به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، آیین رونمایی کتاب «شام اود» جدیدترین دفتر شعر علیرضا قزوه، شاعر، نویسنده و مدیر دفتر شعر، موسیقی و سرود صداوسیما که شامل ۶۵ غزل با مضامین آیینی، عرفانی و اجتماعی است، صبح روز سه شنبه ۳۱ مرداد با حضور مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور؛ بلرام شکلا، رایزن فرهنگی هندوستان؛ حسین قرایی، مدیرکل روابط عمومی سازمان صدا و سیما؛ سعیده حسینجانی، شاعر و مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری، چهره‌های شاخص ادبی کشور؛ مدیران نهاد، شاعران، نویسندگان و اصحاب رسانه به همت اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران با اجرای محمود اکرامی، دبیر محافل ادبی کتابخانه های عمومی استان تهران در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.

محسن کریمی راهجردی، مترجم و استاد دانشگاه در ابتدای این مراسم گفت: من قزوه را از سال های گذشته می شناسم؛ از همان زمان که برای رادیو اهواز به جبهه می آمد. او هیچ گاه جویای نام نبوده و نگاه شاعرانه و پویا و زنده داشته است. او در گذشته جوانی بلندبالا با چهره آفتاب سوخته با پیراهنی بود که کفاف همت او را نمی داد. پس از سال ها دوری او را در قامت رئیس دفتر زبان ادب فارسی در رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در هند دیدم و در آنجا مجدانه کار کرد.

قزوه به درستی راه را تشخیص داد

وی افزود: می شود درباره شخصیت علمی، ادبی، فرهنگی و شعاع ارتباطی او حرف زد و کارنامه درخشان او را از وجوه گوناگون بررسی کرد. در روزگاری که کمتر کسی می توانست آن همه اتفاقات پی در پی را هضم کند و بسیاری از ادبا یا در خود فرو رفته بودند یا در بحران انقلاب و جنگ به سر می بردند او به درستی راه را تشخیص داد و یک تنه به تولید ادبیات پایداری مشغول شد و به آسیب شناسی و بررسی چالش ها و موانع این حوزه پرداخت. او با تصدی پست هایی در کشورهای دیگر خوش درخشیده است. او در قامت کسانی مثل نرودا است که در عین اینکه شاعر بودند سفرای فرهنگی کشورهایشان در دیگر کشورها هم بودند. حتی در قیاس کارهای آنها با قزوه می بینم ایشان در این عرصه هم موفق بودند.

راهجردی با بیان اینکه قزوه با کوشش و همدلی زیاد موجب زایش ارتباطات فرهنگی و ادبی به ویژه در کشورهای تاجیکستان و هندوستان و کشورهای دیگر شده، عنوان کرد: در هند ایشان برنامه منظم و مدونی برای ارتباطات فرهنگی و ادبی داشتند. روزی نبود که جلسه ای نباشد و در برگزاری گردهمایی و آمد و شدهای فعالان ادبی بین ایران و کشورهای دیگر و اشاعه زبان فارسی فعالیت نداشته باشد.

وی عنوان کرد: دستاورد مهم و زبانزد قزوه فارسی گویی در شعرسرایی توسط او و شاگردانش است. در کارنامه چه کسانی در دوره معاصر می توان این دستاورد را دید؟ می شود ساعت ها درباره مرجعیت علمی و ادبی او حرف زد، اما باید گفت در وجود ایشان سادگی و صفا بیش از هر صفت دیگری نمایان است.

قزوه شخصیتی از خودگذشته است که خود را کنار می‌گذارد

مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور در ادامه این مراسم با بیان اینکه قزوه دارای شخصیت ادبی و بین‌المللی است که تأثیر زیادی بر شبه قاره گذاشت، افزود: درباره شخصیت فردی، ادبی و بین المللی، حضور او در فضاهای لکنت آمیز و... می توان سخن گفت. او یک شاعر انقلابی است که وقتی زبان‌ها به لکنت می افتند و جسارت بیان حقایق را ندارند با شعر و کلامش به صحنه می آید.

دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور همچنین به اقدام قزوه در نشر آثار شاعران فارسی زبان اشاره کرد و ضمن تقدیر از فعالیت‌های وی، تأکید کرد: او بخشی از شاعران نوپا را گرد هم جمع کرده است. یکی از خلأهای موجود در جبهه معتقد به انقلاب و کسانی که دغدغه نظام جمهوری اسلامی و حفظ حرمت خون شهدا را دارند، نداشتن یک تشکل منسجم است. در این حوزه انقدر کار نکرده زیاد است که کار موازی محسوب نشود.

وی افزود: قزوه شخصیتی از خودگذشته است که خود را کنار می گذارد و پله صعود دیگران می شود. در حوزه اعتلای فرهنگ و ادبیات انقلاب اسلامی باید ظرفیت ها تکثیر شوند و می‌توان از ظرفیت کتابخانه ها نیز استفاده کرد.

شعر او آیینه تمام نمای آرزوها و امیال و حسرت های یک ملت است

مصطفی محدثی خراسانی از شاعران مطرح کشور در ادامه این نشست طی سخنانی گفت: وجوه برجسته ای در زندگی فرهنگی قزوه متجلی است. ایشان همواره پیشگام و ترسیم کننده افق های فرهنگی و ادبی بوده است. او در فعالیت های مختلف اعم از کنگره ها و همایش های شعر و ادبیات و... پیشگام بوده است.

وی ادامه داد: او آیینه تمام نمای آرزوها و امیال و حسرت های یک ملت است و در شعر او این مفاهیم متجلی است. او در همه قالب ها شعر گفته و من هیچ قالبی را سراغ ندارم که او در آن شعر نگفته باشد و در همه آنها باشکوه شعر سروده است.

به گفته محدثی خراسانی، او تنها شاعر از نسل دوم شاعران انقلاب است که نامش در کنار شاعران درجه نخست از جمله حسینی، میرشکاک، امین پور و... است.

اخلاق علیرضا قزوه در شعرش متجلی است

مرتضی امیری اسفندقه دیگر شاعر برجسته کشور نیز در بخش دیگری از این مراسم درباره علیرضا قزوه گفت: یکی از ویژگی های او این است که بر دل می نشیند. او خود اخلاق و ویژگی هایی دارد و این اخلاق اگر در شعر متجلی نشود ما با مشکل مواجه می شویم. علیرضا قزوه اخلاقش در شعرش متجلی است. من خوشحالم که او در شعر بازنشسته نشده است؛ البته شعر و هنر بازنشستگی ندارد اما خیلی ها در نیمه دوم عمرشان به دلایل مختلف شعر و هنر را ترک می کنند اما او بازنشسته نشده است.

امیری اسفندقه بیان کرد: علیرضا قزوه جوانمرد است و در این موضوع تردیدی نیست. او مانند آفتاب کویر، سخاوتمند است. تمام لحظات ناب زندگی خود را در شعرش ثبت می کند. شعر علیرضا قزوه صدای مولانا را برای من زنده می کند و بیتابی ها و هنجارشکنی های معقول و هنر دردمندانه را در شعر او می بینم.

این شاعر در ادامه گفت:‌ در هر کجای جهان قرار بگیرم اگر بگویند شما در این چهل سال چه کردید، قالب های مختلف شعری، سنت شکنی های معقول، وامداری از سنت و عرفان و... را که در شعر علیرضا قزوه وجود دارد ارائه می کنم. می گویند خیلی عجیب است که قزوه در همه این سال ها فرق نکرده و او در تمام این سال ها ارزش های خود را حفظ کرده است. با اینکه خودش فرقی نکرده ولی شعرش متفاوت شده است. شعر او نسبت به ۲۰ سال پیش از نظر فرم تفاوت کرده و طی این سال ها رو به جلو حرکت کرده است.

وی در پایان بیان کرد: او دوست دارد افرادی که شبیه هم هستند ولی از هم جدا ماندند را بهم پیوند بزند و به همین دلیل تلاش کرده ایران را با کشورهای دیگری مانند هند و تاجیکستان پیوند دهد.

وجوه مختلف شخصیت علیرضا قزوه

حسین قرایی، مدیرکل روابط عمومی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز در بخش دیگری از این مراسم درباره علیرضا قزوه و کارنامه و ویژگی های شخصیتی او گفت: من شخصیت فرهنگی قزوه را به سه بخش تقسیم می کنم؛ نخست شعرهای او که باید درباره آن به صورت مفصل صحبت کرد. بخش دوم نویسندگی او است؛ در کنار اینکه ایشان رمان نویس خوبی است، سفرنامه نویس خوبی هم بوده و دو سفرنامه ایشان توانایی او را در این ژانر نشان می دهد. او در این سفرنامه ها جرأت تازگی و شهامت و دلیری را در نوشتن نشان می دهد. بخش سوم خدمات فرهنگی او است. هشت سال کار فرهنگی او در «شام اود» به نمایش درآمده است. در این کتاب دلتنگی نسبت به ایران و آیین ها و رسوم وجود دارد.

 کتاب شام اود الگویی برای سرودن است

نغمه مستشار نظامی دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور در ادامه این مراسم گفت: باعث افتخار ماست که کتاب ایشان در کتابخانه مرکزی پارک شهر رونمایی می شود. این کتاب الگویی برای سرودن و تدوین دواوین شعری است. با سلام و با خداحافظ شروع و تمام می شود. اشعار اجتماعی ایشان مثل و مانند ندارد و عشقشان به وطن و ولایت و اهل بیت(ع) در کتاب متجلی است. این اثر را می شود به عنوان کتاب درسی تدریس کرد.
به گفته او، در مجموعه کتابهای منتشر شده توسط انتشارات شاعران پارسی زبان بیش از ۶۰ اثر از شاعران مختلف فارسی در کشورهای دیگر گردآوری شده که کاری ناب و جدید است و این آثار در تاریخ ما ماندگار می شود. او باعث شد شعر فارسی زبان در کشورهای دیگر شناخته شود.

قزوه تمام هند را با شعر فارسی متحول کرد

بلرام شکلا، رایزن فرهنگی هندوستان در ایران گفت: افرادی مثل ما خیلی از وجود دکتر قزوه استفاده کردند. ایشان از صبح تا شب کار می کرد و تمام هند را با شعر فارسی متحول کرده است. ما آن قدر با او احساس خویشاوندی داشتیم که مثال زدنی است.

وی ادامه داد: ‌من شعر مثنوی مولانا را درباره او به یاد می آورم و به شاگردی او می نازم و می بالم. اگر استاد نبودند من به این جایگاه نمی رسیدم و خودم را مدیون او می دانم. من شعر فارسی را به تشویق قزوه یاد گرفتم و به این زبان شعر سرودم. زبان فارسی برای ما دنیای نور بود و توسط ایشان نور زبان فارسی تابانده شد. امیدوارم این کتاب برای ایشان و ما پربرکت باشد.

قزوه به مقامات بالای انسانیت رسیده است

امیر عاملی، شاعر و خوشنویس نیز طی سخنانی درباره قزوه توضیح داد و گفت: من در جایگاهی نیستم که درباره او صحبت کنم. او به مقامات بالای انسانیت رسیده و شعر او بدون اینکه نامش بر آن نوشته شده باشد امضای علیرضا قزوه دارد. وقتی شما اشعار او را می خوانید به یاد شعر مولانا می افتید.

وی عنوان کرد: او به خوشنویسی هم علاقه دارد و من در این مراسم یک «بسم الله الرحمن الرحیم» برای او نوشتم که تقدیمش خواهم کرد.

قزوه شکست را اصلا نمی پذیرد

قادر طراوت پور، شاعر برجسته کشورمان در ادامه با بیان اینکه در شعر قزوه زیبابی، شکوهمندی زبان، تازگی و... دیده می شود، گفت: قزوه شکست را اصلاً نمی پذیرد و این بسیار مهم است. او پرچم دار شعر فارسی در کشورهای دیگر است و با روحیه شکست ناپذیری توانسته برای حتی ناکامی های ما هم دلیل داشته باشد.

وی یادآور شد: این روحیه قزوه ریشه در تمدن ایرانی و گرایش های عرفانی شیعی دارد. همواره رجزخوانی شاعرانی مانند قزوه در کشور ما ادامه دارد.

شخصیت پرجرأت سیاسی قزوه مغفول مانده است

محمدحسن مقیسه، پژوهشگر و استاد دانشگاه هم طی سخنانی با بیان اینکه شخصیت پرجرأت سیاسی قزوه مغفول مانده است، عنوان کرد: گاهی شخصیت های ادبی را می بینیم که اسم و رسمی در غزل دارند اما در بزنگاه هایی که لازم است نظر آنها را بشنویم با کوتاهی آنها مواجه هستیم و می گویند ما حرف مان را در شعرمان می زنیم.

وی ادامه داد: در آشوب های سال گذشته او از پشت غزل هایش بیرون آمد و درباره حوادث موضع گرفت. مؤمنان دو گروه هستند؛ یا آنها که رفتند یا آن کسانی که پای ایمان خود ایستادند. بخش دوم کسانی هستند که نظر و نیتشان را عوض نمی کنند تا به گروه پیشگام برساند. موضع صریح و شجاعانه او در سال گذشته را مکمل کارهای ادبی و هنری او می دانم.

استاد قزوه برای دوستان و شاگردان نقطه امنی است

فاطمه نانی زاد، شاعر آئینی کشور در بخش دیگری از این مراسم با بیان اینکه  شخصیت و منش استاد قزوه ستودنی است و من از او بسیار آموختم، گفت: او برای دوستان و شاگردان نقطه امنی است و شخصیت بزرگوار او برای ما تکیه گاه بوده است. ما از شخصیت او به اندازه شعرشان الگو گرفتیم.

او تا پای جان پای رفاقت می ایستد

سعیده حسینجانی، شاعر، مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری و همسر علیرضا قزوه، در این نشست به زبان صریح و صراحت او در شعرهایش اشاره کرد و گفت: گاهی ایشان تحت هجمه های بسیاری قرار دارد و علاقه و عشق ایشان به ادبیات این هجمه ها را در پی دارد.

وی ادامه داد: در رفتار و سکنات ایشان من رفاقت را دیدم. او پای رفاقت تا پای جان می ایستد. انرژی وجود او در وزن اشعارش متجلی است؛ ضمیر او پاک است و در اشعارش متجلی است.

 وی در پایان نیز یک دوبیتی به علیرضا قزوه تقدیم و از او تجلیل کرد.

علیرضا قزوه، شاعر، نویسنده و مدیر دفتر شعر، موسیقی و سرود صداوسیما  نیز در بخش پایانی این مراسم طی سخنانی گفت:‌ من از نهاد کتابخانه های عمومی کشور و همکاران محترم آن تشکر می کنم. من خواستم در این کتاب ادای دینی به کشور هند داشته باشم. شهر اود شهری زیبا است که شیعیان در آنجا ساکن هستند؛ چون این اشعار بیشتر محصول آنجا بود این اثر را بعد از کتاب صبح بنارس، شام اود نام گذاشتم.

وی با اشاره به نام کتاب دیگرش "قطار اندیمشک" افزود: قطار اندیشمک در این کتاب نماد بود و من می خواستم این نماد در کتاب باشد؛ در زمان جنگ چون راه های دیگر مثل آبادان و خرمشهر و... بسته بود، هر قطاری به سمت جنوب می رفت به مقصد اندیمشک بود. در اندیمشک لشگر دوکوهه بود و ایستگاه آخر جبهه به حساب می آمد و بنابراین می خواستم در این کتاب از آن هم یاد کرده باشم.

علیرضا قزوه درباره وجه تسمیه این کتاب در پشت جلد آورده است: «در قدیم در هند صبح‌های بنارس و شام‌های اوده (اَوَد) زیباترین و خاطره‌انگیزترین صبح و شام‌ها بودند و من که بارها به بنارس و لکنو و کشمیر و حیدرآباد و کلکته رفت‌وآمد کرده بودم چه لحظات خوشی را در این دو شهر داشتم. اگر از هندی‌های قدیمی و آداب‌دان بپرسی که بعد از صبح بنارس چه نامی را می‌توان بر کتاب شعری نهاد بی‌گمان خواهند گفت: شام اود.»

در بخش دیگری از این برنامه هستی کامیاب، عضو نوجوان محفل ادبی جوانه های کتابخانه مرکزی پارک شهر به قرائت قطعه شعری از قزوه پرداخت.

خطاطی منتخبی از اشعار علیرضا قزوه توسط محسن شعبانی از خطاطان مطرح کشور دیگر بخش این مراسم بود که در پایان این نشست تصاویر خطاطی شده به میهمانان و حضار تقدیم شد.