به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، روزهای تازه سال و قرن جدید را آغاز کرده ایم و مثل شما که در حال خواندن این متن هستید، ما هم در نهاد کتابخانه های عمومی کشور تصمیم گرفته ایم، در آستانه سال نو، نگاهی به نامه اعمالمان بیندازیم و آنچه را که در سال گذشته بر ما گذشت، به اختصار مرور کنیم تا ما هم، باز مثل شما، به خود گوشزد کنیم «وان مواعید که کردی مرود از یادت».
اولین گزارش از سلسله گزارش های «نهاد در سالی که گذشت»، به مرور نظرات کتابداران سراسر کشور در سالی که گذشت اختصاص داشت و حالا در دومین گزارش از این مجموعه قرار است فعالیت های توسعه ای نهاد در حوزه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی را مرور کنیم. چرا که توسعه فرهنگی پایه و اساس پیشرفت است و نهاد عزم خود را جزم کرده تا با جذاب سازی کتابخانه ها، ایجاد کتابخانه های استاندارد، خرید منابع روزآمد و برگزاری برنامه های متنوع، طعم شیرین مطالعه را به افراد بیشتری بچشاند.
در این گزارش مهم ترین اقدامات معاونت توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی نهاد در سال ۱۴۰۰ آمده است. برای مرور اقدامات این معاونت، عنوان آن را به دو نیم قسمت می کنیم و ابتدا به فعالیت هایی که در راستای توسعه کتابخانه ها و بعد برنامه هایی که با هدف ترویج کتابخوانی انجام شد، نگاهی می اندازیم.
توسعه کتابخانه ها
بخش توسعه کتابخانه ها در سالی که گذشت بسیار پُرکار بود. اولین اقدام انجام شده در این حوزه، به اولین ماه سال بر می گردد، ۱۸ فروردین که کتابخانه مرکزی شیروان در استان خراسان شمالی با حضور علیرضا مختارپور، دبیرکل وقت نهاد کتابخانه های عمومی کشور افتتاح شد. پروژه ساخت این کتابخانه در زمینی به مساحت ۲۵۰۰ متر مربع، با زیربنای ۲۷۵۰ مترمربع در سه طبقه از سال ۱۳۹۰ آغاز شد. برای اتمام این پروژه بیست و چهار میلیارد ریال از محل اعتبارات سفر مقام معظم رهبری، چهل و دو میلیارد ریال از محل بودجه نهاد کتابخانه های عمومی کشور و شش میلیارد و پانصد میلیون ریال نیز از محل اعتبارات تملک استانی هزینه شد.
در آخرین ماه فصل بهار هم کتابخانه عمومی فروغ السادات میرصدرایی در محله مهریز مشهد افتتاح شد.
با شروع تابستان و بیشتر شدن اوقات فراغت، شمار کتابخانه ها نیز رو به فزونی رفت. کتابخانه عمومی شهید ناصر سنگل آبادی روستای سربالا تربت حیدریه، کتابخانه عمومی خیر ساز شهر شادمهر مه ولات خراسان رضوی، کتابخانه عمومی شادروان محمد شاهین فر گلبهار، کتابخانه شهر جدید بینالود، کتابخانه عمومی آیت الله علی روشناوندی شهر روشناوند گناباد، کتابخانه عمومی شهیدمظاهری مریانج، کتابخانه عمومی مهر ماماهان در همدان و کتابخانه عمومی آیت‌الله بهاری شهرستان بهار همدان در فصل تابستان افتتاح شد.
پاییز و ماه مهر، با افتتاح کتابخانه عمومی امام حسین(ع) اسبوکلا ساری در استان مازندران شروع شد و بعد از آن در دومین ماه این فصل کتابخانه مرکزی امام خامنه ای (مدظله العالی) سنندج، ۵ آبان ماه، همزمان با هفته وحدت با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افتتاح شد. کتابخانه مرکزی امام خامنه‌ای (مدظله العالی) سنندج در زمینی به مساحت ۷۹۸ مترمربع و زیربنای ۳۴۱۷ مترمربع در ۶ طبقه واقع شده است و دارای بخش‌های مختلفی از جمله کودک، نشریات، نابینایان، ناشنوایان، سالن مطالعه آقایان و بانوان به صورت مجزا، اتاق‌های مطالعه اختصاصی آقایان و بانوان، اتاق‌های مطالعه گروهی و سالن مطالعه ویژه محققان است. گالری، سالن جلسات، سالن آمفی تئاتر، کلاس آموزشی مبتنی بر وب، مخزن، مرجع، کمک درسی، نوجوانان، دیداری و شنیداری، نسخ خطی، مرکز مبادله کتاب استان، خدمات فنی و اتاق علم، از قسمت‌های دیگر کتابخانه مرکزی استان کردستان است.
آبان، برای کتاب و کتابخانه و کتابدار، ماه پربرکتی است. با فرارسیدن هفته کتاب، در کنار بهسازی تعدادی از کتابخانه ها، تعدادی کتابخانه افتتاح و خیلی از کتابخانه ها به بخش های جدیدی مجهز شدند.
کتابخانه عمومی بهارنارنج شهر امام‌شهرِ شهرستان قیر و کارزین، کتابخانه عمومی شهید علی نوری در روستای دیزج شهرستان شاهرود، کتابخانه عمومی زنده یاد عبدالعلی رحیمی شهرستان هرسین، کتابخانه عمومی سردار شهید حاج قاسم سلیمانی روستای عبدل آباد شهرستان ورامین، کتابخانه عمومی مولانا جلال الدین روستای تیغاب شهرستان قائنات، کتابخانه عمومی زنده یاد رکسانا میناشی در شهرستان اسلام آباد غرب، افتتاح کتابخانه عمومی دکتر ابوالقاسم بختیار روستای آورگان شهرستان بروجن، افتتاح کتابخانه عمومی حضرت ام البنین(س) شهر صنعتی کاوه در شهرستان ساوه، کتابخانه عمومی شهید طوسی روستای جزن شهرستان دامغان، کتابخانه عمومی شهدای حاجیلار شهرستان چایپاره، کتابخانه عمومی حامی اندیشه روستای معصوم آباد شهرستان خوسف، کتابخانه عمومی شهریار گلستان شهر بجنورد، کتابخانه عمومی ولیعصر(عج) شهرک توحید شهرستان هلیلان، کتابخانه عمومی ایثار روستای دشت رزم در شهرستان ممسنی، کتابخانه عمومی و مرکز توانمندسازی سیار افق در استان خراسان جنوبی و کتابخانه سیار «کاروان دانایی» در خوزستان در آبان ماه ۱۴۰۰ افتتاح شد.
همچنین دو کتابخانه مشارکتی سبز شهر دیواندره در کردستان و امام جعفر صادق(ع) نی ریز در استان فارس نیز در این ماه افتتاح شد. کتابخانه عمومی استاد احمد نی ریزی در نی ریز فارس و کتابخانه محمدتقی کریم پور شهرستان بیرجند نیز بازگشایی شد و ساختمان جدید کتابخانه های عمومی شهید صفدرعلی کبودخانی شهرستان خدابنده و خاتم الانبیاء(ص) گچساران به بهره برداری رسید.
علاوه بر این در این ماه، کتابخانه های عمومی مرکزی سمنان، دکتر حصیبی شهر اراک و آیت الله ملک حسینی(ره) یاسوج مجهز به بخش ناشنوایان شدند. سالن مطالعه ژرف اندیشان در شیراز، نخستین سالن مطالعاتی بخش خصوصی در همدان و بخش اسناد، نسخ خطی و نفایس چاپی کتابخانه عمومی امیرکبیر کرمانشاه و طرح توسعه کتابخانه عمومی پیامبر رحمت(ص) شهرستان میانه هم افتتاح شد و به این ترتیب، آبان که به کتاب و کتابخوانی شهره بود، به گمانم می تواند ماه دوستدار کتابخانه سال ۱۴۰۰ شناخته شود.
در نهایت پاییز با افتتاح کتابخانه عمومی فرهنگ روستای آقداش شهرستان خنداب استان مرکزی به پایان رسید.
توسعه کتابخانه ها در آخرین فصل سال هم به قوت دنبال شد و کتابخانه های عمومی کتابخانه مشارکتی امام خامنه ای(مدظله العالی) کاخک گناباد، کتابخانه عمومی حکیم نظامی شهر تفرش، گشایش بخش توسعه یافته کتابخانه بحرالعلوم خلیل آباد، کتابخانه سیار «پیک دانایی ۴؛ طرح های آبادانی و پیشرفت جامع شهرستان باخرز»، کتابخانه عمومی شهدای گلسار شهرستان ساوجبلاغ، کتابخانه عمومی طلوع در روستای قلات، کتابخانه عمومی شهید حججی در اسلامشهر، پیشخان خدمات کتابخانه‌ای چهارمحال و بختیاری در شهرکرد، کتابخانه عمومی مرحوم حاج علی قره حسنلو در روستای عرب‌آباد خسروی، کتابخانه عمومی شهدای کربکند شهرستان برخوار، کتابخانه عمومی امام رضا(ع) رشت و کتابخانه عمومی شهید سلیمانی به عنوان اولین کتابخانه روستایی شهرستان قرچک به بهره برداری رسید.
ترویج کتابخوانی
برگزاری سراسری محفل قرآنی «ربیع القرآن» در ماه مبارک رمضان
همزمان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان و شروع به کار محافل قرآن و عترت استان‌ها، ویژه‌برنامه محفل انس با قرآن کریم «ربیع القرآن» با هدف توسعه و ترویج فرهنگ قرآنی، تعمیق باورهای دینی در خانه و خانواده، با مشارکت ادارات‌کل کتابخانه‌های عمومی استان‌ها با حضور قاریان ممتاز کشور به صورت مجازی در اسکای روم برگزار شد.
محفل قرآنی «ربیع القرآن» طی ۲۹ شب با تلاوت مجلسی قرآن کریم به همراه تفسیر کوتاه و مسابقه چهارگزینه‌ای از تفسیر ارائه شده ویژه خانواده‌های شرکت‌کننده در این برنامه بود.
اختتامیه این برنامه با حضور دبیرکل نهاد و قاریان ممتاز کشورمان به میزبانی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان قم برگزار شد.
برگزاری نخستین جشنواره کتاب و رسانه
اولین جشنواره کتابخوان و رسانه با هدف زنده نگه داشتن فضای کتابخانه و کتابخوانی با استفاده از ظرفیت فضای مجازی و اهمیت نقش مطالعه، تقویت ارتباط رسانه ها با کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور، مدیران کشوری و استانی و اعضای کتابخانه های عمومی، مسئولیت پذیری اصحاب رسانه در قبال خدمات و برنامه‌های کتابخانه های عمومی، ایجاد زمینه شکوفایی استعدادها و خلاقیت اصحاب رسانه در حوزه ترویج فرهنگ مطالعه و آشنایی بیشتر مردم ایران اسلامی با ظرفیت های فرهنگی، خدمات و برنامه‌های موجود در نهاد کتابخانه های عمومی کشور و در نهایت توسعه گفتگوهای عمومی و نخبگانی درباره کتابخانه های عمومی برگزار شد.
«کتابخانه»، «کتابدار»، «کتابخوان»، «اهدای کتاب»، «کتابخانه و خانواده»، «مسئولیت اجتماعی نهاد کتابخانه های عمومی کشور»، «ترویج فرهنگ مطالعه»، «برگزاری محافل تخصصی در طول سال با رویکرد مورد نیاز ملی و استانی» مانند: محافل ادبی، فضای مجازی و کتابخانه، توجه به نقش آموزش در کتابخانه های عمومی و... از موضوعات این جشنواره بود.
فراخوان جشنواره شهریور ماه ۱۳۹۹ منتشر و با مشارکت بیش از ۳۰۰ خبرنگار و ارسال ۹۰۰ اثر ادامه پیدا کرد. در نهایت، در مراسم اختتامیه همزمان با روز خبرنگار، برگزیدگان در بخش‌های اصلی، جنبی، رادیویی و تلویزیونی مراکز استانی و بخش ویژه معرفی و تقدیر شدند.
برگزاری پنجمین دوسالانه بین‌المللی «کارتون کتاب»
پنجمین دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب به همت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، به دبیری سید مسعود شجاعی طباطبایی، برگزارشد. فراخوان این دوسالانه ۳۱ فرودین ماه با محوریت «کتاب و کودک»، «کتاب، کتابدار و کتابخانه»، «کتاب و رسانه» و «کتاب و کرونا» منتشر شد. در این دوره برای نخستین بار بخش جنبی ویژه هنرمندان مبتدی به جشنواره اضافه شد.
آرس از کوبا، دالسیو ماچادو از برزیل، نیکلا لیستس از کرواسی و علیرضا ذاکری، عارف نیازی، سجاد رافعی و سید مسعود شجاعی طباطبایی از ایران، داوران پنجمین دوسالانه بین المللی کارتون کتاب بودند.
در این رویداد بیش از ۶۶۰ هنرمند از ۶۵ کشور دنیا شرکت کردند و حدود ۱۶۰۰ اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که از این حدود ۱۲۰۰ اثر برای انتشار بر روی سایت این دوسالانه انتخاب و در دو بخش حرفه‌ای و آماتور مورد داوری قرار گرفت. در نهایت ۸ اثر که بیشترین امتیاز را از داوران دریافت کردند، در قالب ۳ اثر برگزیده و ۵ اثر شایسته تقدیر انتخاب شدند. همچنین در بخش جنبی این دوسالانه که به رقابت هنرمندان تازه کار یا آماتور اختصاص داشت، حدود ۴۰۰ اثر مورد ارزیابی قرار گرفت و ۵ اثر که بیشترین امتیازات را دریافت کردند انتخاب شدند.
در آیین اختتامیه پنجمین دوسالانه بین المللی کارتون کتاب، در ۱۹ آبان ماه ۱۴۰۰، از کتاب این دوره از دوسالانه کارتون کتاب رونمایی شد.
راه اندازی محافل ادبی و اجرای برنامه های متنوع فرهنگی
در دورانی که فعالیت‌های فرهنگی کشور تحت تاثیر پاندمی کرونا و تبعات آن با رکودی شدید و بی سابقه همراه بوده، تشکیل و راه‌اندازی محفل ادبی در استان‌های مختلف و برگزاری برنامه های فرهنگی در بستر فضای مجازی از جمله اقدامات و ماموریت‌های ارزشمندی بود که در پی رویکرد جدید نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از سوی محافل ادبی نهاد به انجام رسیده است.
برگزاری برنامه‌هایی چون «راویان بالندگی»، «نهضت خوانش آثار سعدی»، «شب شعر فرستاده مهربانی»، «شب شعر جوانه‌ها»، «عصر شعر سرباز ایران، سردار آسمانی»، «از تبار قلم»، «از کریمه تا رضا (علیهما السلام)»، «حماسه سرایان»، «عصر شعر مجازی بیت مقدس»، «عصر شعر مجازی با هم تا بهشت»، «عصر شعر آوای کتابخانه»، «در هجر مهاجر»، «ضیافت همزبانی»، برگزاری دوره آموزش نقاشی در مجموعه کارگاه‌های «نگین فیروزه‌ای»، «مسابقه ملی مشاعره رضوی»، «روایت مادری»، «عصر شعر مجازی جهان مرد»، محافل افغانستان‌ها، محافل گروه‌های خاص(نابینایان) و چند پویش از جمله «بهار موعود»، «دوست من کتاب»، «مسابقه آوای کتابخانه» و «پویش اقتراح ماسک» اقداماتی بود که باعث شد مسئولان، چهره‌ها و فعالان فرهنگی و ادبی لب به تمجید از این اقدام نهاد بگشایند.
تجهیز کتابخانه های مرکزی کشور به دستگاه ضدعفونی کننده کتاب
اردیبهشت ماه رو به اتمام بود که معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی نهاد از خرید ۱۰ دستگاه ضدعفونی کننده کتاب (Book Sterilizer) برای۱۰ کتابخانه مرکزی کشور خبر داد.
دستگاه های خریداری شده دارای ۵۰۰ لیتر حجم (معادل یک قفسه کتاب) است که افزون بر کتاب، امکان ضدعفونی کردن اسباب بازی و سایر لوازم اداری را نیز دارد. ظرفیت دستگاه ۱۰۰ الی ۱۵۰ جلد کتاب است که طی ۳۰ دقیقه الی یک ساعت، کتاب ها را به طور کامل ضدعفونی و استریل می کند. فضای داخلی دستگاه دارای چندین طبقه است که امکان ضدعفونی کردن لوازم اداری و اسباب بازی را نیز فراهم می کند. بر اساس تست های انجام شده در مراکز علمی و آزمایشگاهی، دستگاه ضدعفونی کننده کتاب در جلوگیری از ابتلا به بیماری های ویروسی از جمله کووید ۱۹ اثرگذار است و تا ۹۰ درصد انواع ویروس و باکتری را از سطوح پاکسازی می کند. همچنین این دستگاه با فشار باد و فیلتر هپا قابلیت زدودن گرد و غبار، مایت و عوامل آلرژی‌زا را دارد. ضدعفونی تمام قسمت‌های انواع کتاب (جلد و صفحات داخلی) و در قطع‌های مختلف، طول زمان کار قابل تنظیم، فاقد آلودگی شیمیایی بودن و مصرف برق پایین از دیگر ویژگی های این دستگاه است.
برگزاری یازدهمین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی
یازدهمین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی با انتشار فراخوانی در تاریخ ۳۱ خرداد ماه ۱۴۰۰، به همت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و با همکاری بنیاد فرهنگی هنری بین المللی امام رضا علیه‌السلام و معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای اشاعه و ترویج فرهنگ منور رضوی، گسترش فرهنگ کتابخوانی، شناسایی و معرفی کتاب های فاخر مرتبط با فرهنگ و سیره اهل بیت(ع)، با اضافه شدن بخش ویژه حضرت مهدی(عج) شروع به کار کرد.
در این دوره از جشنواره در کنار رشته های نقاشی، پویش کتابخوان، مسابقه چهارگزینه ای و داستانک نویسی، رشته های شعرسرایی، پویش «برای امام زمانم» و قصه گویی اضافه شده و برای جلب مشارکت بیش از پیش ناشران و کتابداران دو بخش حمایت از چاپ و انتشار منابع برتر و نیز مروجان فرهنگ رضوی در نظر گرفته شد.
کتاب‌های «زندگی امام رضا(ع)» اثر سید مهدی مهاجرانی و «مجموعه ۱۴ معصوم: امام زمان(ع)» اثر زهرا عبدی، منابع جشنواره در رده سنی کودک؛ کتاب های «برای ضامن آهو، ۵۵ پرسش و پاسخ درباره امام رضا(ع) و زیارت ایشان» اثر غلامرضا حیدری ابهری و «ده قصه از امام زمان(عج)» اثر فریبا کلهر، منابع جشنواره در رده سنی نوجوان و «چشمه های بهشت: گزیده عیون اخبار الرضا(ع)» اثر محمد هادی زاهدی و «پرسش و پاسخ های دانشجویی: مهدویت (دوران ظهور)» اثر رحیم کارگر، منابع یازدهمین جشنواره کتابخوانی رضوی در رده سنی جوان و بزرگسال بوده است.
مهلت شرکت در این جشنواره که در ابتدا ۱ آبان ۱۴۰۰ اعلام شده بود، به درخواست متقاضیان تا ۳۰ آذرماه تمدید شد و همزمان جوایز این دوره در سه سطح کتابخانه ای، شهرستانی و ملی افزایش یافت.
انتشار چهار شماره از نشریه «هدهد سفید»
هدهد سفید کتابچه‌ای با موضوع کتاب برای کودکان و نوجوانان است که با هدف اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی در زمینه کتاب، ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی، ترغیب کودکان و نوجوانان به مطالعه و انس بیشتر با کتاب و تعمیق دیدگاه مطالعاتی آنان در مواجهه با کتاب منتشر می‌شود.
در سال ۱۴۰۰، شماره های دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم فصلنامه در ماه های خرداد، شهریور و آذر منتشر شده و چهارمین شماره این فصلنامه در آخرین ماه فصل زمستان به دست مخاطبان خواهد رسید.
تقدیر از بازی‌های جدی مرتبط با حوزه کتاب توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
به منظور آشنایی با کتاب و ترویج فرهنگ کتابخوانی در میان جوانان، نهاد کتابخانه های عمومی کشور برای دومین بار، از جشنواره بازی های جدی سال ۱۴۰۰ حمایت کرد.
جایزه بازی‌های جدی به ابتکار معاونت پژوهش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای برگزار می شود. در پنجمین دوره از این جشنواره، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از بازی‌ها در سه اولویت و موضوع معرفی و ارتقای جایگاه کتابخانه‌های عمومی، اهمیت شغلی کتابداران و افزایش مراجعه به آنها، ترویج کتابخوانی و کتاب‌شناسی و معرفی منابع فاخر حمایت و با داوری آنها به بازی‌های برگزیده تا سقف ۲۰۰ میلیون ریال جایزه نقدی اهدا کرد.
برگزاری همایش قصه‌های عاشورایی «قصه‌های فرات»
همایش قصه‌های عاشورایی با عنوان «قصه‌های فرات» همزمان با دهه اول ماه محرم، به صورت مجازی برگزار شد.
سومین دوره مسابقات کتاب خوانی آنلاین «زندگی به سبک شهدای پلیس»
سومین دوره مسابقات کتاب خوانی آنلاین «زندگی به سبک شهدای پلیس» با محوریت کتاب «پرونده های باز(شهدای نیروی انتظامی)» با همکاری نهاد کتابخانه های عمومی کشور در سطح ملی برگزار شد. کتاب «پرونده های باز» به موضوع زندگی به سبک و سیره شهدای ناجا پرداخته و روایتگر بخشی از مظلومیت شهدای ناجا است که توسط مهدی دریاب به رشته تحریر درآمده است.
مسابقه کتابخوانی شهدای ناجا در دو دوره گذشته با محوریت کتاب های «در مسیر آسمان» و «ایستگاه هفتم» با همکاری نهاد کتابخانه های عمومی کشور برگزار شد.
تداوم اجرای طرح کتابخوان ماه
طرح کتابخوان ماه، از برنامه هایی است که از فروردین ماه ۱۳۹۵ به صورت مستمر اجرا می شود. در این طرح هر ماه چهار یا پنج عنوان کتاب به مخاطبان معرفی می شود.
علی مصباحی، رئیس اداره کانون‌های فرهنگی و مخاطبان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، شکل گیری ایده طرح کتابخوان ماه را پاسخ به دغدغه رهبر معظم انقلاب دانست و در این زمینه گفت: در یکی از دیدارهای رهبر معظم انقلاب با کتابداران مطالبه‌ای از سوی ایشان مطرح شد و آن این بود که کتابداران برای پرسش چه بخوانیم مردم پاسخ تهیه کنند، این طرح یکی از ابزارهایی بود که با کمک آن می‌توانستیم به این پرسش ایشان، پاسخ کارشناسی بدهیم. در طرح کتابخوان ماه، مناسبت‌های ملی و مذهبی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و مناسبت‌های جهانی سهم کمتری در معرفی کتاب‌ها در این طرح دارند.
ویژه برنامه های هفته ملی کودک
به مناسبت هفته ملی کودک، ویژه برنامه‌های «جشن شعر کتاب و جوانه‌ها» به میزبانی استان‌های چهارمحال و بختیاری، فارس، خراسان رضوی، البرز، تهران، یزد و مازندران برگزار شد.
بر این اساس ۷ محفل «جشن شعر کتاب و جوانه‌ها» توسط محافل ادبی کودک در این استان‌ها طی هفته ملی کودک (۱۷ الی ۲۲ مهر ماه) با همراهی نویسندگان و شاعران و ... به صورت مجازی برگزار شد.
همچنین سمینار «فراز و فرودهای ادبیات وحشت برای کودکان و نوجوانان» ۱۹ مهر ماه با سخنرانی کارشناسان و پژوهشگران حوزه ادبیات کودک و نوجوان، به صورت مجازی برگزار شد. در این سمینار حمیدرضا شاه‌آبادی و محمد قصاع از کارشناسان و پژوهشگران مطرح حوزه ادبیات کودک و نوجوان به بررسی جنبه‌های مختلف ادبیات وحشت برای این قشر سنی پرداختند.
نشست کتابخوان تخصصی ویژه نویسندگان، شاعران و تصویرگران کودک و نوجوان از دیگر ویژه برنامه های هفته کودک بود. این نشست با حضور نغمه مستشار نظامی، دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور؛ باقر میرعبداللهی، مدیرکل تأمین منابع نهاد؛ احمد عربلو، بابک نیک طلب، طیبه شامانی، زهرا موسوی، محمدرضا شمس، علی باباجانی، سعید رزاقی و حدیثه قربان، فعالان حوزه کودک و نوجوان برگزار شد و طی آن هر یک از نویسندگان و شاعران، به معرفی آثار خود پرداختند.
همچنین کارگاه آموزشی «آنچه یک کتابدار کودک باید بداند» با سخنرانی شکوه حاج نصرالله، نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات کودک و نوجوان و حضور جمع کثیری از کتابداران بخش کودک کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور، به صورت مجازی برگزار شد.
در این هفته همچنین مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی در نشستی با کتابداران فعال بخش کودک، گفت: ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تلاش کردیم در عمل نشان دهیم که موضوع کودک و نوجوان برای ما اهمیت فراوان و ویژه‌ای دارد و تجهیز کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور به بخش کودک اقدام اولیه‌ای بود که در این راستا صورت گرفت. در مجموعه نهاد کتابخانه های عمومی کشور به این جمع‌بندی و تصمیم رسیده ایم که برای توسعه موضوع کتاب و کتابخوانی هیچ راهی جز توسعه بخش خدمات کودک و نوجوان نداریم و اگر ما در کشور دغدغه کتابخوانی و مطالعه داریم حتماً باید سرمایه‌گذاری اولیه و جدی ما در بخش کودک و نوجوان باشد.
همچنین نشست «آسیب شناسی ترجمه برای کودکان و نوجوانان» به همت اداره کل تأمین منابع نهاد و با حضور محمدرضا یوسفی، پژوهشگر و نویسنده؛ شقایق قندهاری، مترجم و پژوهشگر و باقر میرعبداللهی، مدیرکل تأمین منابع نهاد برگزار شد.
نشست مجازی «معرفی و راه های پیشگیری از بیماری پوکی استخوان»
با هدف افزایش آگاهی و حفظ سلامت کاربران و کتابداران کتابخانه های عمومی کشور در هفته جهانی پوکی استخوان، نشست مجازی «معرفی و راه های پیشگیری از بیماری پوکی استخوان» ۳ آبان ماه به دبیری فاطمه شیخ شعاعی، مدیر گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس کارگروه آموزش، یادگیری مادام العمر و اطلاعات سلامت انجمن ارتقا کتابخانه های عمومی کشور و با حضور محمدجواد منصورزاده، دستیار پژوهش در مرکز تحقیقات استئوپروز دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ نوشین فهیم فر، متخصص اپیدمیولوژی و نکو پناهی، فوق تخصص غدد و متابولیسم به صورت مجازی برگزار شد.
نشست خاطره گویی «روایت آشنا» ویژه کتابداران
نشست خاطره گویی «روایت آشنا» ویژه کتابداران با هدف ارج نهادن به مقام و منزلت کتابداران، حمایت از تلاش‌های بی‌شائبه آنان در عرصه جهاد فرهنگی، تکریم و پاسداشت مقام کتاب و کتابخوانی، از ۲۳ آبان ماه در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک‌شهر تهران برگزار شد.
در این نشست کتابداران منتخب از استان های خوزستان، قم، خراسان رضوی، مازندران، سمنان، خراسان جنوبی، گلستان، کهگیلویه و بویراحمد وکرمان در ارتباطی ویدئویی به بیان خاطرات خود با موضوع «کتابخانه و کتاب وکتابخوانی و کتابدار» پرداختند.
همچنین پویش «روایت آشنا» در بازه زمانی ۲۲ آبان الی ۲۲ آذر ۱۴۰۰ اجرا شد. هر یک از کتابداران با ساخت کلیپی از خاطرات خود در موضوعات کتابخانه و کتاب و کتابخوانی و کتابدار، می توانستند در این پویش شرکت و با هشتگ #روایت_آشنا در صفحات مجازی منتشر کنند.
مراسم بزرگداشت روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار»
مراسم بیست و نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و گرامیداشت روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» با شعار «جای خالی را با کتاب خوب پر کنیم»، ۲۴ آبان ماه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، رئیس کمیسیون برنامه بودجه مجلس، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، مدیر موسسه اطلاعات، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی، مدیرکل شورای فرهنگ عمومی، معاونان، مدیران کل نهاد و جمعی از کتابداران کتابخانه های عمومی، در تالار وحدت تهران برگزار شد.
در این مراسم ۷۵ نفر از فعالان حوزه کتابخانه های عمومی در ۳۲ سطح و ۱۱ حوزه از سراسر کشور معرفی و تقدیر شدند. همچنین همزمان بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار، دفتر برگزیدگان سال ۱۴۰۰ نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور منتشر شد.
تدوین سه کتابنامه توصیفی در موضوع «قرآن»، «سعدی» و «کتاب‌هایی درباره کتاب»
همزمان با هفته کتاب و با هدف آشنایی کتابداران و اعضای کتابخانه‌ها با منابع مناسب، سه مجموعه کتابنامه توصیفی در موضوع «قرآن»، «سعدی» و «کتاب‌هایی درباره کتاب» توسط اداره کل منابع نهاد کتابخانه های عمومی کشور تدوین شد.
نخستین کتاب از این سه گانه، با نام «آینه در آینه» شامل معرفی هشتاد عنوان کتاب درباره کتاب است. دومین عنوان از این مجموعه سه جلدی با نام «مرد نکونام سخن»، شامل فهرست گزیده چهل کتاب از و درباره سعدی است. سومین عنوان از این عناوین سه‌گانه، با نام «از تشنگی تا دریا»، گزیده توصیفیِ صد منبع قرآنی برای عموم علاقه‌مندان است.
وبینار «آشنایی با اصول مراقبت، کنترل و درمان بیماری دیابت»
با هدف افزایش آگاهی و سلامت کاربران و کتابداران کتابخانه های عمومی کشور، وبینار «آشنایی با اصول مراقبت، کنترل و درمان بیماری دیابت» ۲۵ آبان به همت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و با همکاری انجمن ارتقای کتابخانه‌های عمومی ایران، مرکز تحقیقات دیابت پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم و گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.
ارسال «بسته ویژه کتاب کودک و نوجوان» به کتابخانه‌های سیار
به مناسبت فرارسیدن هفته کتاب، بسته ویژه کودک و نوجوان شامل ۶۴۰۰ جلد کتاب، به کتابخانه‌های سیارسراسر کشور ارسال شد.
این بسته‌ها حاوی ۲۰۰ عنوان کتاب بود که به ۳۲ باب کتابخانه سیار در ۱۳ استان، یعنی تهران، یزد، زنجان، خراسان جنوبی، کرمانشاه، کردستان، گیلان، فارس، البرز، همدان، چهارمحال‌وبختیاری، آذربایجان شرقی، و خراسان رضوی ارسال شد. غالب این کتاب‌ها برای گروه‌های سنی کودک و نوجوان انتخاب شده و به لحاظ موضوعی شامل کتاب‌های داستان، کتاب‌های فنی و آموزشی، و کتاب‌های مذهبی است.
نشست کتابخوان تخصصی «سبک زندگی اسلامی- ایرانی»
در آخرین روز برنامه‌های هفته کتاب، نشست کتابخوان تخصصی «سبک زندگی اسلامی- ایرانی» با حضور اساتید دانشگاه و مشارکت استان‌های خراسان شمالی، آذربایجان شرقی، ایلام، بوشهر، قزوین، گیلان، همدان و یزد به صورت مجازی برگزار شد. محققان و پژوهشگران از ۸ استان کشور در این نشست به معرفی کتاب‌های «مشرکی در خانواده پیامبر»، «همیشه بهار: اخلاق و سبک زندگی اسلامی»، «مفاتیح الحیات»، «واو»، «سبک زندگی اسلامی»، «سبک زندگی زنان» و «انسان ۲۵۰ ساله» پرداختند.
مسابقه مشاعره با موضوع کتاب
همزمان با هفته کتاب، مسابقه ملی مشاعره با موضوع کتاب، کتابخانه و کتابدار به همت محافل ادبی اداره کل فرهنگی نهاد کتابخانه های عمومی کشور برگزار شد.
این مسابقه طی دو هفته با بخش های مختلف از جمله مشاعره سرعتی، گلستان خوانی در راستای نهضت خوانش آثار سعدی، دکلمه شعر با موضوع کتاب و مشاعره با موضوع کتاب، علاقه مندان به این رقابت فرهنگی را گرد هم آورد. مرحله نهایی مسابقه صبح پنجشنبه ۲۷ آبان ماه ۱۴۰۰ با حضور اعضای شورای ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و شاعران و اعضای شرکت کننده برگزار شد. در این مرحله رقابت در دو گروه سنی بالای ۱۸ سال و زیر ۱۸ سال برگزار شد و هر شرکت کننده پس از دکلمه یک شعر با موضوع کتاب با یکی دیگر از شرکت‌کنندگان به رقابت پرداخت و در نهایت برگزیدگان توسط شورای ادبی انتخاب و معرفی شدند.
عصر شعر مجازی «جلوه ایثار»
به مناسبت فرارسیدن روز مقاومت، عصر شعر مجازی «جلوه ایثار» از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با مشارکت «بنیاد شهید انقلاب اسلامی» و «بنیاد آیه‌های ایثار و تلاش غیر دولتی» و با حضور هیئت علمی کنگره، شورای ادبی نهاد، شاعران و دبیران محافل ادبی به میزبانی کتابخانه مرکزی پارک‌شهر، بصورت مجازی برگزار شد. در این عصر شعر مجازی شاعران از محافل ادبی سراسر کشور، در حضور اعضای هیئت علمی «کنگره شعر ایثار و زنان عاشورایی» و اعضای شورای ادبی و دبیران محافل ادبی نهاد به خوانش آثار خود با محوریت «مقاومت» پرداختند.
پرواز فانتزی‌های کودکان کتابخوان کشور در قاب تلویزیون
پس از شیوع همه‌گیر کرونا در کشور تعطیلی کتابخانه‌های عمومی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و مسابقات نقاشی یکی از فعالیت‌های پرطرفدار و محبوب اعضای خردسال و کودک کتابخانه‌ها بود و اجرای مستمر ویژه‌برنامه‌های مرتبط با نقاشی، باعث شکل‌گیری و ارتباط ویژه‌ای میان آنها و کتابخانه شد. نهاد، با هدف تقویت فرهنگ‌سازی و ایجاد عادت مطالعه از سنین کودکی، ضمن برگزاری کارگاه‌های آموزشی و تقدیر از برگزیدگان مسابقات نقاشی، در هماهنگی با شبکه پویا، به پخش آثار نقاشی اعضای کتابخوان کتابخانه‌های عمومی کشور در قالب برنامه‌ای با نام «نقاشی نقاشی» اقدام کرد.
سلسله نشست‌های نمایشنامه‌خوانی «قصه قاسم ما»
به مناسبت دومین سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی سلسله نشست‌های نمایشنامه‌خوانی «قصه قاسم ما» با محوریت ۵ کتاب با موضوع سردار دل ها، با مشارکت استان های اصفهان، تهران، چهارمحال و بختیاری، مازندران، بوشهر، یزد، فارس، کرمانشاه، خراسان رضوی به صورت مجازی برگزار شد.
مراسم رونمایی از کتاب «قهرمان ملی»
به مناسبت دومین سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی، آیین رونمایی از کتاب «قهرمان ملی» کتابنامه توصیفی ۳۰ اثر درباره زندگی و شخصیت حاج قاسم سلیمانی، ۱۴ دی ماه به میزبانی کتابخانه مرکزی پارک‌شهر تهران برگزار شد. در این برنامه سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، سرپرست معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل، مدیرکل ترویج کتابخوانی و امور فرهنگی، مدیرکل امور عمرانی، مدیرکل توسعه کتابخانه‌ها و مشارکت‌ها، سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، کارشناس ارشد امور بین‌الملل موسسه ابرار و همرزم شهید سلیمانی و جمعی از علاقه‌مندان و اهالی فرهنگ و ادب حضور داشتند.
مهدی رمضانی، سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این مراسم با اشاره به ابعاد ملی، بین‌المللی و جهانی شهید قاسم سلیمانی، منظومه فکری این شهید والامقام را نسخه نجات بخش و نقطه راهبردی جامعه ما در شرایط کنونی دانست. وی گفت: با شهادت ایشان برای اولین بار بود که نسل فعلی معنای درست «قهرمان» را از نزدیک درک کرد و جوانان و نوجوانان و فرزندان ما برای اولین بار توانستند به صورت عینی جواب سوالات خود درباره قهرمانان، شهدا و ایثارگران را در شخصیت شهید سلیمانی پیدا کنند.
امکان خرید آنلاین از نمایشگاه مجازی کتاب تهران در کتابخانه های عمومی سراسر کشور
به منظور تسهیل دسترسی اعضای کتابخانه های عمومی در سراسر کشور به نمایشگاه مجازی کتاب تهران( سوم لغایت دهم بهمن ماه)، یک دستگاه رایانه در تمامی کتابخانه های عمومی کشور به جستجو و خرید آنلاین کتاب و دنبال کردن اخبار نمایشگاه در وب سایت ketab.ir اختصاص یافت.
سلسله نشست‌های «گذرگاه انقلاب؛ روایتگری رویدادهای انقلاب اسلامی»
همزمان با فرارسیدن ایام الله دهه فجر، سلسله نشست‌های «گذرگاه انقلاب؛ روایتگری رویدادهای انقلاب اسلامی» که به معرفی‌کتاب، شعرخوانی، خاطره گویی و دیگر برنامه‌های فرهنگی اختصاص داشت، با محوریت استان های قم، خراسان رضوی، یزد، خوزستان، تهران، کرمان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان در محل رویدادهای مهم انقلاب اسلامی برگزار و از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد به صورت زنده پخش شد.
«گذرگاه انقلاب» در استان قم به «حادثه مدرسه فیضیه قم»، در استان خراسان رضوی به موضوع «بازتاب رحلت حاج آقا مصطفی خمینی»، در استان یزد به موضوع «بازتاب چهلم شهدای تبریز در یزد»، در استان خوزستان به «حادثه سینما رکس آبادان»، در استان تهران به «کشتار میدان ژاله؛ سخنرانی امام(ره) در بهشت زهرا»، در استان کرمان به «یورش نیروهای شاهنشاهی به مسجد جامع کرمان»، در استان کرمانشاه به «شکست حصر پاوه به فرمان امام خمینی(ره)» و در استان سیستان و بلوچستان به موضوع «تبعیید آیت‌الله خامنه‌ای به سیستان» اختصاص یافت.
ارسال نظر