به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی فارس، وبینار «کتابخانه ها در خدمت نسل ها، ارائه تجربه کتابخانه های صربستان در دوران همه گیری کرونا» در قالب هشتمین پیش نشست همایش بین المللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانه های عمومی؛ ایده ها، الگوها و تجربه ها با حضور یاسمینا نینکو، رئیس کتابخانه شهری بلگراد و عضو سابق کمیته دائمی در بخش کتابخانه های کلان شهری ایفلا، چهارشنبه ۱۸ اسفندماه به میزبانی شهر شیراز برگزار شد.

یاسمینا نینکو در این وبینار با اشاره به تاریخچه کتابخانه صربستان عنوان کرد: این کتابخانه در سال ۱۸۳۲ تاسیس شد و مجموعه ای از کتاب ها مجلات ، نقشه های قدیمی و مجموعه های خاص دارد که سالانه یک میلیون نفر سالانه از کتابخانه بازدید می کنند و قریب به دو میلیون کتاب امانت داده می شود.

نینکو بیان کرد: کتابخانه برای کشور ما، برای فرهنگ و مردم ما بسیار مهم است. در صربستان در هر شهری کتابخانه داریم و حدودا ۱۸۰ کتابخانه در کشور وجود دارد که زیر نظر کتابخانه ملی فعالیت می کنند. کتابخانه در صربستان از مراکز فرهنگی به شمار می رود و سالانه در کتابخانه ها برنامه های فرهنگی مختلف از جمله نمایشگاه ها و رویدادهای فرهنگی مختلف برگزار می شود؛ به طوری که به صورت میانگین بیش از ۳ هزار برنامه فرهنگی سالانه در کتابخانه ها به اجرا در می آید.

رئیس کتابخانه شهری بلگراد به همه گیری کرونا اشاره کرد و گفت: در طول دو سال تغییرات زیادی در شکل و ساختار بسیاری از کارها ایجاد شده است. در حال حاضر در موج پنجم اومیکرون هستیم اما شرایط در کتابخانه ها نرمال است و فعالیت خود را با رعایت پروتکل های بهداشتی ادامه می دهیم.

وی تصریح کرد: با شروع همه گیری نحوه فعالیت کتابخانه ها تغییر کرد و فعالیت‌های مستقیم و فیزیکی کاهش یافت و گروه های مطالعه متوقف شد، اما خیلی زود کتابخانه ها توانستند خود را با شرایط هماهنگ کنند. پس از چند ماه به توصیه وزارت فرهنگ صربستان فعالیت ها برقرار شد و مجوز حضور افراد در اتاق های مطالعه اول به تعداد ۲۰ نفر صادر شد که بعداَ به ۱۰۰ نفر رسید.

یاسمینا نینکو با اشاره به اینکه در دوران همه گیری ارائه خدمات آنلاین در دستور کار قرارگرفت، گفت: خدمات آنلاین در دوره همه گیری کرونا در ارائه خدمات کتابخانه ای تغییرات بسیاری ایجاد کرده است و در کتابخانه شهری بلگراد نیز پروژه های مختلفی برنامه ریزی و به صورت آنلاین اجرا شد. از جمله «پروژه کتابخانه های دیجیتال» بود که در این برنامه مجموعه ۶۳۳ عنوان کتاب در معرض دید مراجعه کنندگان به صورت آنلاین قرار گرفت که نه تنها اعضای کتابخانه ها بلکه تمامی افراد می توانستند به صورت تمام متن به این کتابه ا دسترسی داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه در پروژه دیگر کتابداران در زمینه های مختلف سیر مطالعه به مردم معرفی می کردند، گفت: پروژه « من می خوانم خوب که چی؟» برای کودکان و پروژه کتابخانه دیجیتال و بستر آواداک نیز در این دوران اجرا شد. همچنین در پروژه دیگر کتابداران در بیمارستان های موقت حضور یافتند تا مردم و بیماران در بیمارستان ها وقت خود را با مطالعه سپری کنند.

عضو سابق کمیته دائمی در بخش کتابخانه های کلان شهری ایفلا تاکید کرد: در کتابخانه های صربستان یک دپارتمان بسیار خاص وجود دارد که کتابداران در آن به طراحی و توسعه برنامه های  فرهنگی می پردازد و از طریق شبکه های اجتماعی برنامه ها را اطلاع رسانی می کند. برنامه های فرهنگی در پلت‌فرم های دیجیتالی انجام شد و از طریق یوتیوب و اینستاگرام و یا افراد مشهور اطلاع رسانی می‌شود تا با مراجعه کنندگان در فضای مجازی ارتباط بیشتری داشته باشیم.

وی با اشاره به پروژه آنلاین «مسابقه عکاسی» تصریح کرد: در این رویداد از شرکت کنندگان خواسته شده که از کتاب مورد علاقه خود عکاسی و در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارند. پروژه اتاق های مطالعه مجازی پروژه دیگری بود که در این اتاق های مجازی درباره شاعر یا کتاب مورد علاقه خودشان صحبت می کردند. در پروژه ای دیگر کتابخانه، با دعوت از نویسندگان پادکست هایی را برای شبکه های اجتماعی تولید می‌کرد. علاوه بر این نشست هایی با موضوع شعرخوانی و معرفی کتاب به صورت آنلاین برگزار شد.

یاسمینا نینکو به استودیو ضبط پادکست های کتابخانه اشاره و اضافه کرد: ساختمان این استودیو از قرن ۱۹ وجود دارد و گنجینه ارزشمندی از میراث شهر شامل کتاب های بسیار خاص و اسناد و مدارک شهر بلگراد است و با همه گیری کرونا این کتاب ها به صورت دیجیتال در معرض دید عموم قرار گرفت.

وی اضافه کرد: در پروژه دیگری با عنوان«بلگراد در آیینه گذشته» از مردم خواسته شد تا عکس های قدیمی، اشیا و تاریخچه بلگراد مربوط به گذشته بلگراد بفرستند که مجموعه بسیار ارزشمندی درباره این شهر در این پروژه به دست آمده است. همچنین در پروژه دیگر سلبریتی ها ویدئوهایی را با موضوع تاریخ و فرهنگ و هنر تهیه و در شبکه های اجتماعی منتشر می کردند.

رئیس کتابخانه شهری بلگراد در ادامه سخنان خود عنوان کرد: کتابخانه ها بر اساس مسئولیت اجتماعی موظف شدند با سازمان بهداشت عمومی بلگراد همکاری کنند و بهداشت عمومی را به مردم ابلاغ کنند. مهم ترین نقش کتابخانه ها در کرونا ایجاد پوسترهایی بود که با کمک آن ها می توانستند به عموم یاد دهند چگونه در برابر کرونا از خود محافظت کنند و به افزایش سطح دانش عمومی در این باره پرداختند.

یاسمینا نینکو در پایان تصریح کرد: ما همچنان در دوران کرونا هستیم و این موضوع تاثیر بسیاری بر روی نحوه مدیریت کتابخانه ها دارد. مدیریت و برنامه ریزی در این شرایط بسیار مهم است چون باعث ایجاد تعادل در ارائه خدمات و سلامت کتابداران و کاربران کتابخانه ها شده است.

گفتنی است ادامه این وبینار به پرسش و پاسخ اختصاص یافت.