند از سوی نهاد برای شبکه سازی با صنعت حمایت شوند و چه بسا جذب این صنعت شده و باعث شکوفایی کسب و کارهای کوچک و کارآفرینان شوند.

مؤمنی تأکید کرد: رصد صنعت های مرتبط با کسب و کارهای کوچک بسیار حائز اهمیت است. نکته دیگر رصد کردن چالش های های اقتصادی جامعه است. ما باید حرفه های مختلف را رصد کنیم تا ببینیم کدام یک از حرفه ها  بازار خوبی دارد و می تواند چالش اقتصادی جامعه را به سوی بهبود ببرد. باید توجه داشت سرمایه نیروی انسانی و منابعی که برای آموزش آن هزینه می شود بتواند در بازار کار موجب کسب درآمد شود.

وی با اشاره به اینکه در جهان نسبت به کسب و کارهای کوچک مطالعات بسیاری انجام شده، افزود: شعار «کتابخانه ها کسب و کارهای کوچک را می سازند» در جهان رواج یافته است. گاهی کتابخانه ها با شناسایی نیازهای  کسب و کار در منطقه حتی کسب و کارهایی را می سازد که به تدریج به مشارکت سایر صنایع و حرفه ها با آن می انجامد و حتی منشأ ساخت یک کسب و کار کوچک و تبدیل آن به کسب و کار بزرگ می شود.

به گفته مؤمنی، در رویکرد جهانی، آکادمی کسب و کار در کتابخانه ها راه اندازی می شود و امیدواریم در آینده بتوانیم با برنامه ریزی دقیق مدارس آموزش کسب و کار را در کتابخانه ها مدیریت کنیم.

وی با تأکید بر لزوم ترویج این اقدام در سایر کتابخانه ها بیان کرد: استان های شبیه به یکدیگر از نظر جغرافیایی با شنیدن فعالیت های موفق در کتابخانه ها می توانند این نوع فعالیت را در منطقه خود ترویج دهند.

در ادامه نشست چند تن از اعضای کتابخانه های عمومی که به تدریس دوره های کسب و کار در کتابخانه ها پرداخته بودند، تجربیات و خاطرات خود را ذکر کردند.

فاطمه بابایی، مدرس دوره‌های کوچینگ و راهنمای کسب و کار در شهرستان ملارد با بیان اینکه کوچینگ یک موضوع میان رشته ای است که در دانشگاه های بزرگ و مدارس نوین در حال تدریس است، توضیح داد: ما در نظام آموزشی خود حلقه مفقوده ای داریم که نتوانستیم به آن ورود کنیم؛ کوچینگ به ذات خودش باعث پرورش توانمندی در افراد می شود. با دانش دیروز نمی شود متخصص امروزی تربیت کرد؛ امروز افراد باید مهارت هایی مانند خودمدیریتی، عزت نفس و... را بیاموزند تا بتوانند در زندگی آینده خود با چالش هایشان روبرو شوند.

وی افزود: ما در شهرستان ملارد دوره کوچینگ را وارد کتابخانه ها کردیم و با آموزش به نوجوانان تلاش کردیم روی ذهن این افراد کار کرده و کوچینگ را عملیاتی کنیم. بسیاری از بچه ها با توجه به توانایی هایشان و نیز نبود بستر نتوانستند استعدادهایشان را پرورش دهند. اما امروز فضا برای آنها آماده شده و متناسب با استعدادشان تیم هایی مانند گروه رباتیک و... تشکیل دادند. پیش از برگزاری دوره های کوچینگ این نوجوانان تصوری از آینده خود نداشتند اما به واسطه آموزش در این کارگاه ها توانستند توانایی های خود و فضاهای لازم را برای راه اندازی کسب و کار شناسایی کنند.

مهدیه فرجی، عضو کتابخانه شهید آوینی شهرستان ملارد، مدرس کارگاه قالی بافی کتابخانه با اشاره به روند آموزش خود در رشته قالیبافی گفت: ما در کتابخانه حدود ۲۰ نفر را آموزش دادیم و به آنها آموختیم که چگونه بتوانند کسب و کار قالیبافی را راه اندازی کنند.

آرش روازژیان، مدرس حوزه کارآفرینی در ادامه این نشست با بیان اینکه یادگیری چهار مرحله دارد و استادی آخرین مرحله یادگیری است که در این مرحله توانایی انتقال دانش به دیگران مهیا می شود، عنوان کرد: ما فکر می کنیم اگر دانش نظری درباره یک موضوع داشته باشیم کافی است در حالی که کتابخانه ها باید صنایع کوچک را به صنایع بزرگ متصل کنند. بسیار خوشحالم که در کتابخانه های عمومی امکان ارتقای مفاهیم نظری کسب و کارها وجود دارد. از سوی دیگر با توجه به اینکه کتابخانه ها پاتوق هستند می توان امکان ارتباط آنها را با صنایع بزرگتر فراهم کرد.

وی ادامه داد: شهرستان ملارد بیشترین حجم شهرک های صنعتی را دارد و از نظر پتانسیل کسب و کار و کارآفرینی بسیار غنی است. از سوی دیگر با توجه به اینکه ملارد شهر کوچکی است، ارتباط بین نهادها و سازمان ها با هم راحت تر و صمیمانه تر است و می توان با توجه به سادگی روال اداری از این موقعیت برای راه اندازی کسب و کارها و... استفاده کرد.

این مدرس کارآفرینی یادآور شد: باید از کارآفرینان باتجربه برای حضور در کتابخانه ها و آموزش تجارب آنها به سایر اعضا و ارتباط آنها استفاده کرد. ما مطالعه را جدی نگرفته یم. صاحبان کسب و کار با تحقیقات بازار آشنایی کافی ندارند در حالی که لازم است تا صاحبان کسب و کار با منابع اطلاعاتی تخصص های خود، استراتژی های بازاریابی و... آشنا شوند. کتابخانه ها باید فرهنگ مطالعه همراه با تحقیق را برای صاحبان کسب و کار توسعه دهند. اگر فرهنگ تحقیق به همراه مطالعه گسترش یابد به موفقیت های بیشتری در کسب و کارهای کوچک می رسیم.

روازژیان با بیان اینکه هدف اصلی کسب و کار سود است، توضیح داد: دولت همه توان و ظریفتش را برای کسب و کار گذاشته و می توان با افزایش مشارکت مردم و استفاده از فضای موجود از ظرفیت ها برای توسعه کسب و کار استفاده کرد.

در ادامه این رویداد علمی سجاد محمدیان، مدیرکل دفتر پژوهش و آموزش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز با اشاره به پژوهش بر روی ۵۷ کتابخانه عمومی دنیا، گفت: پژوهش ما نشان داد، اطلاع رسانی، آموزش و اوقات فراغت سه کارکرد اصلی کتابخانه ها است. بخشی از بدنه کتابخانه ها و جامعه ما فکر می کنند کارکرد کتابخانه امانت دهی و سالن قرائت است در حالی که اینها تنها مأموریت و کارکرد کتابخانه های عمومی نیست.

وی افزود: کارکرد کتابخانه ها در سه حوزه اطلاع رسانی، آموزش و خدمات باید به خدمت تبدیل شود. ما با رصد و نیازسنجی جامعه باید ببینیم در کدام بخش باید بیشتر فعالیت کنیم. امروز بحث اقتصاد و کسب کار نیاز اصلی جامعه ما است و در این زمینه وظیفه اصلی کتابخانه آموزش راه اندازی کسب و کار است.

به گفته وی، نهاد کتابخانه های عمومی کشور به سراغ کسب و کارهای کوچک رفته، چون این کسب و کار از سوی سازمان های دولتی مغفول مانده و کمتر از آن حمایت می شود.

محمدیان گفت: پروژه ای با عنوان «کتابخانه ها کسب و کار می سازند» در آمریکا دنبال شده و هزینه هنگفتی به کتابخانه ها تزریق شده برای اینکه کسب و کارهای کوچک در آمریکا رونق پیدا کند. ما نیز تلاش کردیم این پروژه را در ایران پیاده سازی کنیم. در ابتدا با حضور ۴۰ کارشناس مرتبط با این حوزه مباحث نظری را استخراج کردیم و امروز می توانیم نتایج آن را حداقل در این چهار شهرستان ببینیم.

وی با اشاره به تجربه کتابخانه قدس روستای ویان شهرستان کبودرآهنگ همدان در راه اندازی کسب و کارهای کوچک، بیان کرد: این کتابخانه با ده ماه آموزش ۱۲۱ کارگاه خیاطی شکل داد و در حال حاضر جمعیت روستایی که سکنه آن در حال خروج از آن بودند به چهار هزار نفر رسیده است. کتابخانه های عمومی مأموریتی را برای کسب و کارهای کوچک شروع کردند و نتایج نشان می دهد در مسیر درستی پیش می رویم. اکنون حدود ۱۰ درصد از کتابداران با ما در این مسیر همراه هستند که امیدوارم این تعداد افزایش یابد.

محمدیان در پایان بیان کرد: ما با یک میلیون و ۲۰۰ هزار مترمربع فضای کتابخانه ای، همه مخاطبان را تحت پوشش داریم، پس می توانیم از این ظرفیت برای راه اندازی کسب و کارها استفاده کنیم.

 امین اسدی، فرماندار ملارد طی سخنانی گفت: چند سالی است که کتابخانه های عمومی کارکرد دیگری به غیر از امانت دهی را مدنظر قرار داده اند؛ هر فرد و نهادی در دنیای امروزی تغییر نکند از دور خارج می شود و از این جهت تغییر کارکرد کتابخانه های عمومی قابل تقدیر است.

وی ادامه داد: آموزش کسب و کار در کتابخانه های عمومی کشور علاوه بر اینکه اقتصادی است، اجتماعی هم هست و می تواند به افراد هویت دوباره ای را ببخشد. شهرستان ملارد شهرستان علم و صنعت است و پتانسیل های بسیاری برای شکوفایی دارد.

اسدی گفت: ترکیبی از طبقات اجتماعی مختلف در این شهرستان مستقر هستند. خوشبختانه مدیران خلاقی در این شهرستان کار می کنند و با استفاده از ظرفیت های موجود می توان کسب و کارهای کوچک را رونق داد.

وی پیشنهاد داد تا با راه اندازی یک گذر فرهنگی امکان استفاده از محصولات کسب و کارهای کوچیک به وجود آید.

در پایان این نشست از برگزیدگان و فعالان حوزه کسب و کار در کتابخانه های عمومی استان تقدیر شد. همچنین مسئولین از نمایشگاهی از تولیدات کارگاه‌های کتابخانه‌ای که در حاشیه این رویداد علمی برپا شده بود، بازدید کردند و با فعالین این بخش به گفتگو پرداختند.