به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی، بخش دوم نشست «بایسته‌های کسب‌وکار موفق در ایران» از مجموعه پیش‌نشست‌های «همایش بین‌المللی کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک» با محوریت بررسی مراحل کسب‌وکار: از ایده تا بازار، به میزبانی این اداره‌کل با حضور اعظم صنعت‌جو، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و دبیر علمی همایش و احسان شیبانی، مشاور مراکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد، تحلیل‌گر بازار سرمایه و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.

در ابتدا اعظم صنعت‌جو، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و دبیر علمی همایش، ضمن تبریک روز عرفه و عید سعید قربان گفت: نخستین بخش این پیش‌نشست در روز سه‌شنبه مصادف با ۲۷ ژوئن (روز جهانی کسب‌وکارهای خُرد، کوچک و متوسط) با موضوع «پردازش ایده تا رسیدن به مرحلۀ تولید» برگزار شد. امیدوارم سلسله پیش‌نشست‌های برگزار شده بتواند راه‌گشای مناسبی برای حمایت کتابخانه‌های عمومی از کسب‌وکارهای کوچک در ایران باشد.

در ادامه احسان شیبانی، مشاور مراکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد، تحلیل‌گر بازار سرمایه و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به بخش اول پیش‌نشست و مسیر تبدیل‌شدن ایده به محصول و ارائه به بازار، گفت: مدیران برجسته‌ دارای تجربه‌های ذی‌قیمتی هستند که حاصل سال‌ها تجربه حضور در حوزه کارآفرینی و کسب‌وکار است. انسان، عاری از اشتباه نیست و اتفاقات خوب و بد ماحصل رفتار خود ما است، اما برخی اشتباهات جبران ناپذیرند؛ به‌ویژه اگر این اشتباهات در حوزۀ مالی باشد. این مسئله خط بطلانی بر این باور اشتباه می‌کشد که خسارت مالی، جبران‌پذیر است.

وی افزود: در گام بعدیِ تبدیل ایده به محصول و ورود به بازار، باید به دنبال کسب‌وکاری بروید که جریان نقدینگی بالایی داشته باشد. در شرایط تورمی موجود در ایران، لازم است بخشی از نقدینگی خود را از راه‌های دیگر به دست آورید و سرانه دریافت نقدینگی خود را به حداکثر میزان آن برسانید.

شیبانی با اشاره به تجربه یک مدیرعامل ایرانی در رابطه با یک پیشنهاد فوق‌العاده و پر ریسک، اظهار کرد: ما معمولاً به دنبال بازار و پدیده‌هایی هستیم که با دریافت سود از آن بازار، به حضور خود در آن کسب‌وکار ادامه دهیم. این مسئله آن‌قدر برای ما خوشایند می‌شود که نقطه خروجی برای خود مشخص نمی‌کنیم. در حالی که در طول زمان این موضوع باعث رکود و زیان می‌شود؛ لذا بایستی از همان ابتدای کار، تاریخ انقضای کسب‌وکار را مشخص کنیم. توجه داشته باشید که تعداد شکست‌ها اهمیت ندارد، بلکه نتیجه مهم است. نباید در دام کسب‌وکارهایی بیفتید که گمان می‌برید تا همیشه ادامه دارد. اگر در شرایط رکود، اقدام به پس‌انداز برای سرمایه‌گذاری در آینده بکنید، در شرایط تورمی، قدرت خرید شما نسبت به  پس‌انداز اندوخته شده، بسیار کم می‌شود. به عبارت دیگر، قدرت خرید شما پایین می‌آید؛ لذا تأکید می‌کنم در بازار ایران نباید تنها به یک منبع درآمد اکتفا کنید.

وی با اشاره به «سیستم پانزی» در بازارهای جهانی، گفت: پانزی، شیوه‌ای برای تأمین مالی است که در پوشش پروژه‌ها و طرح‌ها به ارائه خود می‌پردازد. در واقع یک شیوۀ نوین کلاهبرداری است که با فروش ایده و بدون هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری، از نقدینگی شما سود مالی می‌برد. در روش‌های نوین پانزی، شما به عنوان یک تازه‌وارد، امکان شناسایی آن را ندارید و هر آن امکان دارد که در دام آن بیفتید. در روش پانزی، فرد به شما بدهکار می‌شود و این بهترین نوع بدهکاری است؛ چراکه فرد از توانایی و هنر خود در جهت استفاده از نقدینگی دیگران برای راه اندازی کسب‌وکار خود استفاده می‌کند. این روش، اشاره مستقیمی به این امر دارد که می‌توانید از تخصص‌های دیگران برای دریافت سود به نفع خود استفاده کنید.

شیبانی گفت: در حوزۀ کسب‌وکار، شاخص‌های مختلف اقتصادی داریم؛ از جمله این شاخص‌ها می‌توان به ارزش فعلی خالص (NPV) اشاره کرد. این بدان معنا است که این کسب‌وکار چه میزان سود برای ما دارد. NPV با جریان نقدینگی رابطۀ مستقیم و با نرخ بهره رابطۀ عکس دارد. در واقع، افزایش نرخ بهره باعث افزایش بیکاری و رکود آن باعث افزایش تورم می‌شود؛ در نتیجه، کسب‌وکاری موفق است که بتواند با توجه به شرایط حاکم، مابه‌التفاوت بیشتری از کسر درآمد نسبت به هزینه به‌ دست آورد. همچنین این وصول درآمد باید در مدت زمان کوتاه‌تر و به میزان بیشتری باشد.

احسان شیبانی تأکید کرد: برای موفقیت در کسب‌وکارهای ایرانی باید درآمد ارزی و دلاری داشته باشید؛ بازه زمانی خاص برای فعالیت نداشته باشید و در نهایت این‌که توانایی «کسب پول از پول» را داشته باشید.

این مشاور مراکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد بر قدرت محاسبه، تحلیل و تصمیم‌گیری درست در بهترین زمان در دنیای مالی تأکید کرد و گفت: وارن ادوارد بافت (waren edvarrd Buffett)، سرمایه‌گذار و اقتصاددان آمریکایی می‌گوید: «قیمت چیزی است که تو می‌پردازی و ارزش چیزی است که به دست می‌آوری». در این مسیر باید نسبت به طراحی یک پلان و نقشه برای آینده کسب وکار اقدام کنید.

وی ادامه داد: در این مسیر شما می‌توانید ـ و یا به عبارت دیگر می‌بایست ـ از انوع تسهیلات و هرگونه حمایت از سوی شبکه بانکی، صندوق‌ها، دانشگاه‌ها، نهادها و یا افراد حقیقی و حقوقی استفاده کنید. البته استفاده از این حمایت‌ها علاوه بر جنبه سوددهی و کارآمدی، دارای شروطی نیز است و شما باید با علم از آنها استفاده کنید. در ابتدای دریافت این تسهیلات باید به مواردی همچون بانک و یا مرکز ارائه‌دهندۀ تسهیلات، مبلغ تسهیلات دریافتی، سال دریافت، نوع تسهیلات، نرخ سود، نوع وثیقه، مبلغ هر قسط، تعداد قسط پرداخت‌شده، باقیماندۀ اقساط و زمان تسویه حساب نهایی توجه داشته باشید.

شیبانی تصریح کرد: تهیۀ جدولی از موارد فوق باعث می‌شود شما متوجه شرایط کنونی و آینده نزدیک خود باشید. از جمله موارد مهم دیگر در بدو ورود به بازار، توجه به وضعیت کنونی مالی و اقتصادیِ شرکت بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی‌شده شرکت و محورهایی همچون مجموع دارایی‌ها، مجموع بدهی‌ها، مجموع صاحبان سهام، میزان وجه نقد در پایان سال و میزان سود و زیان شرکت است. باید فهرستی از دارایی‌های شرکت، شامل ارزش دفتری و ارزش بازار فعلی با در نظرگرفتن استهلاک آن نیز تهیه کنید. این دارایی‌ها شامل زمین، ابنیه و سوله، تجهیزات و ماشین آلات و ... است. همچنین بانک اطلاعاتی از گواهینامه‌ها، استانداردها و مجوزهای شرکت با در نظرگرفتن مولفه‌هایی همچون نوع مجوز، تاریخ دریافت، مدت اعتبار و توضیحات لازم تهیه کنید. جدولی نیز از فروش محصولات شرکت در بازۀ زمانی مورد نظر همراه با نام کالا، واردات و صادرات، سال فروش و نرخ فروش تهیه کنید.

احسان شیبانی، مشاور مراکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد و تحلیل‌گر بازار سرمایه با بیان اینکه اکنون باید به معرفی و هدف نقشه راه خود بپردازید، گفت: در این مرحله باید چهار گام «تاریخچه و وضعیت فعلی طرح»، «ضرورت اجرای طرح در ابعاد ملی یا منطقه‌ای»، «معرفی محصول و ویژگی‌های فناورانه و نوآورانه آن (تحلیل فناوری و نوآوری محصول یا روش تولید)» و «کاربردهای محصول طرح» را طی کنید.

وی ادامه داد: گام اول، شامل بخش اول این پیش‌نشست می‌شود و گام دوم به تحلیل ضرورت اجرای پروژه از منظر هدف صادراتی، هدف جایگزینیِ واردات، فناوری جدید، تغییر الگوی مصرف و... می‌پردازد. ضمن این‌که برجسته‌ترین ویژگی‌های اقتصادی طرح نیز باید معرفی شود. بررسی تأثیر اجرای پروژه بر شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی نظیر بیکاری و اثرات فرهنگی، از جمله محورهای دیگر این گام است. توجه داشته باشید که عدم وابستگی به خارج از کشور و تولید داخلی از ضروریات این بخش است. همچنین می‌بایست به موضوع سازگاری اجرای پروژه با مجموع استراتژی‌های کلان اقتصادی، بررسی جایگاه صنعت در اولویت‌های سرمایه‌گذاری کشور، بررسی سیاست‌های حمایتی دولت از صنعت مورد بررسی، مزیت‌های نسبی سرمایه‌گذاری در صنعت مورد بررسی نیز پرداخته شود.

این تحلیل‌گر بازار سرمایه در خصوص گام دوم، گفت: در این بخش لازم است که به مواردی از قبیل معرفی تمامی کدهای ISIC (سیستم بین‌المللی طبقه‌بندی استاندارد منابع) متعلق به محصول مورد بررسی، مشخصات، ویژگی‌ها و تعاریف علمی و تخصصی از منابع و کتب علمی، استانداردهای بین‌المللی و ملی محصول توجه شود. روش تولید، نکات بارز طرح از لحاظ فناوری، نوآوری‌های طرح نیز باید ارائه شود. در گام سوم، به معرفی محصول به لحاظ ماهیت آن (کالای واسطه‌ای، مصرفی و سرمایه‌ای) بپردازید. موارد مصرف، کاربردهای محصول و بررسی الگوی مصرف جامعه (سابقه مصرف محصول و جایگاه محصول) نیز در مرحله چهارم انجام می‌شود.

گفتنی است بیش از پانصد تن از کتابداران به شکل مجازی در این نشست شرکت کردند. همچنین با توجه به محدودیت زمانی و حجم بالای موارد آموزشی، فایل PDF این نشست در اختیار شرکت‌کنندگان قرار خواهد گرفت.