به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، سیدجمال حقیرالسادات، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی و رئیس اداره حراست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی با انتشار یادداشتی در خبرگزاری دانشجو داده‌ها را نقطه اشتراک کتابخانه‌ها و کسب‌وکار دانست که تعامل این دو با محوریت داده برای هر دو نهاد خلق ارزش خواهد کرد. متن کامل این یادداشت در ادامه آمده است:

هفته‌نامه اقتصادی «اکونومیست» در ۶ می ۲۰۱۷ در گزارشی درباره «تنظیم مقررات غول‌های اینترنتی» نوشت: «ارزشمندترین منبع دنیا، داده است، نه نفت!»[۱]. اکونومیست همچنین نوشت: دسترسی به داده‌ها، به شیوۀ دیگری نیز شرکت‌های بزرگ را از رقبا مصون می‌کند. امکان اینکه یک شرکت تازه‌کار (استارت‌آپ) با یک گذار فناورانۀ غیرمترقبه بتواند شرکت‌های موجود را غافلگیر کند، وجود ندارد. در عصر داده‌ها، سیستم‌های نظارتیِ غول‌ها کل صنعت را تحت نظر دارند.

این جمله اکونومیست، برای اهالی کتابخانه و عالمان علم اطلاعات و دانش‌شناسی، حرف جدیدی نیست؛ چون سال‌هاست که درباره آن گفت‌وگو می‌کنند. در حوزه‌ها و دانش‌های دیگر نیز این‌که داده‌ها ارزشمندترین منبع دنیا و اساسی‌ترین دارایی‌ هر سازمان و کسب‌وکار در کشورها هستند، امری بدیهی است؛ بنابراین، هر مجموعه‌ای که این سرمایه را به شکل مؤثرتری مدیریت و کنترل کند، بهره بیشتری خواهد برد و صرفاً دارا بودن و جمع‌آوری داده‌ها -بدون داشتن سیاست و برنامه‌ برای استفاده مفید از آنها- بی‌فایده است. بدون روش و سیاست‌گذاری مناسب برای مدیریت داده‌ها، مجموعه‌ها به جای استفاده از این سرمایه ارزشمند به عنوان پیشران توسعه، رفتارهای واکنشی از خود بروز می‌دهند. این‌که داده‌ها چگونه ذخیره، ممیزی و پالایش شوند، با چه ابزاری تحلیل شوند، چگونه در دسترس افراد مناسب قرار گیرند، چگونه حقوق ذی‌نفعان رعایت شود و...، اهمیت بسیار دارد و اینها دقیقاً بیانگر مفهوم «حکمرانی داده» است.

از سوی دیگر، کسب‌وکار امروزی نیز مبتنی بر داده است و اطمینان از قابل اعتماد، مطمئن و دقیق‌بودن داده‌ها مزیتی در فضای رقابتی کسب‌وکارها است. داده‌های باکیفیت اگر در زمان خود و همراه با اقتضائات محیط کسب‌وکار به کارگرفته شوند، تولید ارزش رقابتی می‌کنند. حکمرانی داده برای به فعلیت‌رساندن هوش تجاری و تحول دیجیتال ضروری است، اما داده‌ها تنها زمانی می‌توانند به موفقیت منجر شوند که به طور مؤثر اداره شوند.

داشتن داده‌های باکیفیت، شرط لازم برای خلق ارزش است، ولی شرط کافی نیست. شرط کافی برای بهره‌مندی حداکثری از این سرمایه عظیم، همراستایی با اولویت‌هاست و اکنون که بزرگ‌ترین اولویت کشور عزیزمان ایران، مسائل اقتصادی است، حکمرانی خوب داده‌ها توسط کتابخانه‌های عمومی -با دارابودن شبکه عظیم تأثیرگذاری در کشور-‌ در این مسیر اثرگذار خواهد بود. از این رو یکی از نقاط اشتراک کتابخانه‌ها و کسب‌وکارها، داده‌ها هستند و تعامل کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارها با محوریت داده برای هر دو نهاد خلق ارزش خواهد کرد.

به جریان‌انداختن داده‌های باکیفیت از طریق «ایجاد سازوکارها، فرایندها و محیط مناسب برای تبدیل‌ آنها به بینش تجاری»، «حفاظت از نیازهای ذی‌نفعان»، «آموزش مدیران و کارکنان به منظور تطبیق با رویکردهای کلّیِ مسایل داده»، «ایجاد فرایندهای استاندارد و قابل تکرار»، «کاهش هزینه‌ها و افزایش اثربخشی از طریق هماهنگی بین فعالیت‌های مرتبط با داده»، «استانداردکردن تعاریف»، «حصول اطمینان از شفافیت فرآیندها»، «امکان تصمیم‌گیری‌های بهتر»، «تضمین بقا از طریق توجه به ریسک‌ها و آسیب‌پذیری‌ها» و «تطابق، امنیت و حریم خصوصی با کمک داده‌ها» از جمله مواردی است که کتابخانه‌های عمومی می‌توانند با انجام آن به بازویی قوی برای کسب‌وکارها تبدیل شوند. کسب‌وکارها نیز با بهره‌گیری از این داده‌ها به خلق ارزش‌هایی از جمله ارزش‌های دانشی می‌پردازند و می‌توانند دانش ایجادشده را به عنوان داده، در اختیار کتابخانه‌های عمومی قرار دهند و این چرخه ادامه می‌یابد تا همه به توسعه و پیشرفت کشور کمک کنند.

البته باید به این مهم نیز توجه کرد که حکمرانان داده مسئول سیاستگذاری در حوزه‌ داده هستند. مدیریت داده مربوط به اجرای رویه‌ها و سیاست‌هاست. حکمرانی داده، مجموعه‌ای از ساختارهای قانونی، خط‌مشی‌ها، فرایندها، مالکان، کاربران و کمیّت‌های مشخص و چارچوب‌مند است و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با دارا بودن بزرگ‌ترین شبکه کتابخانه‌ای در کشور، می‌تواند متولی حکمرانی داده باشد و رویکردهای جدید نهاد، از جمله برگزاری «همایش بین‌المللی کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک» بیان‌کننده عزم جزم این مجموعه برای حکمرانی داده در کشور است. کتابخانه‌های عمومی از طریق حمکرانی خوب داده‌ها می‌توانند محیطی برای خلق ارزش داده‌ها برای کسب‌وکار ایجاد کنند.