به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس، این روزها با اوج گرفتن بحران شیوع کرونا، دغدغه اجتماعی کتابداران کتابخانه های عمومی بیشتر شده به طوری که کارکنان فعال کتابخانه های عمومی با اجرای برنامه های گسترده در فضای مجازی، سعی کرده اند ارتباط کتابخانه های عمومی را با اعضای کتاب دوست خود حفظ کنند؛ به ویژه کوددکان و نوجوانانی که تا پیش از این، کتابخانه عمومی را خانه امن دیگری برای خود می دانستند و در خانه یار مهربان دل و گوش به روایت های «یار مهربان»می سپردند.

«گوشی های تلفن همراه» به کتابخانه های بزرگ و پررونق تبدیل شده است

مژگان زارع، مسئول کتابخانه روستایی ولی عصر(عج) مرودشت در گفت و گو با روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس با بیان اینکه  از فرصت پیش رو باید برای ترویج کتابخوانی بهره برد، عنوان کرد: با شیوع بیماری کرونا و تعطیلی کتابخانه ها، همچنین تغییر الگوی ارتباطات اجتماعیِ این روزها، تبدیل تهدید کرونا به فرصت کتابخوانی و معرفی فعالیت های فرهنگی کتابخانه در فضای مجازی تمام دغدغه ذهنی ام شد.

این کتابدار افزود: تصمیم گرفتم تلاش کنم از فضای مجازی برای انجام فعالیت های فرهنگی و مطالعه استفاده و گوشی های تلفن همراه اعضا، دوستان و آشنایان را به یک کتابخانه بزرگ و پررونق تبدیل کنم. از این رو، در شبکه های مجازی به معرفی جشنواره رضوی، پویش نقاشی کرونا راشکست می دهیم، معرفی کتاب، قصه های کودکانه، آموزش نقاشی و کاردستی، معرفی پایگاه های اطلاعاتی و وب سایت های دانلود کتاب و ... پرداختم که خوشبختانه با اقبال عمومی روبرو شد و امیدوارم ایام پرباری را برای مخاطبان رقم زده باشم.

کتابخانه ها بیش از گذشته با فضای مجازی انس گرفتند

امید قاسمی، مسئول کتابخانه عمومی قائمیه شهر اشکنان شهرستان لامرد نیز با بیان اینکه مراکز فرهنگی از جمله کتابخانه های عمومی با موقعیت خاص خود و حضور فیزیکی مردم در محل،  شناخته می شوند، گفت: هر چند با رواج اینترنت و توسعه آن به صورت محدود امر کتابخوانی مجازی نیز گسترش یافته است، اما آنچنان که باید نیست. به همین دلیل همیشه کشمکش بین دنیای مجازی و حقیقیِ کتاب و کتابخوانی وجود داشته است و  دغدغه کتابخانه ها نیز حفظ و گسترش فضای حقیقی و کتابخانه ای بوده است و به کندی فضای حقیقی را به سمت فضای مجازی ترک می کردند.

وی ادامه داد: روند رو به رشد بیماری همه گیر کرونا موجب شد به دلیل عمومی بودن کتابخانه ها و امکان گسترش بیماری از حضور اعضا در کتابخانه ها منع شوند و همین بهانه ای شد که کتابخانه ها بیش از گذشته با فضای مجازی آشتی و عزم خود را برای حضور مجازی جزم کنند.

قاسمی تصریح کرد: کتابخانه عمومی قائمیه اشکنان که سال ها است در فضای مجازی فعالیت دارد و وبلاگ و کانال ها و گروه های متعدد در اپلیکیشن های مختلف دارد، همزمان با شروع تعطیلات و رجوع مردم به فضای مجازی فرصت را غنیمت شمرده و حضور موثر خود در این فضا برای تحقق کتاب و کتابخوانی را گسترش داد. در این دوره کتابخانه قائمیه به همراه کتابداران و تعدادی از اعضای فعال خود فعالیت خود را شروع کرد. اولین اقدام، حضور موثر کتابخانه و گسترش حضور در شبکه های فضای مجازی بود.

به گفته این کتابدار گروه والدین، که تعدادی از والدین کودکان در آن حضور دارند فرصت خوبی برای ارتباط گیری و حفظ ارتباط کودکان با کتاب بود. در این گروه ها علاوه بر مطالب مربوط به کتاب و کتابخوانی مطالب عمومی نیز قرار داده می شد تا غذای سالم و اطلاعات مناسب به خانواده ها داده شود. عکس نوشته ها از کتاب، ارسال صفحاتی از کتاب با نام «هر روز حداقل یک صفحه کتاب بخوانیم» نیز یکی دیگر از موارد فعالیت های این مرکز بود.

قاسمی با اشاره به اینکه جلسات پرطرفدار قصه گویی همچنان ادامه دارد، عنوان کرد: قصه های شنیدنی صوتی که چند سری آن در گذشته نیز انجام شده بود و به همراه قصه های شنیدنی دایی امید که چهارشنبه ها کودکان را به کتابخانه می کشاند، این بار در فضای مجازی کودکانی را به پای قصه نشاند. در این قصه ها علاوه بر قصه، گفت و گو با کودکان و تشویق به رعایت موارد بهداشتی و عبور از بیماری نیز اضافه شد.

این کتابدار ادامه داد: این سر دنیا آن سر دنیا، چهارشنبه های خوشبختی، از چی بترسم از چی نترسم، قیچی کردنم که خوبه، برخی از عناوین این قصه ها بود که علاوه بر قصه سعی می شد موارد آگاهی بخشی و روانشناسی نیز به کودکان انتقال داده شود.

به اعتقاد وی هر کتابدار پیش از آنکه یک کتابدار باشد، خود خواننده ای است که کتاب را خوب می خواند و خوب معرفی می کند و جامعه را با کتاب های خوب و مناسب آشنا می سازد به همین دلیل معرفی کتاب نیز یکی دیگر از فعالیت هایی است که این مرکز آن را دنبال می کند.

تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم

در همین راستا، زهرا جمشیدی، مسئول کتابخانه فرهیختگان شهر فراشبند نیز با تشریح فعالیت کتابداری خود در زمان قرنطینه و تعطیلی کتابخانه ها، گفت: این کتابخانه در زمان قبل از ورود کرونا سعی داشته است فعالیت های فرهنگی خود را در شهرستان با ارتباط گرفتن با مراکز فرهنگی گسترش دهد. به خصوص در حوزه کودک و نوجوان این فعالیت ها بیشتر بوده و سعی داشتیم با برنامه هایی همانند حضور مستمر در مهدهای کودک و دعوت از آن ها جهت بازدید و عضویت در کتابخانه، برگزاری کلاس های قصه گویی و آموزش کاردستی و نقاشی در بخش کودک، همکاری با سفیران کتاب و رفتن به مدارس عشایری جهت برگزاری برنامه هایی همچون قصه گویی، جمع خوانی، مسابقه نقاشی، نشست کتابخوان و ... حضور در مدارس شهرستان و همکاری با مدارس جهت برگزاری مسابقات فرهنگی، نشست های کتابخوانی و برگزاری نمایشگاه کتاب در مدارس، افراد را به کتابخانه جذب کنیم.

این کتابدار با تأکید بر اینکه وظیفه خود دانستم که به موازات تغییرات در زندگی روزمره مردم فعالیت های فرهنگی و کتابخوانی را تغییر دهم، بیان کرد: همانطور که با ورود میهمان ناخوانده ای به نام کرونا، سبک زندگی مردم با سرعتی غیر قابل پیش بینی تغییر کرد، وظیفه خود دانستم که به موازات این تغییرات در زندگی روزمره مردم و با در نظر گرفتن تعطیلی کتابخانه ها و روی آوردن بیشتر مردم در ایام قرنطینه خانگی به فضای مجازی، فعالیت خود را در این فضاها بیشتر کنم و از این تهدید به عنوان فرصتی تکرار نشدنی استفاده کنم. تلاش ما کتابداران این است که ارتباط با اعضا کتابخانه را در زمان تعطیلی کتابخانه ها حفظ کنیم، تا کتابخانه و فعالیت های آن به حاشیه نرفته و به دست فراموشی سپرده نشود.

جمشیدی به بخشی از فعالیت های انجام شده اشاره و تصریح کرد: با ایجاد کانال کتابخانه ویژه اعضا و حتی دعوت از عموم جهت پیوستن به این کانال ها در پیام رسان های مختلف فعالیت خود را با جدیت شروع کردیم و نیازهای مطالعاتی رده های سنی مختلف را در این کانال ها و صفحات مجازی کتابخانه مد نظر قرار دادیم. از جمله فعالیت ها می توان به نشر کتاب های صوتی، ارسال فایل های قصه گویی، تبلیغ و تشویق کودکان جهت مشارکت در پویش های مختلف، تبلیغ مستمر جشنواره کتابخوانی رضوی اشاره کرد.

وی اضافه کرد: ضبط اشعار کتاب های خواندنی به ویژه منابع دهمین جشنواره کتابخوانی رضوی در قالب فایل های تصویری یک دقیقه ای ویژه رده سنی کودک، ارتباط با مدیران مهد کودک ها جهت تبلیغ این جشنواره در بین کودکان و خانواده های آن ها  از دیگر فعالیت های انجام شده است.

مسئول کتابخانه فرهیختگان شهر فراشبند گفت: این شرایط که به اجبار برای کتابخانه ها بوجود آمده، فرصت خوبی است تا به نقاط قوت و ضعف خود در خصوص فعالیت در فضاهای مجازی پی برده و تلاش خود را به رفع نواقص و تقویت نقاط قوت و ارتقا دانش رسانه ای خود جهت پیشبرد برنامه های کتابخوانی معطوف کنیم.

وی با تاکید بر اینکه نباید از چنین تجربه هایی به سادگی عبور کنیم، خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم نسل کنونی و آینده را به سمت کتاب و کتابخوانی سوق دهیم چاره ای نداریم جز اینکه از تکنولوژی روز و فضاهای مجازی که به سرعت در بین مردم به خصوص کودکان و نوجوانان گسترش پیدا کرده و محبوبیت دارد، استفاده کنیم. امیدوارم بعد از بازگشایی کتابخانه ها، کتابداران فعالیت در این فضاها را نیز در کنار فعالیت فیزیکی در محیط کتابخانه فراموش نکنند و از آن به عنوان راهی مؤثر برای رسیدن به هدف مورد نظر کتابخانه ها استفاده کنند.