به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان همدان، علی‌ علی‌کرمی، مسئول کتابخانه عمومی قدس روستای ویان شهرستان کبودراهنگ است که به عنوان روستای دوستدار کتاب در هشتمین جشنواره عشایر و روستاهای دوستدار کتاب شناخته شد. او برنامه‌های متنوعی در روستا با محوریت کتابخانه برگزار کرد تا این عنوان نیز در کنار نام «دیار خیاطان» به عنوان روستای دوستدار کتاب نیز شناخته شود. علی‌کرمی مجموعه اقدامات انجام شده در این حوزه را در ۱۱ سرفصل سازماندهی کرده است که آنها را در گفت‌وگو با روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان همدان تشریح می‌کند.

علی‌ علی‌کرمی، مسئول کتابخانه قدس روستای ویان با بیان اینکه  کتاب و کتاب خوانی برای کودکان و نوجوانان یکی از اولویت‌های اصلی کتابخانه عمومی قدس است، اظهار داشت: از آنجا که بخش قابل توجهی از جمعیت روستا را کودکان و نوجوانان شکل می دهند، توجه به  نیازهای اساسی این قشرحائز اهمیت است. با شروع به کار کتابخانه عمومی روستا، و سیاست نهاد کتابخانه های عمومی کشور در جداسازی بخش کودک و نوجوان از بخش بزرگسال، نیازهای این قشر سنی بیشتر مورد توجه قرار گرفت و ما سعی کردیم، برنامه‌های متنوع فرهنگی در داخل کتابخانه و در سطح روستا داشته باشیم. تلاش ما این بود که از تکراری شدن  برنامه‌های فرهنگی از قبیل قصه گوئی، معرفی کتاب، کاردستی، ساخت روزنامه دیواری، نشست کتابخوان برای کودکان و نوجوانان جلوگیری کنیم.

وی افزود: برای این منظور ابتدا علاوه بر محیط کتابخانه، از مکان‌های مختلف مانند طبیعت روستا، مساجد، بوستان عمومی و همچنین منزل اعضاء برای اجرای برنامه‌ها استفاده کردیم. همچنین برای حفظ پویایی و جذابیت آن برای کودکان و نوجوانان، بسیاری از این برنامه‌ها با بازی‌های مختلف تلفیق شد تا به دلیل کثرت اجرای آنها از دلزدگی اعضاء جلوگیری و میل و رغبت آنها را برای حضور در برنامه‌های کتابخوانی افزایش دهیم؛ «یک بازی، یک کتاب و بخون و ورزش کن» از جمله این برنامه‌ها بود.

کتابخانه و خانواده

کتابخوانی خانواده‌ها، بخصوص «کودکان همراه با بانوان خانه‌دار» یکی دیگر از سرفصل‌های برنامه‌های این کتابخانه است که مسئول کتابخانه عمومی قدس آن را اجرا کرده است. وی در این باره اظهار داشت: خانواده‌ نقش‌ بسیار مهمی‌ در رشد و پرورش‌ کودک‌ دارد و در تمام‌ جنبه‌های‌ فردی‌ (معنوی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی‌ و...) اثری‌ عمیق‌ و غیرقابل‌ انکار از خود بر جای می‌گذارد. کتاب و کتاب خواندن در بسیاری از خانواده‌ها یک اصل مهم است و باید بپذیریم‌ که‌ اولین‌ عامل‌ مؤثر در ایجاد انگیزه‌ و عادت‌ به‌ مطالعه‌ و کتاب‌خوانی‌ در کودکان‌ «خانواده» است. یکی از کارهای مهم‌ و مؤثری‌ که‌ والدین‌ می‌توانند در خصوص‌ همراهی‌ و هماهنگی‌ با فرزندان‌ خود در امر مطالعه‌ وکتاب‌خوانی‌ انجام‌ دهند بردن‌ فرزندان‌ به‌ کتابخانه‌ است. پدر یا مادری‌ که‌ دست‌ فرزند خود را گرفته‌ و حداقل‌ برای ‌نخستین‌ بار او را تا کتابخانه‌ همراهی‌ و در انتخاب‌ کتاب‌ کمک‌ می‌کنند بدین‌ وسیله‌ به‌ او می‌فهمانند که‌ این‌ کار آنقدر ارزش‌ دارد که‌ من‌ همراه‌ تو می‌آیم‌ و وقت‌ خود را در این‌ راه‌ صرف‌ می‌کنم. پدر، مادر، خواهر یا برادر بزرگتر برای‌کودکان‌ کاملترین‌ الگوها برای‌ همانندسازی‌ هستند.

علی‌کرمی ادامه داد: در راستای گسترش فرهنگ کتابخوانی و فرهنگ معرفی کتاب، خانواده‌های روستای ویان به همراه فرزندان خود در قالب نشست کتاب‌خان خانوادگی به معرفی کتاب‌های مورد علاقه خود می پرداختند. این برنامه با هدف جذب بیشتر خانواده‌ها به کتابخانه و تقویت فرهنگ مطالعه در بین اعضای خانواده، ورود «کتاب و مطالعه» به بستر خانوادگی و در مرحله بالاتر به فرهنگ ایرانی بدون محدودیت و مرز زمان و مکان وتبادل اطلاعات و افزایش مهارت‌های اجتماعی اجرا شد.

خیاطان کتابخوان

علی‌کرمی در ادامه به اجرای برنامه کتاب خوانی ویژه جامعه خیاطان روستا اشاره کرد و گفت: روستای ویان بیش از ۳۰۰  واحد و کارگاه خیاطی دارد و با توجه به اینکه خیاطان روستا زمان و وقت کافی برای مراجعه به کتابخانه و کتابخوانی ندارند، کتابخانه عمومی قدس ویان در طول سال مقدمات میزبانی و بازدید این عزیزان از کتابخانه را فراهم  و همواره سعی کرده در ترغیب و علاقه مند کردن خیاطان روستا به کتاب و کتابخوانی تلاش نماید. برگزاری دوره های مختلف آموزشی (الگوسازی، طراحی، دوخت لباس) همراه با معرفی کتاب تخصصی، نشست‌های کتابخوان، ارسال کتب به کارگاه‌های خیاطی در قالب طرح پیک کتاب و سفیران کتاب، برپایی ایستگاه مطالعه در نمایشگاه‌های فصلی عرضه پوشاک در داخل روستا از جمله فعالیت‌های کتابخوان برای خیاطان کتابخوان روستا بوده است.

وی در ادامه به همکاری با نهادها و ارگان های دولتی و مذهبی روستا برای انجام برنامه‌های فرهنگی با هدف  ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی اشاره کرد و گفت: ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی وظیفه همگانی است، در همین راستا برای رفع موانع و ایجاد زمینه و بستر لازم برای ترویج و توسعه فرهنگ مطالعه، نهادهای مختلف در  روستا، شامل خانواده، مدارس و نظام آموزشی، کتابداران و کتابخانه‌ها، مساجد و مراکز مذهبی، بهداشتی و درمانی، و... باید با رفع مشکلات موجود، هم سو و هم هدف، به سمت مشخصی حرکت کنند.

این کتابدار خاطرنشان کرد: به لطف خدا با همدلی و همکاری این بخش‌ها در روستا برنامه‌های متنوع فرهنگی در کتابخانه، مدارس، مساجد و سطح روستا اجرا شد. مسابقات بزرگ کتابخوانی به مناسبت‌های مختلف، برپایی ایستگاه مطالعه در سالن ورزشی روستا، دفتر شورای اسلامی و دهیای روستا، مساجد، مدارس، فروشگاه‌های عمومی روستا، کارگاه‌های خیاطی و...، همچنین برپایی ایستگاه نقاشی در مکان‌های عمومی روستا، مانند بوستان کتاب، گلزار شهداء روستا، از اهم برنامه‌هایی است که با مشارکت و همدلی سایر ارگان‌ها در سطح روستا به صورت مستمر اجرا می‌شود.

سفیران کوچک کتاب

علی‌کرمی در ادامه به تشریح طرح ویژه‌اش برای دوره شیوع کرونا پرداخت و گفت: به دنبال شیوع ویروس کرونا، علاقه مندان به کتاب و کتابخوانی از دسترسی به منابع اطلاعاتی باز ماندند. در همین راستا و بنا بر درخواست اهالی و اعضاء برای دریافت خدمات و استفاده از منابع، اجرای طرح سفیر کتاب از سال۱۳۹۸ آغاز و همچنان ادامه دارد. این برنامه با هدف توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی و ارائه خدمات بیشتر به علاقه‌مندان در حال اجراست. سفیران کتاب بیشتر از اعضای نوجوان کتابخانه هستند و با شوق و اشتیاق فراوان منابع اطلاعاتی درخواستی اهالی شامل کتاب و نشریه را با دوچرخه و یا با پای پیاده به درب منازل برده و تحویل می دهند. مخاطبان از طریق تماس تلفنی، ارسال پیامک و انتخاب کتب، آن را بصورت رایگان درب منزل خود به امانت دریافت می کنند.

ایستگاه مطالعه

یکی دیگر از ابتکارات علی‌کرمی راه اندازی ایستگاه مطالعه در این دوران است که در تشریح آن گفت: شیوه اجرای این طرح به این صورت بود تعدادی از منابع اطلاعاتی کتابخانه(کتاب، نشریه) را به صورت نمایشگاه و ایستگاه مطالعه در مکان‌های عمومی (سالن ورزشی، مساجد، مغازه ها و...) دایر کرده و در دسترس مطالعه و امانت متقاضیان قرار گرفت. هر فرد می‌توانست با مراجعه به این ایستگاه، کتاب مورد علاقه خود را انتخاب و در محل ایستگاه و یا هر محل دیگری مطالعه کرده و حداکثر پس از ۱۴ روز به همین ایستگاه یا به محل کتابخانه عمومی قدس بازگرداند. همچنین با تعبیه برگه‌های مخصوص عضویت کتابخانه در جوار این ایستگاه‌ها امکان ثبت نام علاقه مندان به کتابخوانی در کتابخانه فراهم بود و این امر ضمن معرفی منابع کتابخانه به اهالی بر افزایش تعداد اعضاء کتابخانه نیز موثر بود.

یک دقیقه مطالعه

وی ادامه داد: در راستای ترویج فرهنگ مطالعه و به منظور افزایش معلومات اهالی روستا طرح مطالعه یک دقیقه‌ای از فروردین ماه ۱۴۰۰ آغاز شد که کتاب‌ها به صورت خلاصه و یک دقیقه‌ای آماده و جهت مطالعه در مراسمات مختلف و مکان‌های عمومی در اختیار علاقه مندان قرار می‌گیرد.

بوستانی به نام کتاب

وی همچنین از نامگذاری بوستان در حال احداث و معبر عمومی روستا بنام کتاب خبر داد و افزود: به مناسبت بیست و نهمین دوره هفته کتاب و کتابخوانی، نامگذاری بوستان در حال احداث روستا و یکی از خیابان های منتهی به بوستان، به نام کتاب نامگذاری شد. این کار به منظور بزرگداشت فرهنگ کتاب وکتابخوانی از سوی دهیاری، شورای اسلامی روستای ویان و کتابخانه عمومی روستا صورت گرفت.

مسئول کتابخانه قدس روستای ویان به برنامه‌هایی چون برپایی نمایشگاه کتاب، نشریه و عکس در مکان‌های مختلف  و مراسم‌های عمومی روستا نیز اشاره کرد و گفت: برای دسترسی بهتر به کتاب برای اهالی روستا، از مکان‌های عمومی با میزان مراجعه بالا و مراسم‌های مذهبی و فرهنگی داخل روستا در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و معرفی کتاب بهره گرفته و نمایشگاه‌های کتاب متعددی برگزار شد که همچنان هم ادامه داد.

علی‌کرمی با بیان اینکه بسیاری از این نمایشگاه‌ها با مناسبت‌های مذهبی، سیاسی و اجتماعی همخوانی داشته و منابع اطلاعی مربوط به همان مناسبت در نمایشگاه در معرض بازدید افراد قرار می‌گیرند، اظهار داشت: علاقه مندان به کتاب و مطالعه می‌توانند از طریق پر کردن برگه و عضویت در کتابخانه، کتاب‌های نمایشگاه را به امانت ببرند، در کنار این اقدام نمایشگاه پوستر و عکس نیز برگزار می‌شود.

باهم بخوانیم

وی درباره طرح باهم بخوانیم در روستا نیز گفت: بسیاری از اعضاء و اهالی دوست دارند، کتاب بخوانند و بخشی از برنامه ریزی روزانه یا برنامه‌ی هفتگی خود را به مطالعه اختصاص دهند. اما به علت‌های مختلف نمی‌توانند برای کتابخوانی وقت بگذارند یا تمایلی برای حضور در فضای کتابخانه برای مطالعه ندارند. همچنین اجرای برنامه‌های فرهنگی از جمله(خواندن گروهی کتاب) بصورت مداوم در داخل کتابخانه‌های عمومی اجرا می‌شود. برای افزایش انگیزه و درک عمیق تر اعضاء و شرکت کنندگان در برنامه باهم بخوانیم (خواندن گروهی کتاب) بر آن شدیم تا به بهانه مناسبت‌های مختلف با جمعی متشکل از اعضاء بزرگسال و کودک و نوجوان و اهالی روستا در فضای سبز و مکان های عمومی روستا (مساجد، مدارس و ...) حضور یافته و به خواندن گروهی کتاب‌های مختلف بپردازیم.

دیوار نویسی کتاب

مسئول کتابخانه عمومی قدس ویان درباره دیوار نویسی شعارهایی با موضوع کتاب در سیمای روستا گفت: در ورودی روستا عنوان «به روستای شهید پرور، دوستدار کتاب و دیار خیاطان ویان خوش آمدید» درج شد. همچنین  شعار هفته کتاب(جای خالی را با کتاب خوب پرکنیم، در داخل محوطه کتابخانه به تصویر درآمد.

به مناسبت بیست و نهمین  دوره هفته کتاب و کتابخوانی و ترویج فرهنگ کتابخوانی و جلب توجه اهالی  شعار هفته کتاب (جای خالی را با کتاب خوب پر کنیم)، تصمیم گرفتیم این شعار را  در داخل روستا بنویسم تا توجه مردم به مسأله کتابخوانی عمیق تر شود. در اجرای این طرح دهیاری روستا و خیرین بومی و اعضاء کتابخانه همراهی کردند و مردم نیز استقبال خوبی از این طرح نشان دادند.