به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در یادداشتی که روزنامه جام‌جم در روز شنبه چهاردهم مهرماه منتشر کرده، کتاب «منازل السائرین» اثر خواجه عبدالله انصاری را برای علاقه‌مندان کتاب معرفی کرده است.

متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:

زراه و رسم منزل ها

خواجه عبدالله انصاری (قرن پنجم هجری) یکی از عارفان برجسته اسلامی و صاحب آثار ارزشمندی از جمله «الهی نامه»، «صدمیدان» و «منازل السائرین» است.

نثر مسجع «الهی نامه» هنوز پس از قرن ها بر جان و دل شنونده و خواننده اثر حقیقی دارد. به این جمله از الهی نامه بنگرید:

• الهی، عمر خود به باد کردم و بر تن خود بیداد کردم؛ گفتی و فرمان نکردم، درماندم و درمان نکردم.
• الهی به حرمت آن نام که تو خوانی و به حرمت آن صفت که تو چنانی، دریاب که می توانی.

اما مهم ترین اثر خواجه، کتاب «منازل السائرین» در بیان و شرح منازلی است که سالک در مسیر به سوی حق تعالی طی می کند.

این کتاب شامل یک خطبه (مقدمه) و ده قسم و هر قسم شامل ده باب و هر باب شامل سه مرحله است. منازل السائرین بارها مورد شرح و تفسیر قرار گرفته که از جمله این شرح ها می توان به شرح عبدالرزاق کاشانی (قرن هشتم) از قدما و شرح دکتر علی شیخ الاسلامی از معاصران اشاره کرد که با نام راه و رسم منزل ها منتشر شده و علاوه بر تطبیق منازل با آیات قرآن کریم و احادیث، خلاصه مفیدی در پایان هر باب ارائه داده است.

اینک متن خلاصه باب هفتم با عنوان اعتصام از بخش اول منازل:

اعتصام هفتمین منزل راه و در لغت به معنای «پناه بردن» است و به دو صورت در قرآن به کار رفته است.

1. اعتصام به حبل الله که دقت در فرمانبرداری با مراقبت از امرونهی خدای متعال است.
2. اعتصام بالله که به معنای درگذشتن از موهومات و رهایی از هرگونه شک و تردید است.

اعتصام بر حسب مراتب مردمان، بر سه نوع است:

اعتصام عامه که دارای سه بعد است:

الف- پذیررفتاری و تسلیم در برابر اوامر و نواهی الهی و تصدیق وعده و وعید.

ب- تعظیم و انجام دادن امر و نهی خدای متعال.

ج- بنای کار و بار و داد و ستد خود با خدا را بر انصاف و یقین نهادن و این همان «اعتصام به حبل ا؟» است.

1. اعتصام میانه حالان و رهروان راه سلوک که بریدن و دل کندن از غیرخداست؛ یعنی پناه بردن به خدا و بی وجه به غیر او، که این نیز سه جنبه دارد:

الف- صرف نظر از خواست و اراده شخصی

ب- گسترش دامنه نیک خویی بر تمام مردم

ج- عزم و آهنگ جدی در قطع همه علایق و دلبستگی ها و روی آوردن به سوی خدا

و این همان است که از آن به «تمسک به عروه الوثقی» تعبیر شده است.

1. اعتصام خاص الخاص که پیوستن به خدا، پناه بردن به او و ندیدن چیزی جز اوست .

و این همان «شهود تفریدی حق» و «اعتصام بالله» است.