به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، به دنبال برگزاری مسابقه ملی «طراحی کتابخانه عشایری»، ۸ طرح برتر شامل سه طرح برگزیده و ۵ طرح شایسته تقدیر معرفی شد. طرح ارائه شده از سوی عطا خوئی، یکی از طرح های شایسته تقدیر در مسابقه ملی «طراحی کتابخانه عشایری» بود.

عطا خوئی، دانشجوی مقطع ارشد رشته معماری در خصوص مسابقه ملی «طراحی کتابخانه عشایری» گفت: با مطالعه فراخوان مسابقه، به نظرم آمد این مسابقه رویکرد محصول‌محوری ندارد و به دنبال ایده‌پردازی است؛ هدف از برگزاری آن طرح سؤالی در بین جامعه طراحان و در واقع پژوهشی از طریق طراحی است. گاهی در یک مسابقه به دنبال یک محصول می گردیم و در نهایت پروژه ای تحویل داده می شود، اما در این مسابقه به نظر می رسید، هدف برگزارکننده، مطالعه نحوه برخود جامعه طراحان با یک سوال و در واقع یک دغدغه بود. این موضوع توجه مرا برانگیخت و به اعتقاد من وجه تمایز این مسابقه با اکثر مسابقات داخلی بود؛ چراکه برخلاف سایر کشورها، در ایران مسابقاتی با این رویکرد کمتر برگزار می شود. بر این اساس، من هم سعی کردم بر فرایند طراحی و فکر به مسائل مختلف و نه صرفا ارائه یک اثر معماری یا طراحی صنعتی، تمرکز کنم.

وی در تشریح طرح خود گفت: طرح من به سه بخش تقسیم می شود. بخش اول شامل اهداف کلی و یا اندیشه های پیش‌برنده طرح بود؛ بخش دوم، معرفی محصول پیشنهادی در پاسخ به اندیشه‌های پیش برنده و بخش سوم، روش ها و تدابیری برای تکامل طرح در آینده بود. اندیشه پیش‌برنده طرح، این بود که فرایند طراحی فارغ از چیستی آن، می تواند پیوند دهنده گروه های مختلف استفاده کننده باشد؛ در واقع چنانچه بتوانیم منافع گروه های مختلف استفاده کننده را به هم پیوند دهیم و در تمام مراحل طراحی از آن ها استفاده کنیم، نتیجه سودآور خواهد بود.

خوئی ادامه داد: در این فرایند، اندیشه های طراحی مربوط به کتابخانه عشایر را به ۴ بخش اصلی تقسیم کردم. در بخش نخست، سادگی بصری مورد توجه قرار گرفت؛ با توجه به احتمال استفاده گروه های مختلف از محصول پیشنهادی، چنانچه طرح پیشنهادی ساده بوده و قابلیت پیاده سازی در بسترهای مختلف کوهستان، دشت، کویر، ساحل، شهر و ... را داشته باشد، با محیط در تناقض نخواهد بود. در واقع به اعتقاد من ماندگاری یک محصول در گرو سادگی آن است. بخش بعدی، توجه به تنوع عملکردی در طراحی بود؛ با توجه به فراخوان مسابقه تعبیه عملکردهای متفاوتی همچون برگزاری رویدادهای مربوط به دولت الکترونیک، کلاس های آموزشی، فضایی برای مطالعه کتاب و ... در کتابخانه عشایری و در واقع خلق کالبدی که تنوع عملکردی داشته باشد، حائز اهمیت بود. انعطاف پذیری کالبد کتابخانه و راحتی استفاده از آن از دیگر معیارها در فرایند طراحی بود.

وی اضافه کرد: بر اساس این معیارها، محصول پیشنهادی کانکسی به ظاهر ساده با قابلیت برپایی در بسترهای مختلف بود. کانکسی ساخته شده از فلز یا چوب که با باز شدن سینی هایی که در زیرش تعبیه شده، مساحتش افزایش پیدا می کند و فضاهای نیم بازی در اطرافش پدید می آید. در واقع طراحی داخلی و طراحی اجزا به گونه ای بود که کیفیت های فضایی مختلفی به وجود می آید و شاید در ۱۵ دقیقه محصول از یک جعبه کوچک قابل حمل و نقل، به فضایی با ابعاد قابل توجه با کاربری های متنوع تبدیل می شود. می توان گفت که این طرح فارغ از اینکه کتابخانه ای سیار است، می تواند یک مرکز اجتماعی- فرهنگی مهم برای عشایر محسوب شود.

خوئی ادامه داد: در بخش پایانی طرح ارائه شده، پیشنهاداتی برای تکامل آن در آینده مطرح شد. پیشنهاد نخست، تعبیه پنل های خورشیدی بر روی سقف کانکس برای تولید برق، تأمین انرژی و نورپردازی داخلی کتابخانه بود. پیشنهاد دوم، تغییر المان های جزئی روی نمای کانکس متناسب با گروه های مختلف استفاده کننده در اقلیم های متفاوت بود به نحوی که جامعه استفاده کننده محصول را از لحاظ بصری و هویتی متعلق به خود بدانند. در نهایت، با توجه به اینکه ممکن است این کانکس ها در بازترین حالت خود، برای رویدادهایی همچون فستیوال ها مناسب نباشند، می توان آن ها را طوری ساخت که هر یک به عنوان یک یونیت در کنار یکدیگر قرار گیرد تا فضای بزرگ‌تری ایجاد شود. این تغییرات به پایداری طرح کمک کرده و آن را بیش از پیش قابل استفاده خواهد کرد.

وی در خاتمه ضمن تقدیر از بانیان برگزاری این مسابقه اظهار داشت: فب لب، گروهی جوان، با انگیزه و منظم است و این مسابقه بسیار منظم برگزار شد. من در مسابقات خارجی و داخلی بسیاری شرکت کرده ام و متاسفانه در کشورمان مسابقات منظم برگزار نمی شود که خوشبختانه در مسابقه «طراحی کتابخانه عشایری» شاهد این موضوع نبودیم. چنانچه همزمان با اعلام نتایج مسابقه، بیانیه هیئت داوران در تشریح فرایند داوری نیز منتشر می شد، کار بسیار ایده آل به اتمام می رسید.