به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور شنبه ۱۰ دی ماه سال ۱۴۰۱ طی سفر به استان سمنان، با حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی مطیعی، امام جمعه و نماینده ولی فقیه در استان سمنان دیدار و گفت‌وگو کرد.

مهدی رمضانی در این دیدار با ارائه گزارشی از ظرفیت‌های کتابخانه‌های عمومی در کشور گفت: شبکه های گسترده کتابخانه های عمومی بعد از مدارس گسترده ترین شبکه فرهنگی در کشور است. این شبکه دارای ۳۸۰۰ کتابخانه عمومی در سراسر کشور است که از این تعداد ۲۷۵۰ کتابخانه صورت مستقیم زیر نظر نهاد اداره می‌شود و باقی به سالن‌های مطالعه، کتابخانه های مشارکتی خصوصی و مستقل اختصاص دارد که با ۷۵۰۰ هزار نیروی انسانی مشغول ارائه خدمت به مردم عزیز کشورمان هستند.

وی افزود: امروز کارکرد و نگاه به کتابخانه های عمومی در دنیا تغییر کرده است؛ نگاهی که کتابخانه را صرفا یک سالن مطالعه و محلی برای امانت کتاب محسوب می‌کرده، یک نگاه سنتی به کتابخانه عمومی است. اما امروز کتابخانه عمومی به عنوان یک مجتمع فرهنگی و اجتماعی محسوب می‌شود که مغز آن مجتمع «کتاب» است که در آن برنامه‌ها و فعالیت‌های مختلف و متنوعی حول کتاب شکل می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به مجموعه اتفاقات فرهنگی، مجموعه اتفاقات علمی و حتی مسائل مربوط به کاریابی اشاره کرد.

دبیرکل نهاد درباره پیاده‌سازی این نگاه در کشور گفت: ما نیز در نسل جدید کتابخانه‌های عمومی در کشور همین تحول خدمتی را ایجاد کرده‌ایم؛ به طوری که در کتابخانه‌های مرکزی مشهد، سنندج، یزد و ... بیش از ۶۰ خدمت متنوع به مردم این استان‌ها ارائه می‌شود. امیدواریم که در باز طراحی کتابخانه مرکزی سمنان نیز این اتفاق رخ دهد و این فرصت فرهنگی برای مردم این استان نیز فراهم شود تا از آن بهره‌مند شوند.

وی با اشاره به توجه و اهتمام دولت به موضوع کتابخانه‌های عمومی یادآور شد: خوشبختانه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی نگاه ویژه‌ای به حوزه کتابخانه‌های عمومی دارند؛ همچنین ما مراسم روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار در ۲۴ آبان با حضور آقای رئیس جمهور برگزار کردیم؛ مقام معظم رهبری نیز مکررا بر موضوع کتاب و کتابخوانی تاکید داشته‌اند و دیداری نیز با کتابداران داشتاند که فرمایشات ایشان در آن دیدار یکی از اسناد بالادستی ما در حوزه کتابخانه‌های عمومی است.

مهدی رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت کتابخانه مرکزی در استان سمنان اشاره کرد و گفت: درست است که استان سمنان در افتتاح کتابخانه مرکزی پیشرو بوده، اما در بدو امر اشکالاتی در این کتابخانه وجود داشته است، به طوری که هیچ گاه کتابخانه به طور کامل زیر بار این کار نرفته است. البته بهتر بود که همانند استان‌های دیگر در سفرهای استانی رئیس جمهور به این موضوع رسیدگی می‌شد، ولی تلاش می‌کنیم که در دور دوم سفرهای ریاست جمهوری این موضوع مورد توجه قرار بگیرد.

وی با تقدیر از نگاه فرهنگی امام جمعه سمنان و توجه ایشان به مسئله کتابخوانی، درباره دغدغه‌های موجود برای ایجاد کتابخانه در مناطق مختلف استان گفت: ما طبق قانون امکان ساخت نداریم و فقط بهره‌بردار هستیم. از این جهت باید از ظرفیت‌های موجود در استان مانند ظرفیت خیرین برای ایجاد کتابخانه‌های جدید استفاده کرد تا در ادامه با تجهیز آن توسط نهاد خدمات کتابخوانی را در این مناطق نیز گسترش دهیم.

لزوم گسترش کتابخانه‌های سیار در استان سمنان

حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی مطیعی، امام جمعه و نماینده ولی فقیه در استان سمنان در این دیدار با اشاره به جایگاه والای کتاب و کتابخانه و در جامعه به توجه بزرگان و عالمان دینی به این موضوع پرداخت و گفت: ما طلبه ها یک توفیق اجباری برای استفاده از کتاب داریم و از این جهت با کتاب انس داریم. در روایت شریف از امام علی علیه السلام آمده که «اَلْکُتُبُ بَساتینُ الْعُلَماءِ». یعنی بوستان علما کتابخانه‌های آنها هستند. مقام معظم رهبری نیز تاکید ویژه‌ای بر مطالعه داشته‌اند و بر مطالعه طیف گسترده‌ای از کتاب‌ها اهتمام دارند. ایشان همواره تاکید داشته‌اند که کتاب باید در سبد مصرفی خانواده ها قرار بگیرد متاسفانه هنوز محقق نشده است که البته دلایل مختلفی از جمله گرانی کتاب و کاغذ بسیار موثر بوده است.

وی افزود: البته همچنین مشغله‌های دیگری مانند فضای مجازی نیز افراد را از کتاب دور کرده است. البته فضای مجازی با گستردگی خود اطلاعات مختلفی در اختیار انسان قرار می‌دهد، اما به جنبه‌های تفکری و علمی انسان نمی‌افزاید. امروز باید بر کتاب‌های دیجیتال کار کارشناسی شود تا به صورت ارزان‌تر در اختیار علاقه‌مندان به کتاب قرار بگیرد. البته همان گونه که سازمان غذا و دارو بر برخی موارد غذایی را فاقد ارزش غذایی یا مضر تشخیص می‌دهد، باید بر عرضه کتاب هم نظارت صورت بگیرد. اما امروز با عرضه گسترده کتاب‌های الکترونیک باید دید که چقدر این ممیزی مورد توجه قرار می‌گیرد.

نماینده ولی فقیه در استان سمنان پیشنهاد داد: در ساخت و سازهایی که در مناطق جدید و شهرک های جدید تاسیس رخ می‌دهد، کتابخانه های عمومی نیز در پیوست فرهنگی این مناطق لحاظ شود. همچنین بکارگیری طرح‌هایی مانند پیک کتاب و عرضه کتاب در ایستگاه‌های مطالعه در اماکن مختلف برای پر کردن اوقات فراغت مردم با کتاب از جمله اقدامات خوبی بوده که باید تقویت شود. همچنین در جهت رویکرد جدید به کتابخانه‌های عمومی استفاده از ظرفیت‌های کتابخانه‌های عمومی برای برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی از دیگر اقداماتی است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

امام جمعه سمنان با اشاره به کارکرد موثر کتابخانه های سیار در استان سمنان گفت: ما مناطقی داریم که آشنایی بچه‌ها با کتاب از طریق کتابخانه سیار ایجاد شده است. ما باید این حوزه را تقویت کنیم و گسترش دهیم. ماشین های مجهزی که در یک نیمروز در یک منطقه مستقر می‌شوند و به مردم و به خصوص بچه‌های آن مناطق ارائه خدمت می‌کنند. گسترش این کتابخانه‌های سیار می‌تواند بسیار در ارتقاء سطح فرهنگ عمومی موثر باشد.

اهتمام نهاد به افزایش کتابخانه‌های سیار

مهدی رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود درباره میزان مطالعه در کشور گفت: اساسا اعداد و ارقامی که برای سرانه مطالعه ارائه شده اعداد دقیقی نیست. سال گذشته ۱۱۰ هزار عنوان کتاب منتشر شده که این کتاب ها اعم از درسی، کمک درسی و کودک و نوجوان در جایی مورد مصرف قرار می‌گیرد. اگر گردش مالی این این بازار را محاسبه کنیم، نشان می‌دهد که فضای مطالعاتی حاکم بر کشور بیش از آن چیزی است که درباره آن صحبت می‌کنیم.

وی افزود: درباره کتاب الکترونیک هنوز در کشور ما به صورت جدی به آن پرداخته نشده است. درست است که کتاب الکترونیک مورد استقبال قرار می‌گیرد، اما در سایر کشورهای دنیا نیز اوضاع به همین منوال است. به طوری که درصد انتشار کتاب مکتوب بالای ۹۰ درصد از کتاب‌های منتشر شده را دربر می‌گیرد. البته ما در حال حرکت به این سمت نیز هستیم.

دبیرکل نهاد درباره توجه به گسترش کتابخانه‌های سیار نیز گفت: زمانی که بنده به نهاد آمدم ۹ کتابخانه سیار در کشور وجود داشت، اما امروز این عدد از ۴۰ دستگاه کتابخانه سیار تجاوز کرده است. یعنی توسعه کتابخانه‌های سیار یکی از سیاست‌های مهم ما در حوزه توسعه کتابخانه‌ها بوده است. اما ما وظیفه تجهیز را کتابخانه سیار و بهره‌برداری از آن را داریم و خودرو کتابخانه سیار توسط خیرین و یا سپاه یا دولت تهیه می‌شود.

وی یادآور شد: به عنوان مثال در استان فارس که استاندار رئیس انجمن خیرین استان هم بود، ۳ دستگاه خودرو تهیه کردند که ما آنها را آنها را تجهیز کردیم. البته هزینه تجهیز و تامین نیروی انسانی آن نیز هم وزن هزینه تهیه خودروی آن است. ما امکان خرید خودرو را نداریم، اما اگر بحث خرید خودرو در استان انجام شود ما تجهیز و نیروی انسانی آن را تقبل می‌کنیم.