به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آئین پایانی ششمین دوره پایتخت کتاب ایران در کتابخانه ملی با  تبریک دهه فجر،‌ گفت:‌ گوهر ایران، فرهنگ است و کانون فرهنگ، کتاب. اگر بتوانیم تمدن‌ها را در دوره‌های مختلف تصویر کنیم و دولت‌های مقتدر را پیش چشم قرار دهیم، خواهیم دید که جز با کتاب و کتابخوانی، نمی‌توان به قدرت و اقتدار رسید کمااینکه تاریخ به ما نشان می‌دهد که کتاب مبدأ بسیاری از تمدن‌ها، حافظ آنها و عیار ملت‌ها است.

وی افزود: امیدواریم در گام دوم انقلاب و چشم‌انداز آن تمدن‌سازی اسلامی بیش از گذشته را شاهد باشیم و اینکه در اهتمام به کتاب و کتابخوانی گام‌های مؤثری برداشته شود.

صالحی با اشاره به پیمایش مصرف فرهنگی ایرانیان که چندی پیش توسط پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات صورت گرفت، تاکید کرد: مطابق این پژوهش، نیمی از جامعه ایرانی کتابخوان هستند و هفته‌ای به طور متوسط ۳.۷ ساعت کتاب می‌خوانند. همچنین مطابق همین پژوهش، جامعه جوان ۱۵ تا ۲۵ ساله ما نیز به طور متوسط هفته‌ای ۳.۹ ساعت مطالعه دارند و ۷۰ درصد این بازه جمعیتی، کتاب می‌خوانند. در عین حال، همین پژوهش به ما می‌گوید که تنها یک‌پنجم از جمعیت‌های حاضر در پایگاه‌های اقتصادی پایین جامعه اهل مطالعه هستند. اگر ما به دنبال توسعه فرهنگی هستیم، باید قبول کنیم این گذاره که تنها نیمی از ایرانیان کتاب می‌خوانند، مطلوب نیست و باید ارتقا پیدا کند. این موضوع هم برنامه‌ریزی می‌طلبد و هم حرکت در مسیر چشم‌انداز.

وی ادامه داد: در این پژوهش رمان و داستان با ۳۵.۴ دهم درصد در صدر قرار دارد. در واقع کتابخوان‌های ما رمان و داستان بیشتر از سایر حوزه‌ها می‌خوانند. با فاصله از این بخش با میانگین ۲۶.۱ درصد کتاب‌های دینی و بعد کتاب‌های تخصصی قرار دارد. ولی اینکه چرا در میان سن ۱۵ تا ۲۵ سال ۱۰.۵ درصد کتابخوان این حوزه هستند نشان می‌دهد جریان کتاب‌های دینی نتوانسته با نسل جوان ارتباط برقرار کند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه اگر جریان کتاب و کتابخوانی را کانون تحول فرهنگی بدانیم طبیعتاً نیازمند برنامه‌ریزی هستیم،‌ گفت: اینگونه پژوهش‌ها به کمک ما می‌آید و رویدادهایی از قبیل معرفی پایتخت کتاب ایران از برنامه‌هایی است که می‌تواند اینگونه برنامه‌ها را محقق کند یعنی نیازمند اطلاعات و برنامه‌ریزی هستیم تا اقدام متناسب با برنامه‌ریزی داشته باشیم.

وی برگزاری ۶ سال پایتخت کتاب ایران را دارای ویژگی‌هایی دانست و تصریح کرد: نخستین ویژگی برگزاری این جشنواره جریان هم‌افزایی و مشارکت‌گرایی است. همچنین در این جشنواره شاهد مشارکت‌گرایی ملی و استانی، روستایی و منطقه‌ای و در کنار آن مشارکت نهادی و مشارکت‌گرایی اجتماعی هستیم.

صالحی با تأکید بر اینکه گستره در این جایزه بسیار مهم است،‌ گفت: ‌در ۶ سال گذشته حدود ۷ هزار شهر و روستا وارد میدان شده‌اند. تجربه‌هایی از این قبیل را زیاد نداشته‌ایم اما نکته مهم این است که فرصتی برای ایده‌های جدید پدید آمده است. زیرا به عدد ۸۰ میلیون ایرانی می‌توان ایده خوب یافت. اینکه حس کنیم ایده‌های خوب از اقصی نقاط به ایران می‌رسد و تبدیل به دستورالعمل شود بسیار مطلوب است. طی ۶ سال گذشته ۲۰ هزار ایده در حوزه کتاب و کتابخوانی از نقاط مختلف واصل شده و حلقه‌های اقدام را شکل داده است.

صالحی تصریح کرد: این جشنواره طی ۵ سال گذشته به کمک زیرساخت‌های قابل اتکا آمده که به سهم خودم از متولیان آن قدردانی می‌کنم.

بررسی مستمر، برطرف کردن نواقص و تکمیل طرح‌ها امتیاز جشنواره پایتخت کتاب ایران است

علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور و انتخاب پایتخت کتاب ایران، با اشاره به اقدامات و فعالیت‌های ارزنده دبیرخانه این رویدادهای فرهنگی، طی سخنانی گفت: دو ویژگی مثبت و قابل ذکر در برگزاری این جشنواره ها وجود دارد که بسیار جای تقدیر دارد؛ ویژگی بررسی مستمر، اصلاح و رفع نواقص، برطرف کردن نواقص و تکمیل طرح‌ها است.

وی افزود: امسال در جلسه‌ای که برای مرحله نهایی انتخاب پایتخت کتاب  برگزار شد، اعضای جلسه که خوشبختانه طی سال های اخیر حضوری مستمر و فعال در این هیات داشتند، پیشنهادهایی جدید ارائه دادند تا بتوان حق شهرهایی که از نظر جمعیتی و وسعت فاصله زیادی با سایر شهرها دارند نیز رعایت شود تا برنامه‌ریزی بهتری برای سال‌های آینده  در این حوزه صورت گیرد.

مختارپور ادامه داد: این موضوع نشان می‌دهد که دبیرخانه شورای سیاستگذاری و هیئت داوران این رویدادهای فرهنگی همچون یک موجود زنده و فعال نسبت به تکمیل تصمیم‌گیری‌ها و بهتر کردن معیارها و شاخص‌های این رویداد فعالیت می‌کنند.

دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور درباره دیگر ویژگی ارزنده این رویدادهای فرهنگی نیز گفت: طی ۵ سال گذشته شاهد تاثیرات برگزاری این رویداد های فرهنگی در حوزه کتاب و کتابخوانی بوده ایم به طوری که در سال های گذشته تمرکز شهرهای مختلف بیشتر معطوف به ارائه طرح های مختلف برای کسب عنوان پایتختی کتاب ایران بود. اما رفته رفته خصوصاً در طی دو سال اخیر شاهد بودیم که برخی از شهرها صرف نظر از اینکه به عنوان پایتخت کتاب انتخاب شوند یا خیر طرح های پیشنهادی و ارائه شده خود را اجرایی کرده‌اند.

وی این رویکرد را اقدامی بسیار قابل تقدیر دانست و گفت: در همین جهت در سال ۹۸ در پنج شهر نامزد پایتخت کتاب، اتفاقاتی رخ داد که گزارش‌های جالبی از آن به دبیرخانه این رویدادهای فرهنگی رسیده است. امیدواریم این روند در سال‌های آینده نیز تداوم یابد و صرف نظر از اینکه کدام شهر یا شهرها به مراحل نهایی راه پیدا می کنند شاهد اجرایی شدن طرح های خلاقانه در حوزه کتاب و کتابخوانی باشیم.

 وی در پایان به خوانش شعری از صدیقه صداقت در وصف کتاب و کتابخانه پرداخت.

گزارش دبیر جشنواره انتخاب روستاها و عشایر دوستدار کتاب

در این مراسم ابراهیم حیدری مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت ارشاد و دبیر ششمین جشنواره انتخاب روستاها و عشایر دوستدار کتاب در سخنانی ضمن ارائه گزارشی از روند برگزاری این رویداد فرهنگی عنوان کرد: در این دوره ۱۴۱۹ روستا برنامه‌های فعالیت خود را برای دبیرخانه ارسال کرده‌اند که ۶۷ روستا به مرحله نیمه‌نهایی و در نهایت ۱۹ روستا به عنوان برگزیده و ۱۰ روستا به عنوان تقدیری معرفی شدند. در موضوع انتخاب پایتخت کتاب ایران هم ۱۶۷ روستا و شهر برنامه‌های خود را اعلام کردند که در نهایت ۳۷ شهر به مرحله نیمه‌نهایی و ۵ شهر در مرحله نهایی حضور پیدا کردند که از میان آنها یک شهر به عنوان پایتخت و ۴ شهر به عنوان شهر خلاق در حوزه کتابخوانی معرفی شدند.

حیدری در ادامه از رشد قابل توجه حضور روستاها در این برنامه صحبت کرد و گفت: ما از ۶۰۰ روستا متقاضی در دوره اول جشنواره، ۱۵۰۰ روستا در این دوره و در زمینه شهرها نیز از ۶۰ شهر به حدود ۱۷۰ شهر در این دوره رسیدیم.

وی از رقم ۲۵۰ میلیون تومان برای برگزاری جشنواره خبر داد و گفت: این بودجه طی ۶ دوره اخیر حدود ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است اما بخش عمده آن به جوایز برگزیده‌ها اختصاص یافته است و در این دوره نیز جوایز نسبت به سال گذشته با افزایش ۱۰۰ درصدی همراه شده است.

در ادامه مراسم مجید جوادیان‌زاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد به ارائه گزارشی از برنامه‌های این شهر طی سال گذشته به عنوان پنجمین پایتخت کتاب ایران پرداخت.

نمایی از مشارکت و فعالیت داوطلبانه در انتخاب پایتخت کتاب ایران

اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این مراسم در سخنانی گفت: اگر بخواهیم برای آینده کشور گام صحیحی برداریم، چاره‌ای جز حرکت در مسیر ایجاد شاخص‌های توسعه به دست اهل فرهنگ و قلم نداریم.

وی افزود: در کشور ما نگاه به فرهنگ باید از حالت پر افت و خیز فعلی به نگاهی عمیق‌تر مبدل شود و این عرصه برای نسل امروز و آینده با تلاش بیشتری معرفی و شناسانده شود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همچنین با اشاره به رویداد جشنواره و انتخاب پایتخت کتاب ایران گفت: این اتفاق نمائی از مشارکت، فعالیت داوطلبانه و حمایت دولتی در حوزه رخداد فرهنگی با موضوع کتاب است که امیدواریم منجر به افزایش حضور کتاب در سبد کالای مصرفی خانواده‌ها شود.