به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور به نقل از مهر احمد شعبانی، عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان، به ارزیابی فعالیت های کتابخانه های عمومی در ایام شیوع ویروس کرونا در کشور پرداخت. وی با ارائه تعریفی از واژه «بحران» گفت: پیشامدی که به صورت ناگهانی رخ می دهد و به وضعیتی خطرناک و ناپایدار برای فرد یا جامعه تبدیل می شود، بحران نام دارد. در واقع، بحران به وضعیتی گفته می شود که برای رفع آن به اقداماتی اساسی نیاز است. در منابع اکادمیک بحران به انواع مختلفی همچون بحران های شخصی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، بین المللی و زیست محیطی تقسیم می شود. با این حال بحران بهداشتی ناشی از کوید ۱۹، در یک قرن اخیر بحرانی جدید محسوب می شود؛ شاید واپسین نوع از بحران به این صورت گسترده، بحران های مسری بهداشتی در جنوب اروپا از جمله اسپانیا بوده است. این بحران نیاز به مدیریت داشت. مدیریت بحران شامل فرایند پیشبینی و پیشگیری از وقوع بحران، مداخله در بحران و سالم سازی برای مباحث بعد از وقوع بحران است.

وی ادامه داد: اواخر سال ۱۳۹۸ با وقوع این بحران بهداشتی برای جامعه ما، نهاد کتابخانه های عمومی کشور از سه طریق خود را با شرایط کنونی سازگار کرد؛ نخستین مرحله، بهره جویی از فناوری بود تا ارتباط بین کتابداران حفظ شود؛ دومین مرحله، موضوع دورکاری بود که نهاد کتابخانه های عمومی کشور تلاش کرد با استفاده از این سازوکار، موجودیت و ماهیت خدماتی خود را در ابعاد فرهنگی و اجتماعی حفظ کند. در مرحله بعد با تدوام بحران، مبحث مراقبت های بهداشتی و استفاده از لوازم بهداشتی در کتابخانه ها مورد توجه قرار گرفت که در نتیجه این اقدام، خوشبختانه از تسری بیماری به کتابداران گزارش های وسیعی نرسید؛ پیگیری این سه مسأله از سوی نهاد به گمان من توفیق آمیز بوده است.

شعبانی تصریح کرد: عملکرد نهاد در این دوران برای حفظ ارتباط با مخاطب، از دو منظر حائز اهمیت بوده است. نخست اینکه با توجه به جدید بودن بیماری برای جامعه، موضوع آموزش کتابداران از طریق پروتکل ها، نشست ها و دوره های آموزشی مد نظر قرار گرفت. علاوه بر این، نهاد با توجه به کاربران، برای رفع خلأهای موجود در جامعه تلاش کرد؛ در این ایام که همه ما به حفظ قرنطینه خانگی و عدم تماس با دوستان و بستگان سفارش شده ایم، نهاد برنامه هایی تدارک دید تا دشواری خانه نشینی برایمان سهل شود. نکته حائز اهمیت این است که در تدوین این برنامه ها به ویژگی های جمعیت شناختی توجه و برنامه هایی متنوع  با در نظر گرفتن گروه های مختلف سنی و علائق متفاوت ویژه هر قشر، پیش بینی شد.

وی اضافه کرد: از این بین برخی از برنامه ها جنبه کاربردی دارد که راه اندازی پویش های نقاشی و برنامه های ساخت کاردستی در این دسته از فعالیت ها قرار می گیرد. دسته ای دیگر از برنامه ها جنبه نظری دارد که پویش های کتابخوانی و داستان نویسی در این گروه قرار می گیرد؛ همچنین برنامه های تعاملی نیز مورد توجه قرار گرفت و نهاد سعی کرد با تشکیل محافل ادبی و نشست های مجازی خدمات شایسته ای به کاربران ارائه دهد. علاوه بر این، برگزاری دهمین جشنواره کتابخوانی رضوی و توجه به زمینه های رقابتی که توانست کاربران بیشتری را به بحث مطالعه در اوقات فراغت جلب کند، بسیار هوشمندانه بود. نهاد همچنین با راه اندازی پویش اقتراح ماسک به سلیقه و قریحه کاربران و استفاده از هنر آن ها برای بهبود شرایط جامعه نیز توجه کرد.

احمد شعبانی تصریح کرد: در کنار تمام اقدامات نهاد، کتابداران کتابخانه های عمومی کشور نیز با راه اندازی و فعال کردن صفحه های کتابخانه ها در شبکه اجتماعی اینستاگرام به طور گسترده به موضوع مطالعه و خوانش و نیز تبلیغ آن پرداختند که بسیار امیدوار کننده است.

شعبانی همچنین با اشاره به فعالیت های انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی در ایام شیوع کرونا، اظهار داشت: در کنار فعالیت های فرهنگی نهاد به پشتیبانی دبیرکل محترم، انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی ایران نیز با توجه به برنامه های نهاد و به منظور همیاری، فعالیت هایی داشته است. تأسیس پایگاه «کرونا ویروس» در سامانه انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی ایران، برگزاری پاتوق های مقاله خوانی با مدیریت مجموعه اداره کل کتابخانه های عمومی خوزستان و انتشار یادداشت هایی کوتاه به منظور راهنمایی کتابداران در خصوص بازگشایی کتابخانه های عمومی بعد از دوران کرونا بخشی از این فعالیت ها بوده است.

وی در خاتمه ضمن تقدیر از فعالیت های انجام شده از سوی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، اظهار داشت: به اعتقاد من مجموعه نهاد با سیاستگذاری صحیح، خطر و تهدید ویروس کرونا را به فرصتی برای کتابخانه ها تبدیل کرد و این تجربه ای موفق، مثبت و قابل استناد است.