به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اولین جلسه از سلسله وبینارهای فراملی «کتابخانه‌های عمومی در زیست بوم دانش‌بنیان» با موضوع «نقش کتابخانه‌های عمومی در توسعه کسب و کارهای کوچک» ۵ مردادماه به دبیری اعظم صنعت‌جو، دانشیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه فردوسی و با حضور مگان جانیکی (Megan Janicki)، متخصص سیستم‌های آموزشی و خدمات اجتماعی و کتابخانه‌­ای، مدیر پروژه و سیاست‌گذار در انجمن کتابخانه‌­های آمریکا(ALA)  و نویسنده کتاب «کتابخانه‌های اشتغال آفرین: توسعه کسب و کارهای کوچک در کتابخانه‌های عمومی» برگزار شد.

کتابخانه های عمومی با گستره فعالیت محلی نقش پررنگی در توسعه کسب و کارهای محلی دارند

در ابتدا اعظم صنعت جو، دبیر نشست، اظهار داشت: با تغییرات جوامع، توجه به توسعه اقتصادی، به ویژه کسب و کارهای کوچک، بسیار حائز اهمیت است. کتابخانه های عمومی با گستره فعالیت محلی می توانند نقش پررنگی در توسعه کسب و کارهای محلی داشته باشند، چراکه هیچ مرکزی به اندازه کتابخانه های عمومی، نمی تواند شناخت خوبی از وضعیت محیط و منطقه خود داشته باشد. این مراکز با امکاناتی همچون، منابع، فضا، رایانه و ... می توانند به خوبی از کسانی که مشتاق راه اندازی کسب و کاری محلی هستند، حمایت کنند. علاوه بر این، کتابخانه های عمومی نقش مهمی در آموزش و توانمندسازی افراد دارند؛ ایجاد، توسعه و حفظ کسب و کارهای محلی، نیازمند اتصال متقاضیان به حرفه مندان و منابع مورد نیاز است و کتابخانه ها می توانند مانند پلی عمل کنند و نقش اثرگذاری در این زمینه داشته باشند.

حمایت از صاحبان مشاغل کوچک، برای جوامع محلی امری ضروری است

در ادامه مگان جانیکی (Megan Janicki)، ضمن ابراز خرسندی از حضور در این نشست، در خصوص نقش کتابخانه های عمومی در اکوسیستم کسب و کارهای کوچک، اظهار داشت: حمایت از صاحبان مشاغل کوچک، برای جوامع محلی امری ضروری است. با کمک کتابخانه ها، صاحبان مشاغل کوچک می توانند حمایت مورد نیاز برای کسب سود و تأمین نیازهای خانواده خود را پیدا کنند و جوامع محلی نیز با داشتن فعالیت های تجاری و اقتصادی به سودآوری می رسد.

هر جامعه و هر کتابخانه منحصر به فرد است/ ضرورت کسب آگاهی نسبت به اقتصاد محلی

وی اظهار داشت: طی ۲ سال گذشته برنامه ای با عنوان «کتابخانه ها کسب و کار می آفرینند» با هدف حمایت از صاحبان مشاغل کوچک و کارآفرینان توسط انجمن کتابخانه های عمومی امریکا راه اندازی شد و به رهبری کتابخانه ها در حال برگزاری است. در این برنامه از طریق اقدامات کتابخانه ها، استراتژی ها و شیوه های امیدوارکننده زیادی برای آغاز به کار صاحبان مشاغل کوچک و کارآفرینان شناسایی شد. در این برنامه به دنبال دستیابی به مدل های موفق بودیم و متوجه شدیم هر جامعه و هر کتابخانه منحصر به فرد است و بهترین کار، کسب آگاهی نسبت به اقتصاد محلی و نظرسنجی از صاحبان کسب و کارهای جامعه خودمان برای شناسایی نیازهای آن ها است. به این ترتیب می توانید برنامه ای طراحی کنید که بیشترین موفقیت را داشته باشد.

جانیکی با اشاره به مشارکت ۱۳ کتابخانه عمومی از سراسر کشور در این طرح، اظهار داشت: برنامه های این کتابخانه ها متناسب با نیازهای جوامع محلی طراحی شده و تاکنون حدود ۱۵ هزار شرکت کننده در این طرح همراه بوده اند. این برنامه در سال ۲۰۲۰ آغاز شد و اوایل سال ۲۰۲۲ با انتشار کتاب «کتابخانه ها کسب و کار می آفرینند» به اوج خود رسید. هدف ما علاوه بر حمایت از صاحبان مشاغل کوچک و کارآفرینان، توسعه و پیشرفت حوزه کتابخانه ها با شیوه ها و مدل های امیدوارکننده بود. کتاب «کتابخانه ها کسب و کار می آفرینند» در ماه می منتشر شد و شامل تجربیات بیش از ۳۰ کتابخانه از سراسر کشور است که شیوه های نوآورانه ای برای کسب و کارهای کوچک در جوامع خود ارائه می کنند. این کتاب حاوی آموزش های عملی و گام به گام بوده، الهام بخش و منبعی رایگان برای حمایت از کتابخانه ها در توسعه، اجرا، حفظ و ارزیابی طرح های کسب و کارهای کوچک است. کتاب مطالبی در ۵ حوزه کلیدی شامل نحوه شروع، نحوه ساخت و گسترش برنامه، برابری، تنوع و شمول، نظارت و ارزیابی و حفظ برنامه شما، ارائه می کند.

کتابخانه می تواند در پیشرفت اقتصاد محلی نقش آفرین باشد

وی اظهار داشت: کتابخانه ها نقش مهمی در اکوسیستم کسب و کارهای کوچک دارند؛ به عنوان نهادی مرکزی در جامعه منابع اطلاعاتی و آموزشی را به همه ارائه می دهند و این موضوع می تواند به صاحبان کسب و کارهای کوچک که به دنبال کسب درآمد هستند، کمک کند. وجود کارآفرینان در کتابخانه ها به توسعه محله نیز می انجامد؛ چراکه همه ما دوست داریم اقتصاد محلی پررونقی داشته باشیم و کتابخانه می تواند در پیشرفت اقتصاد محلی نقش آفرین باشد و محیط زندگی شما را به مکانی فوق‌العاده تبدیل کند. این موضوع همچنین به نفع کتابخانه ها است؛ هرچه کتابخانه ها بیشتر نشان دهند که منابعشان به اقتصاد محلی کمک می کند و مردم از طریق کتابخانه به راه اندازی کسب و کار بپردازند، عموم به ضرورت وجود کتابخانه پی برده و حمایت آنان از کتابخانه و متعاقبا موفقیت این مراکز در اجرای برنامه های خود را تضمین می کند.

جانیکی تصریح کرد: در گام اول توجه به منابع در دسترس کتابخانه از جمله پایگاه های اطلاعاتی، نشریات، تکنولوژی و ... ضروری است. بعلاوه باید از طریق انجام نظرسنجی نیازهای مردم را شناسایی کنیم. ما معتقدیم هر کتابخانه فارغ از اندازه و بودجه، می تواند و باید از کسب و کارهای کوچک و کارآفرینان حمایت کند. هر کتابخانه بسته به ظرفیت خود، می تواند از جایی شروع کند. در سطح اول، کتابخانه ها با استفاده از منابع در دسترس می توانند از کسب و کارهای کوچک حمایت کنند؛ در سطح دوم، کتابخانه ها می توانند با یافتن شرکایی در جامعه از جمله صاحبان مشاغل و سازمان های دولتی، به طراحی برنامه ها اقدام کنند؛ در سطح سوم، کتابخانه ها با داشتن برنامه هایی ویژه و کارکنان متخصص در امر تجارت، رهبران اکوسیستم کسب و کارهای کوچک هستند.

مصادیق حمایت کتابخانه ها از مشاغل کوچک

وی برگزاری کلاس ها و کارگاه های آموزشی در حوزه حسابداری، بازاریابی و ...، شبکه سازی صاحبان مشاغل کوچک برای به اشتراک گذاری تجربیات، ارائه منابع و خدمات اطلاعاتی برای کسب و کارهای کوچک، در اختیار گذاشتن فضای کار و تجهیزاتی چون چاپگر، نرم افزار، کامپیوتر و ... و برقراری ارتباط بین حرفه مندان و کسانی که به دنبال راه اندازی کسب و کار خود هستند را مصادیق حمایت کتابخانه ها از مشاغل کوچک دانست.

جانیکی ادامه داد: برای ساخت و گسترش برنامه لازم است بودجه و منابع موردنیاز افراد برای راه‌اندازی کسب و کار از جمله نرم افزارهای تخصصی و چاپگر و ... را در نظر بگیرید. مشارکت برای ایجاد و رشد کسب و کارهای کوچک بسیار حائز اهمیت است. در این خصوص می توانید از سازمان های دولتی، کارشناسان تجاری، سایر کتابداران و سایر مراکز علاقه مند به حمایت از مردم کمک بگیرید. تعریف یک پروژه راه خوبی برای تقویت یا ایجاد شراکت های جدید است؛ شرکای شما، با ارائه خدمات جدید به جامعه شما، ارزش آفرینی می کنند و در مقابل باید اجازه دهید شرکا بدانند همکاری با کتابخانه چگونه به نفع آن ها خواهد بود.

وی با اشاره به لزوم توجه به برابری، تنوع و شمول برنامه گفت: همه مردم فرصتی برای راه اندازی کسب و کاری موفق دارند؛ برای اطمینان از فراگیر بودن برنامه کتابخانه می توانید تبلیغات ویژه ای برای جامعه هدف از جمله زنان، مهاجران و ... ارائه دهید؛ همچنین از طریق صحبت با مردم و شنیدن ایده های آنان می توانید اعتماد آن ها را جلب کنید.

جانیکی تأکید کرد: نظارت و ارزیابی، بخش مهمی از برنامه شما است که می توانید با نظرسنجی، گرفتن بازخورد و اصلاح مداوم برنامه این کار را انجام دهید. این کار سودمندی برنامه شما را برای مردم تضمین کرده و اطلاعاتی برای بهبود برنامه در اختیار شما قرار می دهد.

وی با اشاره به چرخه بهبود مستمر گفت: برنامه ها پویا هستند؛ چراکه متناسب با نیازهای مردم تغییر می کنند. شما همواره می توانید برنامه خود را در حین اجرا، بهبود ببخشید. چرخه بهبود مستمر شامل نظارت، ارزیابی، مشاهده، بهبود و پیاده سازی است. با استفاده از چرخه بهبود مستمر می توانید راه های مختلف برای کمک به جامعه تجاری خود را برای انتخاب مفید ترین روش، امتحان کنید. تداوم برنامه به این معنا است که شما پشتکار داشته باشید و به حمایت خود از جامعه تجاری ادامه دهید؛ باید پیامتان را به شرکا، صاحبان مشاغل، کارآفرینان و سایر اعضای جامعه خود برسانید تا آن ها بتوانند به شما ملحق شوند و شما را در رسیدن به موفقیت کمک کنند. هرچه افراد بیشتری درباره کار شما بدانند، موفقیت شما بیشتر خواهد بود.

گفتنی است، پایان این نشست به پرسش و پاسخ اختصاص یافت.