شنبه ۳۰ تیر ۱۴۰۳ - ۱۳:۵۷

نویسنده مقاله «شناسایی مؤلفه‌های درآمدزایی کتابخانه‌های عمومی ایران»:

درآمدهای کتابخانه باید در مسیر رشد و تعالی همان خدمات قرار گیرد

امیدعلی مقیمی

مقیمی در خصوص درآمدزایی مراکز فرهنگی گفت: شخصاً جزء کسانی هستم که معتقدم اگر کار فرهنگی مولد و درآمدزا نباشد، اثربخش هم نخواهد بود. با این حال اعتقاد دارم، خدمات پایه کتابخانه همچنان باید رایگان باشد و درآمدهای کتابخانه در مسیر رشد و تعالی همان خدمات قرار گیرد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، «امیدعلی مقیمی» را می‌توان یک کتابدار خوش‌سابقه و حرفه‌ای دانست که تحصیل در رشته مرتبط با شغلش را نیز تا سطوح عالی دنبال کرده و اکنون به یک کارشناس برجسته در این زمینه بدل شده است. او که از سال ۱۳۷۳، یعنی دقیقا سی‌سال پیش، کتابدار کتابخانه بزرگ آستان‌مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام) در شهرری بوده است، اکنون دوازده‌سالی است که مدیریت کتابخانه را برعهده دارد. مقیمی در آخرین شماره فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌عمومی (دوره ۲۹، شماره ۴، زمستان ۱۴۰۲)، تحت عنوان «شناسایی مؤلفه‌های درآمدزایی کتابخانه‌های عمومی ایران» مقاله‌ای با مشارکت زهره میرحسینی، عضو هیئت‌علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌شمال و سعید غفاری، عضو هیئت‌علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه پیام‌نور تهران به‌طبع رسانده است که در پایان مقاله، مواردی برای پیاده‌سازی برنامه درآمدزایی در کتابخانه‌ها، به سیاستگذاران، مدیران و کتابداران کتابخانه‌های عمومی پیشنهاد می‌کند.

مقیمی در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و در پاسخ به سؤالی درباره اهمیت موضوع این مقاله، عدم تخصیص بودجه را از معضلات همیشگی خود در اداره کتابخانه می‌داند و می‌گوید: «بودجه حتی اگر هم تأیید می‌شد با مشکل پرداخت مواجه بودیم چون اگر شرایط اقتصادی سازمان مادر مطلوب بود، اندکی بودجه به کتابخانه می‌رسید اما در غیر این صورت، هیچ! و من از زمانی که مدیریت مجموعه را تحویل گرفتم، همواره به دنبال پیدا کردن راه‌حل‌هایی برای برون‌رفت از این مشکل بودم. یکی از راه‌هایی که دنبال کردم، افزایش درآمدهای کتابخانه بود که در نهایت، توفیقاتی را نصیب کتابخانه کرد و نگاه مدیران ارشد سازمان به کتابخانه را تغییر داد.»

وی موضوع مورد بحث را جهانی و مشکل بسیاری از نهادهای فرهنگی در دنیا دانسته و ادامه داد: «کتابخانه، نهادی فرهنگی است و از این مقوله نمی‌تواند جدا باشد. هنوز به اندازه کافی این موضوع مورد توجه اساتید این رشته واقع نشده و حتی مخالفینی هم دارد. اما من شخصاً جزء کسانی هستم که می‌گویم اگر کار فرهنگی مولد و درآمدزا نباشد، اثربخش هم نخواهد بود. با این حال اعتقاد دارم، خدمات پایه کتابخانه همچنان باید رایگان باشد و درآمدهای کتابخانه در مسیر رشد و تعالی همان خدمات قرار گیرد.»  

او همچنین اذعان کرد که ایده مقاله، پس از توفیقات مدیریتی‌اش در کتابخانه شکل گرفت و نگارش آن با استقبال استادانش در مقطع دکتری آغاز شد.

مقیمی رویکرد پژوهشی مقاله را «آمیخته» اعلام کرده و عدم همکاری سازمان‌های ذی‌ربط در ارائه اطلاعات مستند در مورد درآمدهای مربوط به کتابخانه‌ها را از جمله مشکلات حین نگارش مقاله عنوان کرد.

مدیر کتابخانه حرم حضرت عبدالعظیم(ع)، در پاسخ به این پرسش که آیا پژوهش‌های علمی از مشکلات و کاستی‌های عملی در محیط‌های کتابخانه‌ای می‌کاهد و این امر چه لوازمی لازم دارد؟، اظهارداشت: «در اینکه پژوهش‌های علمی می‌تواند مشکلات نهادهای فرهنگی و کتابخانه‌ها را حل نماید، شکی نیست؛ اما استفاده از نتایج پژوهش‌ها نیاز به حمایت مدیران ارشد و رهبران سازمان داشته و در اعتقاد و التزام آنها به نتایج پژوهش مؤثر است. آموزش کارکنان و مدیران، و از همه مهم‌تر مسئله اشتراک دانش باید تبدیل به دغدغه مدیران سازمانی شود تا پژوهش‌ها به عمل و به‌کار آیند؛ در غیر این صورت صرف انتشار مقاله و نگارش پایان‌نامه و نهایتاً ارجاع به سایر پژوهشگران، باقی خواهد ماند.»

وی در پایان و در پاسخ به میزان عملی‌شدن دغدغه‌های این مقاله، ضمن اینکه هر پژوهشی را آغاز یک راه نو دانسته و خود را مصمم‌تر در ادامه این راه می‌داند، ادامه داد: «خوشبختانه این مسئله با استقبال مدیران و کتابداران و کارکنان نهادهای ذی‌ربط مواجه شد و از سوی مسئولان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز تماس گرفته شد و تحقق موضوع پیگیری شد.»

مقیمی و همکارانش در مقاله خود به سیاستگذاران توصیه می‌کنند با توجه و تمرکز بر مسائلی نظیر ایجاد زمینه‌های مناسب با تغییرات و تحولات حاصل از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی و ایجاد نظام‌های اطلاعاتی منسجم، زیرساخت‌های لازم را برای بهبود جریان درآمدزایی توسط کتابخانه‌های عمومی فراهم سازند؛ همچنین به مدیران نیز پیشنهاد می‌کنند که با توجه به مسائلی مانند ارائه خدمات اطلاعاتی متنوع، تدوین برنامه‌ها و راهبردهای مناسب برای تبلیغ محصولات، اصلاح ساختار کاری کتابخانه، همکاری و ارتباطات مناسب با سایر سازمان‌های کارآفرین و افراد خیّر، جذب کتابداران و متخصصان خلاق، دعوت از متخصصان حوزه‌های مختلف علمی برای ارائه مشاوره اطلاعاتی در این کتابخانه‌ها و تهیه امکانات و تجهیزات لازم برای این کتابخانه‌ها، به جریان درآمدزایی کمک کنند؛ و در نهایت کتابداران را دعوت می‌کنند تا با ارزیابی خدمات و محصولات ارائه شده و ارائه خدمات مطابق با نیازهای اطلاعاتی کاربران، سبب بهبود و ارتقای جریان درآمدزایی در کتابخانه‌ها شوند.

برای دسترسی و مطالعه این مقاله و سایر مقالات شماره ۱۱۵ فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی اینجا را ببینید.

ارسال نظر

    • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
    • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.
6 + 10 =