به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی، دوازدهمین پیش‌نشست دومین «همایش بین‌المللی کتابخانه‌های عمومی: کتابخانه های عمومی و کسب وکارهای کوچک» با موضوع «تحقیقات کسب‌وکار و حمایت از کارآفرینی و کسب‌وکار: رویکرد و درس‌هایی از کتابخانه بریتانیا» و تأکید بر نقش کتابخانه‌ها در راستای بهبود وضعیت اقتصادی، خلاقیت و نوآوری با حضور سیما رامپرساد، مدیر بخش خدمات مرکز تجاری و مالکیت معنوی کتابخانه بریتانیا و رئیس انجمن بین‌المللی کتابخانه‌های تخصصی و اعظم صنعت‌جو دبیر علمی همایش و عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد به میزبانی اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی برگزار شد.

در ابتدای این نشست اعظم صنعت‌جو، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و دبیر علمی همایش با اشاره به برگزاری دوازدهمین پیش نشست «دومین همایش بین المللی کتابخانه‌های عمومی و کسب و کارهای کوچک» گفت: امروز میهمان سیما رامپرساد، مدیر بخش خدمات مرکز تجاری و مالکیت معنوی کتابخانه بریتانیا، رئیس انجمن کتابخانه‌های تخصصی با موضوعیت تجربیات کتابخانه بریتانیا در زمینه کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک هستیم.

وی ضمن بیان بیوگرافی از سیما رامپرساد، افزود: او در سال ۲۰۱۲ در کتابخانه بریتانیا در حوزه مالکیت معنوی و توسعه کسب وکارهای کوچک فعالیت دارد. رامپرساد معتقد است که حرفه کتابداری و اطلاع رسانی می تواند در حوزه صنایع و کسب و کارهای کوچک مفید و موثر باشند. وی همچنین در این مسیر از فناوریهای جدید در راستای تثبیت جایگاه کسب و کارها در کتابخانه‌های عمومی استفاده کرده و فعالیتهای موثری همچنین برگزاری وبینارهای مختلف را در کارنامه خود دارد.

صنعت‌جو ابراز امیدواری کرد کتابداران و کتابخانه‌های عمومی ایران بتوانند از این تجربیات استفاده بهینه نمایند.

در ادامه سیما رامپرساد، مدیر بخش خدمات مرکز تجاری و مالکیت معنوی کتابخانه بریتانیا و رئیس انجمن بین‌المللی کتابخانه‌های تخصصی به تشریح فعالیت خود در حوزه کتابخانه‌ها و کسب و کارهای کوچک پرداخت و در رابطه با معرفی کتابخانه بریتانیا، اظهار کرد: این کتابخانه از دیرباز در حوزه‌های نوظهور و تجارت فعالیت داشته است. کتابخانه بریتانیا از ۵۰ سال پیش با هدف جمع‌آوری آثار کهن تأسیس شد و شروع به فعالیت کرد. این فعالیت در راستای پیشبرد اهداف تعیین شده کتابخانه با توجه به تغییرات روز و واکاوری موضوعات مختلف بوده است. در این کتابخانه برنامه‌های مختلف آموزشی همچون کارآفرینی، معرفی شرکت‌های تازه‌تأسیس، خلاقیت و ... برگزار می‌شود. همچنین برنامه‌های آموزشی ویژه کودکان، جمع‌آوری کلکسیون آثار تاریخی و تهیه و جمع‌آوری شجره‌نامه‌ ملت‌های مختلف حتی به صورت محلی نیز از جمله فعالیت‌های دیگر این کتابخانه است.

رامپرساد از «تحقیق» به عنوان مهم‌ترین مولفه برای رسیدن به فناوری یاد کرد و گفت: در این حوزه باید به تفاوت دو مفهوم  «نوآوری» و «اختراع» توجه کرد. نوآوری به معنای تبدیل وسیله موجود ـ مانند تلفن همراه ـ به نسخه‌های موثرتر و کارآمدتر است؛ در حالی‌که اختراع به معنای ثبت یک وسیله جدید است و این مسئله‌ای است که در کتابخانه بریتانیا به صورت خاص به آن پرداخته می‌شود.

مدیر بخش خدمات مرکز تجاری و مالکیت معنوی کتابخانه بریتانیا در خصوص تاریخچه «مالکیت معنوی» گفت: تاریخ این حوزه در کتابخانه بریتانیا به سال ۱۹۵۲ باز می‌گردد که برای اولین بار موضوع مالکیت معنوی مطرح شد. شکل متمرکز مالکیت معنوی در حمایت از کسب‌وکارهای کوچک از سال ۱۹۹۷ شروع شد و تا به امروز موفق به راه اندازی ۲۲ مرکز تجاری و مالکیت معنوی در سراسر بریتانیا شده‌ایم.

وی در حوزه مالکیت معنوی، کتابخانه بریتانیا را وامدار کتابخانه عمومی نیویورک دانست و تصریح کرد: در این حوزه با استفاده از تفکر خلاق، کتابخانه از حالت سنتی به مدرن و پسامدرن در حمایت از کسب و کارهای کوچک تبدیل شده است. یکی از تبعات و اهداف این تغییر روش و نگرش، تعامل با کارآفرینان، اختصاص فضای گفتگو، برگزاری وبینار، فراهم‌سازی محیط و فضای فکری بین متخصصین و استفاده از نوشته‌های مستدل مکتوب است.  یکی از بارزترین فعالیت‌های این حوزه، برگزاری نشست «داستان‌های موفقیت» با حضور افراد موفق، سران تجارت و ... با هدف ایجاد انگیزه و استفاده از تجربیات افراد موفق در ۱۷ سال گذشته است.

رامپرساد تأکید کرد: توجه داشته باشید که هدف کتابخانه صرفاً برگزاری برنامه در حوزه‌های مختلف نیست، بلکه به دنبال برگزاری برنامه‌های تعاملیِ اجتماعی هستیم که در آینده بتواند مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان یک متخصص در حوزه نوآوری، کمک به کسب‌وکارهای کوچک را جذاب می‌دانم و به همین منظور در تلاش هستیم تا جلسات و کارگاه‌های مختلف برگزار کنیم.

وی از «نوآوری» به عنوان یک حرفه نوین در کتابداری نام برد و گفت: برای موفقیت در این مسیر ابتدا باید دیدگاه و نگرش خود را نسبت به کسب‌وکار مشخص کرده و با توجه به نقطه شروع و پایان در این مسیر حرکت کنیم؛ به طور مثال می‌توان به جلسه مشترک کشورهای ایرلند، اسکاتلند و بلژیک برای انتقال تجربیات و داده‌ها در این حوزه اشاره کرد.

رئیس انجمن بین‌المللی کتابخانه‌های تخصصی با بیان اینکه عناصر فرهنگی و قدمت تاریخی از اهمیت ویژه‌ای در حوزه نوآوری و کسب‌وکار برخوردار است، افزود: در جهان امروز، بیشترین تمرکز باید بر روی دسترسی به محتوای دیجیتالی و افزایش سواد اطلاعاتی باشد. بدون شک، این دسترسی، با توجه به خطرات تحریف آن، به صورت رایگان نخواهد بود؛ بنابراین، آموزش سواد رسانه‌ای و دسترسی به محتوای صحیح یکی از فعالیت‌های اصلی کتابخانه بریتانیا است.

سیما رامپرساد ادامه داد: یکی از امکانات خوب این کتابخانه، به واسطه حمایت مالی دولتی، تهیه محتوای تخصصی برای کسب‌وکارهای کوچک همچون دسترسی به پایگاه‌های Global data، LDC، Statista، Emarketer و ... است که به رفتارهای مصرف‌کننده، خریدار، تولیدکننده و اینکه چه کالاهایی در چه مناطقی و با چه ویژگی‌هایی نیاز است، می‌پردازند.

رئیس انجمن بین‌المللی کتابخانه‌های تخصصی با بیان اینکه اطلاعات و داده‌های در اختیار کتابخانه بریتانیا، جهانی است، افزود: علاوه بر آن کارآفرینان می‌توانند از اطلاعات محلی همچون تعداد کافی‌شاپ‌ها، رستوان‌ها، کتابفروشی‌ها و ... در مناطق مختلف بهره‌مند شوند. خدمات «B to B» از جمله اقدامات دیگری است که در راستای توسعه کسب‌وکارهای کوچک در تعامل با شرکت‌های حوزه‌های مختلف در کتابخانه انجام می‌شود. این اطلاعات از این حیث قابل اهمیت است که از جستجوی ساده در موتورهای جستجو به دست نیامده و از اعتبار  بین‌المللی برخوردار است.

وی در ادامه به ارائه گزارشی از روند پیشرفت کتابخانه بریتانیا در حوزه مالکیت معنوی از سال ۲۰۰۶ تا به امروز پرداخت و گفت: این فعالیت از یک مرکز شروع شده و تا به امروز که به ۲۲ مرکز رسیده است، در حال انجام است. استراتژی کتابخانه در این حوزه شامل همکاری گروهی، اشتراک‌گذاری منابع، بازاریابی، جذب سرمایه، شبکه سازی، درگیرسازی کسب و کارها، ورود به زیست‌بوم‌های مختلف و ... است که عامل اصلی موفقیت ما در این حوزه به شمار می‌رود.

مدیر بخش خدمات مرکز تجاری و مالکیت معنوی کتابخانه بریتانیا و رئیس انجمن بین‌المللی کتابخانه‌های تخصصی، «خلاقیت» و «نوآوری» را دو مولفه موثر در موفقیت کسب‌وکارها دانست و گفت: کتابخانه بریتانیا دارای آرشیو و مجموعه قابل توجهی از نسخه‌های فیزیکی مالکیت‌های معنوی است که به نسخه‌های الکترونیکی تبدیل شده‌اند. ما در این حوزه نگاهی تاریخی به جمع‌آوری ثبت اختراعات و مالکیت‌های معنوی داشته‌ایم.

وی حوزه مالکیت معنوی را بسیار گسترده دانست و افزود: بدون شک برای دانستن اینکه برای چه چیزهایی می‌توان درخواست مالکیت معنوی داد، نیازمند برگزاری دوره‌های آموزشی هستیم، اما به طور مثال می‌توان به مواردی همچون طراحی لوگو و آرم تجاری، حق کپی رایت، خلق یک اثر و یا حتی دستور یک نوع غذا اشاره کرد. در حوزه ثبت اختراع متأسفانه به واسطه زمانبربودن تحقیقات در ۲۰ سال گذشته با کاهش درخواست و در ۱۰ سال اخیر نیز با کاهش چشمگیری رو به رو بوده‌ایم.

مدیر بخش خدمات مرکز تجاری و مالکیت معنوی کتابخانه بریتانیا ضمن معرفی برنامه Erasmus، گفت: این برنامه در راستای حمایت از کسب‌وکارهای کوچک تولید شده و حاوی اطلاعات به‌روز و کارآمد است. در این برنامه از مشاورین موفق در حوزه کسب‌وکار برای رسیدن به یک استراتژی موفق همچون Canvas استفاده شده است.

وی اظهار کرد: اگر در یک کلمه بخواهم عامل موفقیت در این مسیر را عنوان کنم به واژه «آموزش دهندگان» اشاره می‌کنم. این به این معناست که آنچه را در طول سالیان کسب و تجربه کرده‌ایم را با دیگران به اشتراک گذاشته و آموزش‌های لازم را به آنان می‌دهیم.

رامپرساد با بیان اینکه نقش حامیان مالی در بخش خصوصی برای کمک به فعالیت‌های تجاری جوامع کوچک بسیار حائز اهمیت است، تأکید کرد: بهبود وضعیت اقتصادی و بازتوانی اقتصاد جامعه از جمله نقش‌های اصلی کتابخانه‌ها در حوزه کسب‌وکارهای کوچک است.

گفتنی است، در این نشست بالغ بر ۲۰۰ نفر از کتابداران به صورت آنلاین شرکت کردند.