به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، کارگاه «چه بخوانیم؟ چگونه بخوانیم؟» چهارشنبه ۲۷ اردیبشهت با حضور حجت‌الاسلام سیدمحمد حسینی‌نژاد، طلبه سطوح عالی حوزه علمیه قم در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

حسینی‌نژاد در ابتدای این نشست با اشاره به شیوه‌های افزایش سرعت در مطالعه، اظهار داشت: برای مطالعه یک کتاب، ابتدا باید هدفمان را مشخص کنیم؛ بعضی کتاب را بی‌هدف می‌خوانند که در این سبک، سرعت فرد چندان بالا نیست؛ چراکه به تمام مطالب کتاب توجه یکسانی دارد. اما اگر هدف ما از خواندن کتاب مشخص باشد، ممکن است تنها سراغ بخشی از محتوا برویم. علاوه بر این بهتر است، پیش از خواندن کتاب به فهرست مندرجات نگاهی بیاندازیم تا چارچوب کلی را بدانیم، ممکن است بعضی قسمت‌ها با سرعت بیشتر و بعضی با تعمق بیشتر پیش رود. دنبال کردن کلمات با دست یا قلم و زمزمه نکردن متن هنگام خواندن نیز به افزایش سرعت خواندن کمک می‌کند.

وی تصریح کرد: برای تندخوانی، نکته اصلی این است که فرد به مطالعه عادت داشته باشد؛ در غیر اینصورت حتی رفتن به کلاس‌های تندخوانی بی‌فایده خواهد بود.

حسینی‌نژاد با مقایسه مطالعه از طریق کتابخوان و گوشی و تبلت، گفت: مطالعه از طریق گوشی و تبلت در طولانی‌مدت به چشم آسیب می‌رساند؛ در حالی که دستگاه بوک‌ریدر یا کتابخوان، دقیقاً مثل برگ‌های کتاب طراحی شده و از چشمان شما محافظت می‌کند. به اعتقاد من هیچ چیز جای کتاب فیزیکی را نمی‌گیرد. بنده استفاده از کتابخوان‌ها را برای مطالعه کتاب‌های رمان، خاطره، تاریخ و آثاری که نیاز به مراجعه و حاشیه‌نویسی ندارد، پیشنهاد می‌کنم و فکر نمی‌کنم انجام کارهای پژوهشی و تبدیل شدن به کتابخوان حرفه‌ای بدون نیاز به کتاب فیزیکی، میسر باشد. در حال حاضر آمار نشر کشور ژاپن سالانه ۵۰ میلیارد دلار است؛ یعنی حتی در کشورهای پیشرفته نیز کتاب حذف نشده است.

وی در خصوص تمایل به خواب هنگام مطالعه، بیان کرد: برای رفع این مشکل گام نخست ایجاد عادت است؛ وقتی علاقه داشته باشیم و عادت را در خود ایجاد کنیم، درست مثل به دست گرفتن گوشی، با کتاب هم خواب‌آلوده نمی‌شویم. علاوه بر این نباید در زمان‌های نامناسب مثلاً بعد از ناهار یا مکان‌های نامناسب مثل رختخواب مطالعه کنیم. پیش از خواب بهتر است کتاب‌های روان که ذهن را چندان درگیر نمی‌کند، بخوانیم؛ برای مطالعه در رختخواب بهتر است از چراغ مطالعه استفاده کنیم.

حسینی‌نژاد با اشاره به گلایه از نبود وقت برای مطالعه، گفت: آمارها نشان می‌دهد جوانان کشور ما روزانه ۳ تا ۵ ساعت از زمان خود را در فضای مجازی سپری می‌کنند. کسی که مطالعه نمی‌کند یا نیاز به مطالعه را احساس نکرده یا از مطالعه لذت نمی‌برد. اگر مطالعه نیاز فرد باشد یا از آن لذت ببرد، برای پرداختن به آن زمانی را اختصاص می‌دهد. انسان باید خروجی‌محور باشد؛ اگر ببینیم که افراد موفق با مطالعه به جایگاهی که دارند، رسیده‌اند، ناخودآگاه تمایل پیدا می‌کنند، خود را به او شبیه کنند.

وی در خصوص شیوه ترغیب کودکان به کتابخوانی گفت: فرزند انسان آینه او است. اگر عصبانی باشید، فرزندتان ویژگی شما را خواهد داشت. مشکل ما این است که می‌خواهیم آرزوهایمان را در فرزندانمان پیدا کنیم که تقریباً نشدنی است. بنابراین، اولین کار ما این است که عادت به مطالعه را در خود ایجاد کنیم. وقتی ما مطالعه کنیم و به کتاب در زندگی روزمره خود اهمیت دهیم، ناخودآگاه کودک به مطالعه کشش پیدا می‌کند؛ با این کار ۸۰ درصد کار پیش رفته است؛ ۲۰ درصد باقیمانه در کنار تکنیک‌های مطالعه، توجه به ذائقه و سلیقه کودک است. علاوه بر این، دوستان فرزند شما در کتابخوان شدن او مؤثر خواهند بود؛ قرار گرفتن در حلقه دوستان کتابخوان، فرد را به کتاب و مطالعه سوق می‌دهد.

حسینی‌نژاد با اشاره به کتاب‌های مناسب برای ایجاد عادت به مطالعه، گفت: کتاب‌های خاطرات شهدا مثل شهید ابراهیم هادی و در کل کتاب‌هایی که درباره دفاع مقدس و خاطرات شهدا است، یا زندگینامه علما برای شروع و ایجاد عادت به مطالعه مناسب است.

وی ادامه داد: مطالعه مثل غذا خوردن است. سفره‌ای را فرض کنید که بر روی آن برنج، مرغ، ماست، سالاد و ترشی است؛ کتاب‌های مختلف هم شبیه غذاهای این سفره است. بعضی کتاب‌ها، غذای اصلی است اما بعضی حکم ماست و ترشی کنار غذا را دارد. کتاب‌های داستانی، رمان و خاطرات، غذای اصلی نیستند؛ هستند تا تجربه بهتری خلق کرده و لذت را چندبرابر کنند. باید با مدیریت زمان، بخشی از زمان خود را صرف مطالعه کتب سخت، بخشی را صرف مطالعه کتب در سطح متوسط و بخشی را صرف کتاب‌های ساده کنیم. بنابراین پس از ایجاد عادت به مطالعه باید به تنوع محتوا نیز دقت کنیم. در مطالعه کتاب‌های سنگین که حکم غذای اصلی را دارند باید هدف از مطالعه مشخص باشد؛ به علاوه این نوع کتاب‌ها بهتر است سیر موضوعی داشته باشد.

گفتنی است، در ادامه این نشست سیدمحمد حسینی‌نژاد به پرسش‌های حاضران پاسخ داد.