به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمدرضا بدیع‌زادگان، رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان مشهد طی یادداشتی در شماره ۵۳۴۴ روزنامه خراسان رضوی حمایت کتابخانه‌ها از کسب‌وکارهای کوچک را فرصتی برای نقش‌آفرینی کتابخانه‌های عمومی در بستر اجتماعی دانست. متن کامل این یادداشت در ادامه آمده است:

مدتی قبل، به فراخور موضوعی، با گروهی از کسبه درباره کتابخانه یکی از محلات گفت‌وگو می‌کردم. گمان اکثر آنها این بود که کتابخانه‌ تأسیس‌شده در آن محله، ویژه کودکان است و در اولین تفسیر از کتابخانه، این جمله را به زبان می‌آوردند: «همان کتابخانه‌ای را می‌گویید که برای کودکان راه‌اندازی شده است؟!». این در حالی است که کتابخانه‌های عمومی، منحصر به یک گروه سنّی نیستند و قابلیت نقش‌آفرینی در همه بسترهای اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی برای «همه مردم» را دارند. حتی با توجه به شرایط فعلی جامعه و اولویت‌یافتن مسائل اقتصادی، کتابخانه، با ورود به زیست‌بوم اقتصادی مخاطبانش، می‌تواند از این راه به ارتقای جایگاه اجتماعی‌اش و تحقق ایده «کتابخانه به مثابه فرهنگسرای اجتماعی» بیندیشد.

برای ارائه خدمت در کتابخانه تبلیغ کنید!

فضای رقابت بین صاحبان کسب‌وکار و اهمیت موفقیت در این رقابت برای فعالان این حوزه، فرصت مناسبی را برای کتابخانه‌های عمومی ایجاد می‌کند. کافی است کاسبان فعال در هر محله، از طریق بروشور توزیع‌شده توسط کتابخانه، از موفقیت کسب‌وکار در آن محله -به دلیل استفاده از ظرفیت‌ کتابخانه- آگاه شوند. به نظر شما چند درصد از این افراد به استفاده از این نوع خدمات برای کسب موفقیت در کسب‌وکارشان ترغیب می‌شوند؟ اگر حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی، ایجاد گروه و کانال برای معرفی محصولات در این شبکه‌ها، استفاده از ظرفیت نشریات محلی برای تبلیغات و بسیاری موارد دیگر، مورد اقبال صاحبان کسب‌وکار قرار گرفته است، به این دلیل است که تأثیر حضور در این فضا را به‌وضوح دیده و به این تأثیرگذاری ایمان آورده‌اند. کافی است چند گروه اصلی در فضای مجازی را که مورد استفاده کسب‌وکارهای محله است، شناسایی کرده و تجربه‌های موفق استفاده بنگاه‌های اقتصادی از ظرفیت کتابخانه را معرفی کنید. اگر این تبلیغ و معرفی، هوشمندانه باشد، با توجه به رقابت بین صاحبان کسب‌وکار، مطمئناً تأثیرگذار خواهد بود و، حداقل، باعث جلب توجه این گروه‌ها به این جنبه از ظرفیت کتابخانه محله خواهد شد؛ ظرفیتی که تاکنون از آن غفلت شده و آن را فقط به عنوان مکانی برای استفاده کودکان می‌دیدند.

کتابدار: «مشاور اطلاعاتی»، نه «نگهبان کتاب»!

«ارائه تحلیل کارساز از وضعیت بازار»، «ارائه اطلاعات و اخبار حوزه کسب‌وکار»، «ارائه داده‌هایی در مورد علت موفقیت یا شکست کسب‌وکارها» و موارد بی‌شماری از این دست، جایگاه قدرتمند و بی‌نظیری را به کتابخانه‌های عمومی خواهد بخشید؛ جایگاهی که چرخه ایجاد تا موفقیت در کسب‌وکارها را شامل خواهد شد. امروزه دسترسی به تحلیل مناسب از وضعیت فعلی بازارها و شرایط اقتصادی، حیاتی‌ترین عامل مورد نیاز هر کسب‌وکار در هر سطحی است و کتابخانه‌، که مهم‌ترین وظیفه‌اش ارائه منبع اطلاعاتی به مخاطب است، نقش‌آفرینی بسزایی در این عرصه دارد. این مهم یکی از مصادیق کاربرد عنوان «مشاور اطلاعاتی» برای کتابداران است که باعث تغییر نگاه جامعه به یک کتابدار از «نگهبان کتاب» به «مشاور اطلاعاتی» می‌شود.

فضای فیزیکی و مجازی برای تبلیغ کسب‌وکارها

امروزه «تبلیغ»، اصل غیرقابل انکار در توسعه کسب‌وکارهاست. احتمالاً شما هم زیاد این جمله را شنیده‌اید که: کسب‌وکاری موفق است که بخش قابل‌توجهی از سود خود را صرف تبلیغ کند. کتابخانه‌ها در این زمینه نیز می‌توانند به کمک کسب‌وکارهای محلی و کوچک بیایند و چه با استفاده از فضای فیزیکی کتابخانه برای برگزاری نمایشگاه‌ و معرفی محصولات و چه با استفاده از فضای مجازی برای تبلیغ کسب‌وکارها، وظیفه خود را به انجام برسانند.

موارد بالا چند نمونه از ظرفیت‌های کتابخانه در کمک به رونق کسب‌وکارهای کوچک و محلی است. با درصد احتمال بالا می‌توان گفت افرادی که قصد راه‌اندازی کسب‌وکار اقتصادی را دارند و یا به فکر توسعه کسب‌وکار فعلی خود هستند، نقش و جایگاهی برای کتابخانه‌های عمومی در این مسیر، متصور نیستند. این به آن معنی است که در حال حاضر تبیین این نقش کتابخانه‌های عمومی برای مخاطبان، موضوعی حیاتی و ارزشمند است. از طرفی، توجه به این کارکرد و تأثیرگذاری کتابخانه‌ها در اقتصاد جامعه نیز به اندازه کافی مورد توجه حرفه‌مندان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی و مدیران و کتابداران فعال کتابخانه‌های عمومی قرار نگرفته است. به طور حتم یکی از عوامل موفقیت کتابخانه‌های عمومی در این مسیر، جلب توجه صاحبان کسب‌وکار به این موضوع است. برگزاری «همایش بین‌المللی کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکارهای کوچک» در مهرماه سال جاری در مشهد مقدس از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور می‌تواند نقطه عطفی در ارتقای جایگاه اجتماعی کتابخانه‌های عمومی و اصلاح تصور «کتابخانه کودکان» برای این نوع از مهم‌ترین کتابخانه‌ها باشد.